vrijdag 29 maart 2024

Geheugen laat autorijders in de steek bij waarnemen motorrijders

Een studie van de Universiteit van Nottingham constateert dat fatale aanrijdingen tussen auto’s en motoren worden veroorzaakt door fouten in het kortetermijngeheugen van autorijders. De onderzoekers komen ook met een oplossing: automobilisten aanmoedigen om met zichzelf te praten wanneer ze aan het autorijden zijn.

Geen motorrijder gezien!

Tijdens experimenten, analyseerden de onderzoekers van de Universiteit van Nottingham waar autorijders in een rijsimulator naar keken en wat zij zich herinnerden terwijl ze een kruispunt overstaken.

De verrassing was groot toen bleek dat sommige autorijders zich absoluut niets meer konden herinneren van een tegemoetkomend voertuig, ook niet als ze op het punt stonden het kruispunt over te steken. De resultaten suggereren dat het geheugen in het korte moment tussen het waarnemen van een naderend voertuig en het wegrijden, volledig afwezig is. En dat gebeurt dan vooral bij naderende motoren.

Van de 180 geheugentests maakten autorijders drie keer geen melding van een auto en zestien keer geen melding van een motor. Vijf daarvan hadden zelfs helemaal geen motor gezien.

Verklaring voor onverklaarbare ongevallen

Dr. Peter Chapman van de Universiteit van Nottingham, expert op het gebied van verkeerspsychologie, zegt: ‘Deze studies tonen op overtuigende wijze aan dat het zelfs in veiligheidskritieke situaties mogelijk is om dramatische fouten in het visuele geheugen waar te nemen. Deze ‘Saw but Forgot’ (SBF – gezien maar vergeten)-fouten kwamen tijdens de simulaties opvallend vaak voor. We hebben dan ook alle reden om te denken dat ze in de echte wereld even vaak voor komen. Het verrassende gebrek aan geheugen kan precies de reden zijn waarom deze ongelukken vaak zo onverklaarbaar zijn.’

‘De gebruikelijke verklaring van LBFTS-ongevallen (Look but Fail to See) zijn gebaseerd op het idee dat de autorijder die een kruispunt oversteekt onvoldoende aandacht heeft besteed aan het verkeer om hem/haar heen. In deze studie hebben we gezocht naar systematische vooringenomenheden in het brein. In een tiende van een seconde kan het brein besluiten of een situatie – kruispunt oversteken of niet – veilig is of onveilig.

‘Tijdens de simulaties confronteerden we autorijders met verschillende naderende voertuigen. Het bleek dat het brein in no-time de situatie scande en inkleurde. Het brein doet dan beroep op eerdere ervaringen met dergelijke situaties die waren opgeslagen in het geheugen. Onze méést opvallende bevinding was niet de subtiele vertekening tussen waarneming en geheugen, maar het feit dat er in sommige gevallen een volledig gebrek aan geheugen was. De waarneming van een naderende motor bleek nooit te zijn opgeslagen in het geheugen.’

Autorijder: praat in jezelf!

‘Om het probleem op te lossen, heeft het onderzoeksteam een nieuw kader gecreëerd om deze dynamische besluitvorming van het brein te begrijpen en dan met name de rol hierin van het kortetermijngeheugen. Ze stellen voor dat autorijders zich de ‘See Bike Say Bike’-strategie aanleren. Dat betekent dat als ze een motorfiets zien naderen, ze dat hardop moeten zeggen. Het is namelijk aangetoond dat als je relevante visuele informatie fonologisch codeert, deze niet langer onderhevig is aan visuele ruimtelijke vervorming.’

‘Het is duidelijk dat elk onderzoek naar deze onverklaarbare ongevallen en de ontwikkelde tegenmaatregelen een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de verkeersveiligheid. Daarnaast kan een motorrijder er zelf ook alles aan doen om de kans op een botsing te verkleinen. Bijvoorbeeld door je positie op de weg te veranderen wanneer je een kruispunt nadert. Of dat je gewoon rekening houdt met het feit dat op een kruispunt een ongeval je zomaar kan overkomen. Maar als we autorijders bewust kunnen maken dat er motorrijders zijn, is dat een nog betere zaak.‘

Jan Kruithof
Jan Kruithof
Rijdt al heel lang motor. Is niet zo geïnteresseerd in de motor zelf, maar wel in wat-ie kan. Sterke voorkeur voor allroads, maar hypernakeds zijn ook niet te versmaden. En natuurlijk classics vanwege de techniek én de aaibaarheid. Rijdt zo'n 40.000 km per jaar. Heeft drie motoren, waarvan één woon-werk. Bezit zelf geen auto.

9 Reacties

  1. Mooi om te lezen. Ik denk wel dat dit aantoont dat automobilisten meer getraind moeten worden om te mogen autorijden. Een jaarlijkse upfris cursus zou niet misstaan! Doe ik als motorrijden immers ook!

  2. Niet leuk natuurlijk maar wel heel herkenbaar. Meestal worden verspringende of knipperende lichten wel eerder en goed opgevallen en herkend. Het loont daarom om vaker de “alarmlichten” op de motor te gebruiken, ook al vindt de politie dat vaak “concurerrend” en niet zo prettig..Mijn ervaringen daarmee zijn, ook in het buitenland, zeker positief.

  3. Als de asociale motorrijders ook s aangepakt worden, op dijken , op posbank, ( politie meer bekeuren) die verpesten namelijk alles, er weer spotjes op tv komen van tussen de file doorrijden, ( info automobilisten ) goede zichtbare kleding voorde motorrijder, en elke automobilist verplicht 5 herhalingslessen geven tav rijbaanverandering, invoegen, anticiperen, uitvoegen , snelheid omlaag brengen naar 100 km h , want die 5 minuten tijdwinst is natuurlijk onzin, dan zal t mijn inziens n stuk beter gaan in nederland met het verkeer, maar tis hier zo, snelheid op 130 zetten, dan ga je 150 rijden, en dan benzine prijs flink hoog houden , waarom ??? in Luxemburg kost 1 liter 1,26 !!! dan is t voor iedereen prettiger hier in vol nederland,…. rijd motor sinds 1994 , vro gehad en rijd auto,

  4. Schokkend, maar helaas waar. Heb ook vaak moeten en gelukkig kunnen remmen of uitwijken in dit soort situaties. Ja eigenlijk zouden autorijders ook een VRO Risico Herkennen moeten volgen, maar dat blijft voorlopig een utopie.

  5. Ik heb het inderdaad als motorrijder verschillende keren meegemaakt, dat ik op een rotonde reed en de automobilist die de rotonde oprijdt me aankijkt en toch doorrijdt terwijl hij had moeten stoppen.

  6. Door dit artikel voor motorrijder te publiceren maakt de oplettendheid, maar ook de angst groter.
    Publiceer dit AUB ook in auto bladen en op algemene sites, de automobilist (ik, als motor- en autorijder, dus ook) moet goed geïnformeerd worden.
    Voor ons aller veiligheid en plezier.

  7. Ik heb veelvuldig met mijn (drukke?)kinderen op de achterbank de rust in de auto hersteld met de opdracht: Wie de meeste motorrijders, Fietsers, Voetgangers etc. telt/ziet heeft ‘gewonnen’.
    Dat maakt hun nu tot verkeersdeelnemers, die ook de aso-motorrijders zien.
    De meer dan gemiddelde automobilist daarentegen worden ‘verwend en verpest’ met allerlei toenemende toegevoegde veiligheidsattributen in de auto, een surplus aan 100 percent schade-,appende- en airbagdekkende c.q. slaapverwekkende (lease)auto’s, etc.
    Korte termijn geheugen?
    Gewoon ernstig en toenemend lui!

    Class of ’72, 1.000.000 Miles+ ,besides Trucks, Cars, Bicycles!

    Dat maakt de

  8. Het zou voor alle automobilisten eigenlijk verplicht moeten zijn om ook een motor rijbewijs te hebben. Pas op een motor weet je wat je kan verwachten. Breng een automobilist maar eens in zo’n gevaarlijke situatie.

  9. Sommige automobilisten hebben geen idee waar ze mee bezig zijn en zijn daar ook nog heel goed in

Reacties zijn gesloten.

Stay tuned

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en mis nooit het laatste nieuws! Onze nieuwsbrief wordt iedere week op dinsdag (bij veel nieuws) en donderdag verstuurd.


Gerelateerde artikelen