Na een heel jaar crossen op circuits is er aan het eind van het seizoen in Nederland de gelegenheid voor de crossers om zich uit te leven op het strand. Er kon dit najaar worden gereden in Vlissingen en Zoutelande in Zeeland en in Lemmer in Friesland.
De geschiedenis van strandraces gaat al ver terug. Ruim een eeuw geleden was er al een strandrace in Australië. Daar werd toen een baan van één mijl uitgezet op het strand van Sellicks Hill Beach, in het zuiden van het land. De deelnemers reden in paren; de winnaar ging door naar de volgende ronde. Men bleef hier racen tot 1953. Ook in Nieuw-Zeeland werd lang geleden al op het strand geracet.
Vanaf 1937 werd er geracet op het strand van Daytona Beach (Florida). Deze baan voerde deels over het zand van het strand en deels over een verhard stuk. Al eerder werd er met motoren op het strand van Daytona Beach gereden toen het vlakke deel langs de waterkant werd gebruikt voor het vestigen van snelheidsrecords, zowel met motoren als auto’s.
De races groeiden uit tot de Daytona Bike Week. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd er zes jaar niet gereden. Vanaf 1947 keerden de races terug. De belangrijkste race was de Daytona 200, zoals de naam al aangeeft verreden over een afstand van 200 mijl (322 km). In 1948 kwam er een nieuw circuit, iets zuidelijker gelegen, maar nog altijd een combinatie van zand en verhard. De laatste keer dat daar werd gereden was in 1960. Het jaar erna werd de Daytona International Speedway aangelegd en werd er voortaan uitsluitend op asfalt geracet. Op het strand kan nog wel worden gereden, maar uitsluitend met wegmotoren en met een maximumsnelheid van 10 mijl per uur.
Europese wedstrijden
Dichter bij huis is er de sinds 1975 verreden Enduro du Touquet, die nu Enduropale heet. Al binnen een paar jaar werd het een heel groot evenement, waarvoor zowel van de kant van de deelnemers als de kant van de toeschouwers een zeer grote belangstelling bestond. Tot op de dag van vandaag komen er in februari honderden rijders naar Le Touquet, gadegeslagen door naar men zegt 250.000 toeschouwers (er worden soms nog veel hogere aantallen genoemd). Bij ons kreeg deze wedstrijd veel bekendheid door de deelname van Kees van der Ven, die in de periode 1982-1986 vijf jaar achter elkaar winnaar werd. Zijn eerste deelname, in 1981, verliep heel slecht voor hem, want bij een val brak hij een rugwervel. Gedurende lange tijd speelde de wedstrijd zich af op het strand en in de duinen. Door het grote aantal mensen dat in de duinen de wedstrijd volgde, werd er nogal wat milieuschade aangericht. Dat heeft ertoe geleid dat het parcours later werd aangepast en niet meer door de duinen voert. Dit jaar lag er een circuit van 13 km op het strand.
Een grote wedstrijd in Engeland is de Weston Beach Race in Weston-super-Mare, die sinds 1983 wordt verreden. De wedstrijd van begin oktober werd geplaagd door zware winden, waardoor het op zaterdag onverantwoord was het strand op te gaan en iedereen werd opgeroepen binnen te blijven in de camper of het hotel. Het tweedaagse programma werd vervolgens op zondag verreden, met ingekorte wedstrijden.
Fotofinish in de politiek? Dat kennen ze in de MotoGP al járen
Strandrace in Nederland
Nederland maakte in 1981 kennis met een strandrace in Scheveningen, de Veronica Beach Race, georganiseerd door Bob de Jong. Elf keer werd er gereden. Veronica zond de wedstrijd rechtstreeks uit op televisie; ook in het buitenland bestond er belangstelling voor. Na Scheveningen ging men eenmalig naar Hoek van Holland.
Met sponsoring van Red Bull keerde de strandrace terug naar Scheveningen. Zes keer werd de Red Bull Knock Out verreden, met als winnaars o.a. Marc de Reuver en Jeffrey Herlings.
Een wedstrijd met een heel lange geschiedenis is de strandcross van Vlissingen, waarvan dit jaar de 38e editie werd verreden. MSV de Uitlaat organiseerde deze wedstrijd voor de eerste keer in 1987. Vlissingen kreeg in 1994 gezelschap van Bakkum, waar de Bakkum Beach Cross werd verreden. Deze wedstrijd bestaat inmiddels niet meer. Ook wordt er niet meer gereden op het strand bij Dronten. Sinds een aantal jaren is Zoutelande erbij gekomen. Net als Vlissingen ook een wedstrijd in het najaar.
De derde Nederlandse strandcross van dit najaar was half oktober in Lemmer. Het strand daar is niet erg groot, maar toch kan daar een leuk parcours worden uitgezet. Een groot verschil tussen de beide Zeeuwse wedstrijden en Lemmer is dat Lemmer aan het IJsselmeer ligt, waardoor er langs zoet water wordt gereden en dat er geen sprake is van een tijverschil, terwijl langs het Zeeuwse strand het water zout is en er rekening moet worden gehouden met de getijden. Langs de (hogere) kant hebben de toeschouwers in Lemmer een prima zicht op de hele baan. Overigens is kijken gratis, want de kosten worden gedekt door sponsoring en de inschrijfgelden van de deelnemers. Die zijn er in overvloed, want de wedstrijd in Lemmer telde zo’n 450 deelnemers, verdeeld over vier klassen. De grootste categorie was de Hobbyklasse, waarvoor zich 158 crossers hadden aangemeld. De kwartliters telden 124 deelnemers, op de lijst van de gecombineerde 85/125-klasse stonden 102 namen en de geringste belangstelling was er voor de 500cc-klasse.
De baan was zodanig uitgezet dat ook de minder ervaren rijders er goed rond konden komen. Want dat is het leuke van een strandcross, zowel de 100% liefhebber, die niet prestatiegericht op de motor stapt, als de rijders die in kampioenschappen een vooraanstaande rol spelen moeten er goed op kunnen rijden.
In voorgaande jaren kwamen Jeffrey Herlings en Kay de Wolf al eens naar Lemmer. Dat inspireerde nu Liam Everts, de nummer zes van de MX2 van dit jaar. Everts: ‘Ik heb nog nooit een strandcross gereden. Van mijn teamgenoot Kay hoorde ik over Lemmer. Ik had goesting om hier te gaan rijden. Het is mijn laatste wedstrijd van het jaar. Begin november heb ik een tijdje verlof. Als het de komende jaren uitkomt, kom ik hier wellicht wel vaker.’ De Belg zou geen spijt hebben van zijn deelname, want op zijn 450 Husqvarna was hij in beide manches van 20 minuten plus een ronde veruit de sterkste. In beide manches finishte zijn landgenoot Yentel Martens als tweede (op respectievelijk 43 en 58 seconden) en werd Nederlands kampioen Sven van der Mierden derde (op respectievelijk 44 en 71 seconden). Had hij last van de langzamere rijders? Everts: ‘Vanwege het snelheidsverschil moet je goed uitkijken.’ Everts stuurde behendig om de (soms veel) langzamere rijders heen en kwam nimmer in de problemen.
Ivano van Erp was de sterkste bij de kwartliters en liet de Noor Pelle Gundersen en Roan Tolsma achter zich. Timo Heuver was twee keer eerste in de 125cc, Kash van Hamond was in beide manches de sterkste 85cc-rijder. Rick Gootjes won beide manches van de Hobbyklasse.
Kampioenschappen
De internationale motorbond FIM stelde in 2023 de World Cup strandraces in. Na twee jaar werd deze competitie opgewaardeerd tot wereldkampioenschap. Le Touquet en de Argentijnse Enduro del Verano maakten vanaf het begin deel uit van deze serie. De Brit Todd Kellett zegevierde in 2023 en 2024 en leidt ook nu na Le Touquet, de Argentijnse wedstrijd en Bibione Sand Storm in Italië het klassement door elk van deze drie wedstrijden te winnen. Er staan nog wedstrijden in Frankrijk en Portugal op het programma.
In Frankrijk wordt in een serie van zes wedstrijden in de periode september-februari gestreden om het ‘Championnat de France Sable’. Is het met drie vaste wedstrijden ook in Nederland tijd voor een Nederlands kampioenschap? KNMV-directeur Wim Mulder daarover: ‘Een strandcrosscompetitie vind ik een mooi idee.’ Dus, wie weet, staat dat volgend jaar op de Nederlandse kalender.
Foto’s: Jan Boer en Peter van der Sanden
