Het lijkt misschien een ver-van-mijn-bedshow artikel over perikelen aan de andere kant van het kanaal, maar dit soort initiatieven waaien snel over met een beetje westenwind. Wat er aan de hand is? De Britse Motorcycle Industry Association (MCIA) heeft de alarmbel geluid over de versnelde plannen van de overheid om autonome voertuigen al vanaf het voorjaar van 2026 te gaan testen. Oorspronkelijk stond deze mijlpaal gepland voor 2027, maar de overheid besloot in juni 2025 het tempo op te voeren. Een beslissing die de motorwereld met meer dan gewone bezorgdheid vervult.
De MCIA staat niet alleen in haar zorgen. Zowel de National Motorcyclists’ Council (NMC) als de Motorcycle Action Group (MAG) hebben eerder al kritische kanttekeningen geplaatst bij de haast waarmee deze technologie wordt doorgevoerd. Hun gezamenlijke boodschap is helder: de overheidsambities moeten worden ondersteund door robuuste, afdwingbare veiligheidsprincipes die expliciet rekening houden met de unieke risico’s voor motorrijders.
De cijfers onderstrepen waarom de motorlobby zo bezorgd is. In 2023 waren motorrijders verantwoordelijk voor 315 van de 1.645 verkeersdoden in het Verenigd Koninkrijk – dat is ongeveer 19 procent. Deze kwetsbaarheid vormt de kern van hun argumentatie tegen overhaaste implementatie, hoewel motorrijders slechts een relatief klein deel van het totale verkeer uitmaken.
Economische beloftes botsen met veiligheidszorgen
De Britse overheid ziet in autonome voertuigen een gouden kans. Het Centre for Connected and Autonomous Vehicles (CCAV) projecteert dat de AV-markt tegen 2035 een waarde van 42 miljard pond kan bereiken en ongeveer 38.000 hooggekwalificeerde banen kan creëren. Sommige projecties zijn nog ambitieuzer en geven aan dat de economische voordelen tegen 2040 mogelijk zelfs 66 miljard pond per jaar kunnen bereiken met 342.000 extra banen. Deze cijfers klinken indrukwekkend, maar roepen ook de vraag op of economische belangen niet te zwaar wegen in de besluitvorming.
Zelfrijdende voertuigen beloven inderdaad efficiëntere logistiek, 24-uurs operationele capaciteit voor vrachtwagens, en verbeterde mobiliteit voor ouderen en mensen met een beperking. Voor de motorfietsindustrie kan deze ontwikkeling echter een bedreiging vormen. Als autonome voertuigen algemeen als veiliger worden beschouwd, kan dit leiden tot een significante daling van motorfietsverkopen, vooral voor woon-werkverkeer.
Bovendien kan de infrastructuur aangepast worden met speciale rijstroken voor autonome voertuigen, wat de toegang voor motorrijders kan beperken. De vraag is of deze economische vooruitgang ten koste gaat van een hele industrie en de mensen die daar hun brood mee verdienen.
Wetgeving hinkt achter op technologie
De Automated Vehicles Act 2024 vormt weliswaar een belangrijke juridische basis, maar de motororganisaties wijzen op cruciale tekortkomingen. MAG benadrukt het gebrek aan een meetbare definitie van “zorgvuldige en bekwame menselijke bestuurders” in de wet – een referentiepunt dat essentieel is om te bepalen aan welke norm autonome voertuigen minimaal moeten voldoen.
NMC waarschuwt tegen het versnellen van pilots voordat de Statement of Safety Principles volledig is ontwikkeld. Deze verklaring van veiligheidsprincipes zal naar verwachting in 2025 worden geconsulteerd, met voorbereidend werk dat in 2024 begint, maar blijkbaar zonder voldoende garanties voor de veiligheid van kwetsbare weggebruikers.
Parallel aan de Britse wetgeving stelt het Britse AI-regelgevingskader dat AI-systemen in geautoriseerde autonome voertuigen moeten voldoen aan strikte veiligheidsprincipes, waaronder passende transparantie, eerlijkheid en robuuste bestuursmechanismen. De vraag is of deze regelgeving voldoende tanden heeft om motorrijders daadwerkelijk te beschermen.
Tussen innovatie en verantwoordelijkheid navigeren
De MCIA benadrukt dat de motorfabrikanten geen obstructie willen zijn voor innovatie. Ze willen juist een constructieve rol spelen, maar dan wel onder voorwaarden die de veiligheid waarborgen. Hun eis is helder: duidelijke technische eisen, routinematige veiligheidscontroles, transparante gegevensrapportage en focus op eerlijkheid.
Het fundamentele dilemma blijft bestaan: kunnen autonome voertuigen motorrijders in alle verkeerssituaties adequaat herkennen en erop reageren? Complexe manoeuvres zoals inhalen, filteren en kruispunten blijven uitdagend, zelfs voor ervaren menselijke bestuurders. Of de huidige AI-technologie deze nuances kan bevatten, blijft een open vraag.
De motorfietsindustrie staat voor een lastige balanceoefening. Enerzijds willen ze niet de innovatie belemmeren die het Verenigd Koninkrijk tot wereldleider in autonome voertuigen kan maken. Anderzijds kunnen ze niet toestaan dat hun achterban het slachtoffer wordt van overhaaste technologische vooruitgang. Hun boodschap is duidelijk: veiligheid eerst, innovatie daarna – niet andersom.
