Het verontrustend hoge aantal ernstige verwondingen en dodelijke ongevallen onder motorrijders die in aanraking komen met standaard vangrails in Europa vraagt om onmiddellijke aandacht en hervorming. Een recent rapport, uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit van Maribor in Slovenië en in opdracht van de Federation of European Motorcyclists’ Associations (FEMA), onderstreept de dringende noodzaak om de huidige veiligheidsmaatregelen te heroverwegen en oplossingen te implementeren die zijn afgestemd op de specifieke kwetsbaarheden van motorrijders.
Uit het onderzoek blijkt een kritieke ongelijkheid: terwijl conventionele vangrails effectief inzittenden van auto’s en vrachtwagens beschermen, verergeren ze vaak de verwondingen voor motorrijders. Dit is vooral het geval bij directe impact, waarbij het lichaam van de rijder de scherpe bovenrand van stalen vangrails raakt. De studie toont aan dat motorrijders die betrokken zijn bij ongevallen met wegbeveiligingssystemen 2,15 keer meer kans hebben op ernstig thorax (borstkast)letsel.
Ongeveer 45% van de verkeersongevallen op Europese wegen betreft eenzijdige ongevallen, waarbij voertuigen van de weg raken. Hoewel vangrails bedoeld zijn om te voorkomen dat voertuigen op de tegenovergestelde rijbaan terechtkomen of van kliffen vallen, houdt hun ontwerp vaak geen rekening met de dynamiek van motorongevallen.
Subaru’s externe airbag: een nieuwe stap in veiligheid voor motorrijders
De dodelijke realiteit van stalen vangrails
Standaard stalen vangrails vormen een veelzijdige bedreiging voor motorrijders. De scherpe bovenranden kunnen bij directe impact ernstig letsel aan het bovenlichaam toebrengen, met name aan hoofd, nek en borst. De W-vormige stalen balken die vaak worden gebruikt, zijn ontworpen om te buigen en energie te absorberen tijdens botsingen met auto’s en vrachtwagens. Door het lichtere gewicht van motorfietsen werken deze balken echter vaak niet zoals bedoeld, met als gevolg dat rijders van hun motoren worden geworpen of directe impact ondervinden met het onbuigzame staal.
Kabelbarrières worden in sommige regio’s uitgefaseerd, maar hun reputatie als bijzonder dodelijk systeem voor motorrijders blijft een grimmige herinnering aan de potentiële gevolgen van ontoereikende veiligheidsmaatregelen. Deze flexibele systemen met staalkabels hebben lagere installatiekosten maar hogere reparatiekosten, en worden door motorrijdersorganisaties beschreven als ‘guillotines voor motorrijders’.
Veelbelovende oplossingen voor verbeterde veiligheid
Om de gevaren van standaard vangrails te verminderen, zijn verschillende motorvriendelijke alternatieven ontwikkeld en geïmplementeerd met wisselend succes. Motorcycle Protection Systems (MPS) zijn ontworpen om te voorkomen dat rijders onder de vangrails doorglijden of direct tegen stalen palen botsen, waardoor de ernst van verwondingen afneemt.
Dubbele railsystemen, waarbij een tweede, lagere rail wordt toegevoegd, voorkomen effectief dat motorrijders onder de vangrail doorglijden. Energieabsorberende panelen zijn ontworpen om de impact te dempen en energie te verspreiden, waardoor het risico op ernstige verwondingen wordt geminimaliseerd.
Moto-Shield, een specifiek type vangrail dat wordt aangeboden door Saferoad Restraint Systems, is expliciet ontworpen om te voorkomen dat rijders bij impact onder de vangrail doorglijden. Het systeem zorgt ervoor dat een gevallen motorrijder wordt opgevangen en niet onder de constructie glijdt of vast komt te zitten. Vergelijkbare onderrijbeveiligingssystemen dienen een soortgelijk doel.
De prijs van veiligheid
De economische implicaties van het implementeren van motorvriendelijke vangrails zijn een belangrijke overweging voor wegbeheerders. Hoewel de exacte kostencijfers variëren afhankelijk van het specifieke systeem en de locatie, zijn enkele algemene schattingen beschikbaar.
Een ‘reguliere’ vangrail kost naar schatting tussen de €60 en €100 per meter, afhankelijk van het type. Het uitrusten van alle vangrails met motorvriendelijke voorzieningen is voor een land ter grootte van Frankrijk geschat op €600 miljoen, een aanzienlijke investering. Reparatiekosten voor kabelbarrières kunnen bijna drie keer hoger zijn dan die voor enkelvoudige railsystemen, wat het belang onderstreept van het overwegen van kosten voor onderhoud op lange termijn.
