Marathonmotor Yamaha TDM900: na 115.000 km goed voor nog wel een ton

In 2005 kocht Peter Smits een nieuwe Yamaha TDM900 als opvolger van zijn Yamaha TRX850. De sportieve zit op de TRX stond hem steeds meer tegen. De meer rechtop zitpositie op de TDM sprak Peter aan. Nu, 20 jaar en 115.000 km later, voldoet de TDM nog steeds aan de eisen die Peter Smits aan een motor stelt. Vandaar dat hij voorlopig nog niet aan inruilen denkt.

De in Steensel opgegroeide en in Helmond woonachtige Peter Smits is niet iemand die vanaf zijn tienertijd droomde van motorrijden. Peter: ‘Ik reed wel brommer, eerst een mooie Benelli en later een Suzuki-crossbrommer, dromen van een motor deed ik niet. Op mijn 18e heb ik mijn autorijbewijs gehaald plus mijn rijbewijzen voor vrachtauto en bus. Om het rijtje met stempels vol te maken heb ik toen ook nog maar mijn motorrijbewijs gehaald. Niet met de gedachte om direct motor te gaan rijden. Wel ben ik jaren buschauffeur en vrachtwagenchauffeur geweest. In de tijd dat ik internationaal reed heb ik mijn talen geleerd. Engels en Duits gaan vlot, met Frans, Spaans en Italiaans kan ik me redden. Maar dat had allemaal weinig met motorrijden te maken. Ik had meer met tennis en later met golf, twee hobby’s waar ik behoorlijk fanatiek in was en nog steeds ben. Via een tennisvriend die een TDM850 had – zijn vrouw een Yamaha TRX850 – is motorrijden in beeld gekomen. Toen mijn vriend ging scheiden deed hij de motor van de hand. Omdat ik een motorrijbewijs had, en toch al een tijdje rond liep met de gedachte om eens een motor te kopen, heb ik de TRX van hem overgenomen. Om mijn rijkunsten op twee wielen wat bij te spijkeren heb ik bij een plaatselijke rijschool een opfriscursus gedaan. Die opfriscursus bleek achteraf toch niet voldoende, want kort daarna ging het mis met een huurmotor. Met die huurmotor, een Yamaha Diversion, reed ik een grote deuk in het hek bij een tankstation. Ik was vergeten de voorrem te gebruiken, alleen de achterrem bleek niet voldoende. Ik ben zelf voorover van de motor gevlogen, gelukkig zonder ernstige gevolgen. De borg van de huurmotor was ik wel kwijt.’

1 van 3

Alpentour

Het was in mei 1998 dat Peter met de Yamaha TRX850 op pad ging. Eerst wat ritjes in de buurt en lid geworden van de Nederlandse TDM/TRX-club, waarna buitenlandse ritten volgden. Peter: ‘In dat jaar maakte ik kennis met de Alpentour, een leuke organisatie die jaarlijks de derde week van juni een Alpenrit organiseert. Dit jaarlijkse uitje met ruim 50 motorrijders draagt nog steeds de naam Alpentour, al is de bestemming ieder jaar anders. Pyreneeën, Franse Alpen, Dolomieten, Corsica, Tsjechië en Slovenië stonden eerder al op het programma. Als er maar genoeg in de bergen kan worden gereden, dan is het altijd goed. Soms (bij verre bestemmingen) gaan alle motoren in een grote truck op transport zodat de saaie heen- en terugreis achterwege kan blijven. Sinds 2010 ben ik samen met Ger Jacobs, bekend van het tv-programma “Wegmisbruikers” en “Blik op de weg”, organisator van deze Alpentour. Ik hou me vooral bezig met het uitzetten van de routes. Iedere dag licht bepakt vanuit een vooraf gekozen hotel op pad voor een andere route. Mijn doel is altijd de hoogste geasfalteerde geitenpaden op te zoeken. Maar soms zitten er ook paden tussen waar het asfalt meer lijkt op een gravelpad of soms nog slechter. Leuk maar vooral intensief werk. De TRX850 bleek vanwege de sportieve zithouding niet de meest ideale motor voor langere trips. Ik kreeg na een rit steeds vaker nek- en schouderklachten. Maar het motorkarakter van de tweecilinder sprak me wel aan. Het was dan ook niet vreemd dat ik mijn oog liet vallen op een Yamaha TDM900. Toen ik via een erfenisje over wat extra geld beschikte was de keuze snel gemaakt. Bij Van de Pol Motoren in Helmond kocht ik in 2005 een nieuwe Yamaha TDM900, de eerste met ABS.’

Tegen het rood

Toen Peter z’n TDM900 net had ging het vlot met de kilometers, zo’n 16.000 per jaar, daarna minderde het. Peter: ‘Te veel hobby’s, want organiseren van tennis- en later golftoernooien en golfen op mooie binnen- en buitenlandse banen nemen flink wat tijd in beslag. En daarnaast heb ik mijn werk als logistiek medewerker bij EEA in Helmond. Voor woon-werkverkeer heb ik de motor niet nodig, dat kan op de fiets. Een jaarlijks terugkerend ritueel is mijn inzet als motard bij de wielerklassieker Diekirch-Valkenswaard. Een groot wielerevenement dat sinds corona helaas wel is gekrompen. Het verkrijgen van vergunningen werd alsmaar lastiger. Samen met Ger Jacobs zit ik daar de tourcommissie. Leuk en dankbaar werk. Toen ik de TDM kocht heb ik daar een topkoffer en zijkoffers op gemonteerd. De zeer ruime zijkoffers zijn dezelfde als van een Yamaha FJR1300. Een Osco-oiler zorgt ervoor dat de ketting goed vet blijft. Daarnaast hanteer ik ook nog regelmatig de spuitbus met kettingspray. Om mijn rijvaardigheid te vergroten heb ik een keer een slipcursus en een trailcursus gedaan. Bijzondere ervaringen moet ik zeggen. Het onderhoud van de motor is altijd in handen geweest van de firma Van de Pol waar ik de motor heb gekocht. Behalve olie, banden, ketting, tandwielen en remblokken vraagt de TDM weinig aandacht. De oude TDM850 stond bekend om zijn hoge olieverbruik, maar dat valt bij de TDM900 mee. Tussen de beurten, om de 10.000 km, vul ik twee keer 200cc bij. En dat is dan na de week Alpentour waar ik de motor hard laat werken. Dat wil zeggen met de toerenteller die vaak tegen het rood aantikt. Tja, dan mag er wel een druppel olie worden verbruikt.’

Marathonmotor BMW R1200RT: nog niet aan opvolging toe

Dynamo

Buiten het reguliere onderhoud valt er over de TDM de eerste jaren weinig bijzonders te melden. Bij 65.000 km worden de balhoofdlagers vervangen en kort daarna wordt de vering onder handen genomen. Peter: ‘Ik hou ervan om lekker plat door de bochten te gaan. Dat is te zien aan de afgesleten zijstandaard en voetsteunen. Met mijn vriendin achterop voelde dat niet meer zo safe. De vering kon het niet meer bolwerken. Daarom heb ik voor en achter de veren van de schokdempers vervangen door Hyperpro’s. Vanaf dat moment was het vertrouwen weer terug. Met de remschijf achter heb ik 112.000 km gedaan. Hoewel ik de voorrem toch goed gebruik zijn de schijven voor nog nooit vervangen. Het scheelt dat de tweecilinder goed afremt op de motor. Twee keer heb ik onderweg met problemen gestaan. De eerste keer was tijdens de Pyreneeënrit. Het asfalt was daar zo grof dat ik al na 1800 km mijn achterband aan gort had. Een verkeerde bandenkeuze en mijn rijstijl hadden daar natuurlijk ook mee te maken. Ter plekke vond ik gelukkig wel een nieuwe band en nog goedkoper dan in Nederland ook. De eerste en enige keer dat ik niet rijdend met de motor naar huis kon was vorig jaar tijdens de Alpentour in Trentino. Eerst begon te motor te bokken om er vervolgens helemaal mee op te houden. Al snel kwamen we erachter dat het aan de dynamo of spanningsregelaar lag. Geen stroom. Via de ANWB werd een autoambulance geregeld naar ons hotel. Reparatie ter plekke ging niet, accu’s wisselen wel. Gelukkig kon de motor op een aanhanger mee terug naar Nederland en ik kreeg de motor, een Yamaha MT-09, van een van mijn reisgenoten te leen om daar mee terug naar Nederland te rijden. Een betere oplossing had ik zelf niet kunnen verzinnen. In Nederland zijn daarna de dynamo en spanningsregelaar vervangen.’

1 van 3

Marathonmotor Yamaha TDM900 op de brug

Voor Peter Smits was het maar een kort ritje van Helmond naar Volkel om bij MOTO73-expert Van Sleeuwen te geraken. Zo op het eerste gezicht ziet de TDM er uit om door een ringetje te halen. ‘De motor rijdt zoals die er uit ziet’, is de eerste reactie van Van Sleeuwen als hij na een kort proefritje de motor op de brug zet. ‘Het motorblok draait nog net zo soepel als dat van een nieuwe. De gasrespons is goed, geen storend aan/uit van de injectie en het schakelen gaat geruisloos. Kan niet beter.’

Marathonmotor Honda VFR800X Crossrunner: blijvertje wat toch niet blijft

Op de brug wordt het beeld niet veel anders. Hier en daar een klein krasje en links een wat verweerd dynamodeksel. Maar daar blijft het ook bij. Het scheelt natuurlijk dat de motor nooit in de winter wordt gebruikt. ‘Pekel heeft deze TDM nog nooit gezien of het zou op een bergpas met smeltende sneeuw moeten zijn geweest. Ik heb geen idee of ze daar ooit zout gebruiken’, aldus de eigenaar. De verlichting van de TDM is zoals je dat van een 20 jaar oude motor mag verwachten. Niet om over naar huis te schrijven dus. De eigenaar heeft het idee dat de koplamp te hoog staat afgesteld. Het is even zoeken voor de stelschroef is gevonden. Met een schroevendraaier kun je daar via een opening in de kuip aan de onderkant bij. Zoals gezegd verbruikt de TDM alleen wat olie als er flink aan wordt getrokken. Olie peilen met de peilstok gaat gemakkelijk, olie bijvullen is wat lastiger. ‘Als dat onderweg ooit nodig is maak ik een trechtertje van papier. Probleem opgelost’, aldus Peter.
Roest is nergens te vinden, wel veel smurrie op het kontje en het achterwiel. En dat is er niet een- twee-drie van af te poetsen. De olie die Peter in de Osco-oiler gebruikt, kettingzaagolie en normale olie, blijkt behoorlijk agressief en te dik.
De remschijf achter is al eens vervangen, voor nog niet. Slijtage blijft beperkt tot een halve millimeter, wat heel weinig is voor zoveel kilometers. Het eerder vervangen balhoofdlager vertoont nog geen enkel spoor van slijtage. En zo is het met alles, deze TDM900 mag dan 20 jaar oud zijn, versleten is de motor nog lang niet. Peter: ‘Dat was ook wat mijn monteur bij Van de Pol vertelde. Deze motor kan nog gemakkelijk een ton mee zei hij. Het is niet zo dat ik geen nieuwe motor kan betalen, maar waarom zou ik een andere kopen als ik over deze nog zo tevreden ben. En er hoeft nog steeds niemand op mij te wachten. Vrienden proberen me op een nieuwe motor te praten en ze dachten dat het zover was toen mijn motor onderweg begon te roken. Maar helaas voor hen, ik had de olievuldop niet goed aangedraaid waardoor er wat olie op de uitlaat was gekomen. Nee, ze zijn voorlopig nog niet van mij en mijn TDM af.’

Yamaha TDM900: goed om te weten

Met de TDM was het in 1991 Yamaha’s bedoeling om een motor in de markt te zetten die de zitpositie had van een allroad, de stabiliteit van een sportmotor en het comfort van een toermachine. In die opzet slaagde Yamaha met vlag en wimpel. De eerste lichting TDM’s had een 850cc-motorblok. Zijn eerste update kreeg de TDM 850 in 1996. Qua uiterlijk is dat vooral te zien aan de twee ‘kattenogen’ als koplampen. Het blok onderging een ingrijpende wijziging met een andere krukas. Gingen bij het oude motorblok de twee zuigers gelijktijdig omhoog en omlaag, bij het vernieuwde blok na elkaar. Het nieuwe blok kreeg ook een kortere derde, vierde en vijfde versnelling. De laatste opwaardering voor de TDM850 was in 1999 met andere carburateurs en een elektrische in plaats van een vacuümgestuurde benzinepomp. In 2002 werd de cilinderinhoud vergroot van 849 tot 897cc (het model uit dit verhaal). De 850-TDM’s type ‘97/’98 staan bekend om een hoog olieverbruik als er flink wat km’s op de teller staan. De carburateurs maakten bij het 900-model plaats voor injectie en de vijfbak werd een zesbak. Het stalen frame werd vervangen door een aluminium exemplaar. In 2005 werd de TDM900 standaard voorzien van ABS. De TDM900 staat bekend als een probleemloze motor, al kan de wat nukkige gasrespons rond de 3500 toeren soms voor wat minder rijplezier zorgen. De TDM bleef tot 2011 in productie. De Yamaha MT-09 kan, al kwam die pas in 2015, worden beschouwd als de opvolger van de TDM.

Technische specificaties Yamaha TDM900