maandag 23 juni 2025

De impact van de Tweede Wereldoorlog op de motorsport – TTerugblik #11

Nadat op zaterdag 21 juni 1939 de vijftiende TT was verreden, duurde het ruim zeven jaar alvorens de zestiende editie er kwam. Verantwoordelijk voor die lange onderbreking was natuurlijk de Tweede Wereldoorlog. Gedurende de oorlogsjaren lag de motorsport in heel Europa stil en werd na afloop van de oorlog ook nog niet direct hervat, want in een tijd van schaarste was het weer opstarten van de motorsport niet de eerste prioriteit. Pas op zaterdag 14 september 1946 kon er weer een TT worden verreden. Motoren waren er, want ondanks dat de Duitsers er zo veel mogelijk confisqueerden slaagden velen er toch in een motor verborgen te houden. Maar op het circuit was niets meer, helemaal niets. Gedurende de eerste jaren van de oorlog bleven de bezittingen van de Stichting Circuit van Drenthe buiten schot. Maar in de loop van 1944 ontstond er zelfs in een bosrijke provincie als Drenthe gebrek aan hout. Dat was ruimschoots aanwezig op het circuit. Bijvoorbeeld in de vorm van tribunes, de pitstraat, tafels en tal van andere goederen. Dat verdween allemaal van het circuit en kwam na de oorlog niet terug. Volgens een schatting hadden de verdwenen spullen een waarde van vele tienduizenden guldens.

Er moest dus flink geïnvesteerd worden om weer iets op te bouwen om de TT in 1946 een vervolg te kunnen geven. Er werd een lening afgesloten. De TT is altijd nauw verbonden geweest met Assen, maar het omgekeerde is ook het geval: Assen voelt zich ook verbonden met de TT. En daarom werd in Assen een geldinzameling op poten gezet. Het opgebrachte geld werd door de Motorclub Assen en Omstreken en de Asser VVV aangevuld tot het ronde bedrag van tienduizend gulden. Een geweldig gebaar van de Asser bevolking.

Interviews met Freddie Spencer en Eddie Lawson

De TT van 1946 werd een grandioos succes. Hoewel vrijwel niemand over gemotoriseerd vervoer beschikte, kwamen er maar liefst 80.000 toeschouwers. Een bewijs dat liefhebbers na een lange TT-loze periode weer verlangden naar de TT. De coureurs – alleen Nederlanders – verleenden belangeloos hun medewerking, want ze vroegen geen startgeld. Zowel bij de junioren als de senioren konden vier klassen aan de start komen. Elke klasse kwam twee keer de baan op, zodat het publiek een goed gevuld programma van acht races kreeg voorgeschoteld. Was iedereen gelukkig na deze geweldige herstart? Aanvankelijk wel, maar acht jaar later (!) kwam de belastingdienst met een aanslag van vierduizend gulden, zijnde het bedrag van 40% schenkbelasting over de ingezamelde tien mille.

In 1946 was bij een Asser notaris een akte opgesteld om de ‘Stichting tot Steun van de Organisatie der Dutch T.T.’ in het leven te roepen. Deze stichting had ten doel het verlenen van financiële steun aan de TT. De bestuursleden moesten in Assen woonachtig zijn en werden inderdaad aangesteld. De TT-organisatie verwees naar deze stichting om onder de belastingaanslag uit te komen. Maar voor de belastingdienst was deze akte uit 1946 niet rechtsgeldig, omdat het nooit daadwerkelijk tot de oprichting van de in de akte omschreven stichting was gekomen. Het TT-bestuur startte besprekingen met de Inspecteur van de Belastingen. Dat schoot aanvankelijk niet op, omdat het bestuur in 1955 veel te druk was met de realisatie van het nieuwe circuit. Pas tegen het eind van 1956 kwam de tien jaar eerder aangekondigde stichting er dan toch nog. En daarmee werd de aanslag van de schenkbelasting ingetrokken. De stichting is niet actief geweest. Het ging goed met de TT en daarom was er geen bestaansgrond meer voor de stichting. Die werd jaren later dan ook opgeheven.

Er was helemaal niets meer na de Tweede Wereldoorlog. In deze kale omgeving werd de TT van 1946 verreden.
Jan Boer op de TT
Jan Boer zag zijn eerste TT in 1964. Sindsdien miste hij slechts één keer. In dit jubileumjaar van de Dutch TT blikt hij op Motor.NL in meerdere delen terug op de geschiedenis van Nederlands bekendste sportevenement.

Deel 1: De eerste Nederlandsche TT
Deel 2: Van 1949 tot MotoGP: de evolutie van de Dutch TT
Deel 3: Het verhaal van de GT
Deel 4: Hoe banden de motorsport veranderden
Deel 5: Zij lieten het leven
Deel 6: Drie op één dag voor Jim Redman
Deel 7: De Evolutie van de Stroomlijnmotor
Deel 8: De geheime missie van Fergus Anderson
Deel 9: Motorkeuring op het Veemarktterrein in Assen
Deel 10: Interviews met Freddie Spencer en Eddie Lawson

Foto: Nationaal Archief

Jan Boer
Jan Boer
Jan Boer werkte jarenlang voor de redactie van MOTO73 en doet dat inmiddels als gepensioneerde liefhebber nog altijd met dezelfde passie en kennis.

Stay tuned

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en mis nooit het laatste nieuws! Onze nieuwsbrief wordt iedere week op dinsdag (bij veel nieuws) en donderdag verstuurd.


Gerelateerde artikelen