Tijdens de TT van 2024 spraken we voor dit artikel al met Martinez. Met een tolk, want ondanks zijn jarenlange verblijf in de GP’s spreekt Martinez geen vloeiend Engels. Waarom dan nu pas op Motor.NL? Nou, uit het gesprek bleek dat Martinez een eigen circuit runt op nog geen uur rijden van de plaats waar mijn vrouw en ik altijd in het voorjaar de Spaanse zon opzoeken. En daar zocht ik hem in april nog eens op.
Als je het over ‘The Doctor’ hebt weet iedereen welke coureur er wordt bedoeld. a is het geval met ‘Aspar’, die naam is onlosmakelijk verbonden met Jorge Martinez. Het woord is afgeleid van het Catalaanse woord esparenya, een woord afkomstig uit de schoenenindustrie, een sector waarin zijn vader en grootvader werkzaam waren. Was het aanvankelijk een bijnaam, tegenwoordig fungeert Aspar als merknaam voor al zijn bezigheden, zoals zijn raceteam en zijn eigen circuit iets ten zuiden van Valencia.
Reportage BMW Motorrad M Racing Experience: WSBK-coureur voor 1 dag
De op 26 augustus 1962 geboren Jorge Martinez reed zijn eerste GP in 1982. Dat was in de 50cc van de Spaanse GP op het circuit van Jarama. Z’n laatste GP (125cc) was de Australische op Phillip Island van 1997. Martinez reed in totaal 196 GP-races. Daarvan won hij er 37, tweeëntwintig in de 80cc en vijftien in de 125cc. Dat leidde tot vier wereldtitels in de jaren 1986-1988, drie in de 80cc en één in de 125cc. Voor hij op z’n 35e stopte als actief coureur had hij al vijf jaar zijn eigen raceteam, het Aspar Team, waarmee hij grote successen behaalde en tot op de dag van vandaag nog steeds behaalt. ‘Dat was best ingewikkeld, coureur zijn en een team runnen,’ herinnert Martinez zich.
Ook op nationaal niveau deed hij het goed. In de periode 1981-1994 werd hij twee keer 50cc-kampioen van Spanje, was hij zes keer de beste in de 80cc, won drie keer de 125cc-titel en was eenmaal de sterkste in de 250cc.
Assen beviel direct
Martinez kwam al op jonge leeftijd met de wegrace in aanraking: ‘In mijn woonplaats Alzira was een raceteam gevestigd, genaamd Avidesa naar de sponsor, een fabrikant van ijs. Ik denk dat zij toen het beste team van Spanje waren. Ik ging naar dit team om de motoren schoon te maken. Ik was toen een jaar of twaalf.’ Een paar jaar later begon Martinez met racen. Omdat hij nog maar zestien was moest z’n vader toestemming geven. Die wilde dat niet doen en daarom zette hij zelf maar een handtekening. Het succes kwam snel en al in zijn eerste seizoen bij de junioren op een Bultaco kon hij meestrijden om het kampioenschap. Hij ontmoette daar later bekende rijders als Sito Pons en Carlos Cardus. Martinez kwam daarna in contact met Ricardo Tormo, wereldkampioen 50cc in 1978.
Na het behalen van het Spaanse kampioenschap in de 50cc volgde de overstap naar de GP’s. Hij kan zich zijn eerste keer in Assen nog heel goed herinneren: ‘Het was ongelooflijk toen ik daar arriveerde na er met de auto vanuit Spanje naartoe te zijn gereden. De kathedraal van de motorsport. De baan beviel me direct. Assen behoort tot m’n meest favoriete circuits. De bochten met verkanting, de vloeiende manier van rijden. De baan is nu wel heel anders. Ik heb vijf keer in Assen gewonnen. Ik won er in 1984 mijn eerste GP op een 80cc-Derbi. Van 1986-1988 won ik de 80cc-race drie keer achter elkaar. In dat laatste jaar was ik ook eerste in de 125cc, eveneens op een Derbi.’
Al voordat in 1990 de 80cc uit de GP’s verdween, kreeg Martinez een aanbod om naast de 125cc ook in de 250cc van start te gaan. ‘Ik werd gevraagd door Yamaha, maar daar kon ik niet op ingaan, want Yamaha werd gesponsord door Marlboro, terwijl ik Ducados als sponsor had.’ Een jaar later volgde wel een overstap naar de kwartliters. Hij reed in 1990 op een JJ Cobas, waarop hij in Australië met een elfde plaats zijn beste resultaat boekte.
In 1994 behaalde Martinez op een 125cc-Yamaha zijn laatste GP-zege. In zijn drie laatste racejaren stond hij nog vijf keer op het podium (tweemaal tweede en drie keer derde). De laatste podiumplaats was in zijn voorlaatste GP, die van Indonesië. Martinez herinnert zich: ‘Ik vertrok vanaf pole, Valentino Rossi won daar, Kazuto Sakata was tweede. In mijn laatste jaar werd Valentino voor het eerst wereldkampioen. Een jaar eerder won Rossi zijn eerste GP na een gevecht met mij.’ Het jaar dat Martinez zijn eerste wereldtitel behaalde (1986) was het laatste racejaar van de Spaanse legende Angel Nieto.
Overal voor zorgen
Martinez kent de racerij als coureur en als teambaas. Welke rol is het gemakkelijkst? ‘Als rijder heb je het veel gemakkelijker. Als teambaas moet je overal voor zorgen, je moet rijders hebben, je moet zorgen voor het budget, voor sponsors, je moet monteurs hebben. Dat is veel meer werk. En je moet iedereen tevreden houden. Dat valt niet altijd mee. Alle rijders hebben tegenwoordig managers met wie je moet onderhandelen. Toen ik begon sloot ik het contract met de coureur af.’
Je hebt in je lange carrière met veel merken gewerkt, zoals KTM, Aprilia, Mahindra en Japanse merken. Maakt het verschil uit welk land een merk komt? ‘Daar zitten enorm grote verschillen tussen. Met Latijnse mensen, zoals Italianen, is het eenvoudiger te werken. Met de Japanners is het veel gecompliceerder. Daar moet je lang van tevoren afspraken mee maken. Met hen kun je niet van de ene op de andere dag iets veranderen. Met Mahindra ging het ook goed. Dat team viel terug op Suter en was gevestigd in Italië, niet in India. Daar hielden slechts twee mensen zich met het project bezig. Ook het management zat in Italië. Die samenwerking duurde drie jaar.’
100 Jaar TT: Henk van Kessel wereldkampioen zonder zege in Assen
Nog geen pensioen
Het Aspar Team mag een groot succes worden genoemd. Er werden meer dan 150 GP’s gewonnen en daarnaast werden er nog 250 podiumplaatsen behaald. Dat resulteerde in tal van individuele wereldtitels (zie kader). Twee keer was het team van Martinez de beste van de onafhankelijke teams in de MotoGP. Dat was beide keren met Aleix Espargaró (2012 en 2013). Met de dit voorjaar zeventien geworden Máximo Quiles heeft Martinez een potentiële wereldkampioen in zijn Moto3-team. Hij is teamgenoot van Dennis Foggia. Bij de kwartliters zijn de rijders David Alonso (die vorig jaar in de kleuren van CFMOTO Moto3-wereldkampioen werd) en Daniel Holgado.
Het aantal coureurs dat in de loop der jaren voor het team van Martinez heeft gereden loopt in de tientallen. Naast de kampioenen waren dat onder andere Thomas Lüthi, Arnaud Vincent, Toni Elías, Randy de Puniet, Sebas Porto, Mattia Pasini, Alex de Angelis, Bradley Smith, Jonas Folger, Nicky Hayden, María Herrera en Barry Baltus. Een derde van de huidige MotoGP-coureurs heeft ooit voor het Aspar Team gereden: Pecco Bagnaia, Jorge Martín, Fermin Aldeguer, Franco Morbidelli, Miguel Oliveira, Luca Marini, Raúl Fernandez en Marco Bezzecchi. Al z’n hele leven zit Martinez in de wereld van de wegrace. Binnenkort wordt hij 63. Wordt er al voorzichtig aan een pensioen gedacht? ‘Oh nee, dit is mijn leven, dit is mijn alles. En het houdt me jong. Al wordt het reizen soms wel een beetje veel.’
Aspar Museum
Op weg naar het Aspar Circuit laat de enige jaren oude navigatie ons in de steek. We vragen aan een oudere man op straat de weg naar het circuit, maar daar heeft hij duidelijk nog nooit van gehoord. Even verder zien we een dertiger. ‘Je houdt van motoren?’, is zijn wedervraag nadat we hem naar het circuit hebben gevraagd. Na ons bevestigende antwoord zegt hij: ‘Ik ook, ik ben een neef van Aron Canet.’ Hij legt ons de juiste route uit en een paar minuten later zijn we bij het in de buurt van de plaats Guadassuar gelegen circuit. Dat is niet zo ver van de grotere plaats Alzira, de geboorteplaats van Jorge Martinez. Vlak bij het circuit bevindt zich de thuisbasis van het Aspar Team.
Het circuit – eind 2022 overgenomen door Martinez en een groep investeerders – heeft een lengte van 2.200 meter. Het bevat een redelijk lang recht stuk en is verder een en al bocht; twintig om precies te zijn. Daarnaast is er een kartbaan van 850 meter, die ook geschikt is voor minimotoren. Verder is er nog een baan voor het beoefenen van dirttrack. Het oorspronkelijk genaamde ‘Circuito de Guadassuar’ stamt uit 2011, maar vier jaar later raakte het in financiële problemen.
In het nieuwgebouwde complex naast de baan bevinden zich pitboxen. Naast de receptie is de entree van het Aspar Museum. Daar staat een hele verzameling motoren waarop Martinez heeft geracet. Ook zijn pakken en helmen zijn er te bewonderen. Een belangrijk deel van het museum is ingeruimd voor zijn succesvolle periode als teammanager. Daar zie je tal van motoren waarmee zijn team heeft gereden.
Boven de entree bevindt zich een restaurant dat de hele dag is geopend. Daar kun je koffiedrinken en het menú del día eten. Vanuit dat restaurant heb je een mooi overzicht over de baan, waar op dat moment enkele coureurs rijden.
Opleiding voor racemonteurs
Het zijn niet de minste coureurs die op het Aspar Circuit komen trainen. Voor zij afreisden naar de Amerikaanse GP reden Marc en Alex Márquez er, uiteraard niet op hun GP-motoren, want dat is niet toegestaan. Ze reden op een Ducati Panigale V2 S. Ook andere rijders waren in het voorseizoen op deze baan te vinden, zoals Fabio Quartararo, Joan Mir, David Alonso, Tony Arbolino, Scott Ogden en Filip Salac. Jorge Martin reed er met een Aprilia RSV4.
Niet alleen aan coureurs wordt gedacht, ook is er aandacht voor monteurs in de vorm van de Aspar KSB Technical Academy. Hier worden monteurs opgeleid voor een baan in de GP’s. De opleiding duurt twee jaar en bestaat voor 20% uit theorie en 80% praktijk. Martinez: ‘Het praktijkonderwijs wordt uitgevoerd in een opstelling zoals een pitbox er in een GP-weekend uitziet. Ze leren dus in een omgeving zoals die er in het echt ook is.’ Ook is er Aspar KSB Sport, niet opgericht door Martinez maar door Kike Bañuls, waar jonge rijders worden voorbereid op een start in de racerij. Martinez: ‘Ik ben op het circuit van Valencia begonnen met allerlei activiteiten, zoals het opleiden van jonge coureurs, de opleiding voor monteurs, rijvaardigheid. Dat heb ik nu allemaal ondergebracht op mijn eigen circuit.’
Op maandag is het complex gesloten. Verder kan er nagenoeg elke dag worden gereden. Slechts een enkele dag is het circuit afgehuurd en kun je er niet terecht. Omdat de Spaanse winters over het algemeen mild zijn kun je er het hele jaar rijden. Alle informatie is te vinden op asparcircuit.com.
| CFMOTO |
| Het team van Jorge Martinez staat ingeschreven als CFMOTO Valresa Aspar Team. CFMOTO is een Chinese fabrikant, die niet de motoren voor het team levert. Die komen, zoals veel van de motoren in de Moto3, van KTM. CFMOTO fungeert sinds 2024 als sponsor van het team, nadat het in 2022 z’n entree in de GP’s had gemaakt met het Prüstel GP-team. Toch is er wel een link met de Oostenrijkers, want veertien jaar geleden is CFMOTO een samenwerking aangegaan met KTM op het gebied van technologische ontwikkelingen, productiesystemen en distributie. Zes jaar later werd de samenwerking geïntensiveerd en werden nieuwe bedrijfsterreinen ingericht met daarop een R&D-centrum en een testparcours. CFMOTO begon met de productie van lichte motoren in 1992. In 1999 kwamen daar scooters bij en in 2004 werden quads aan het programma toegevoegd. In 2011 kwam het eerste zwaardere model op de markt, een 650 cc. Inmiddels worden er nog zwaardere modellen gemaakt, zoals de 700MT en 700MT Adventure, en de 800MT, die er in drie verschillende uitvoeringen is. In de motorsport is CFMOTO ook actief in rally’s met quads. Daarin zijn ze succesvol, want afgelopen jaar werden drie eerste en drie tweede plaatsen behaald met de CForce 1000. In de Nederlandse verkoopcijfers tot en met mei staat CFMOTO op de zevende plaats met bijna een verdrievoudiging van de verkoop vergeleken met de eerste vijf maanden van afgelopen jaar. CFMOTO wordt in de Benelux geïmporteerd door het in het Belgische Mechelen gevestigde BW Import. |
De wereldtitels van het Aspar Team
| Jaar | Rijder | Klasse |
|---|---|---|
| 1986 | Jorge Martinez | 80cc |
| 1987 | Jorge Martinez | 80cc |
| 1988 | Jorge Martinez | 80cc |
| 1988 | Jorge Martinez | 125cc |
| 2006 | Alvaro Bautista | 125cc |
| 2007 | Gabor Talmacsi | 125cc |
| 2009 | Julián Simón | 125cc |
| 2011 | Nico Terol | 125cc |
| 2018 | Raúl Fernández | Moto3 Junior |
| 2020 | Izan Guevara | Moto3 Junior |
| 2021 | David Alonso | Red Bull Rookies |
| 2021 | Dani Holgado | Moto3 Junior |
| 2022 | Izan Guevara | Moto3 |
| 2024 | David Alonso | Moto3 |
Foto’s: Jan Boer, Henk Keulemans, ANP Foto, Aspar Team
