Marathonmotor BMW R 1200 S: liefde die niet roest

Na een zwarte, rode en blauwe BMW R1100S was in 2010 voor Rob Pijnappel de tijd rijp voor een zwarte BMW R 1200 S. Ofschoon de R 1200 S voor BMW geen groot succesverhaal opleverde, is Rob tot op de dag van vandaag lovend over zijn BMW. En dat ondanks een dure operatie kort na aanschaf van de toen vier jaar oude motorfiets.

Foto’s: Peter van der Sanden

Man en motor

1 van 2

Bij Rob Pijnappel (66) uit Purmerend zat de liefde voor tweewielers er al heel vroeg in. ‘Al voor mijn 16^e werd er met oude brommers gereden en toen het officieel mocht kwam er natuurlijk een Kreidler. Want als je op de MTS een beetje mee wilde tellen had je een Kreidler of een Zündapp. De interesse voor techniek heb ik denk ik van mijn vader. Die reed ook motor, vaak samen naar de TT in Assen geweest, maar was als het eropaan kwam toch meer geïnteresseerd in auto’s. Bij mij lag het anders. Bij mij stonden de tweewielers voorop en ik ben altijd een groot fan van Valentino Rossi geweest. Ik was nog geen 18 toen ik mijn eerste motor kocht, een oude BMW R60 waaraan van alles mankeerde. Het gras stond in de velgen. Ik kocht de motor toen mijn ouders een keer op vakantie waren. Bij terugkomst stond de motor onder een doek in de schuur maar gelukkig deed niemand er moeilijk over. Ik kreeg de motor aan de praat en met een grote L-plaat achterop de motor mocht ik oefenen in de buurt. Het afrijden was wel even een dingetje. Toen ik de lesmotor bij de rijschool op wilde halen voor het examen kreeg ik te horen dat er geen motor voor me was. Stond in de garage voor onderhoud. Als de wiedeweerga ben ik terug naar huis gefietst om mijn BMW op te halen. Maar daar zat nog geen accu in. Starten ging wel met de kickstarter, maar remlicht en knipperlichten werkten niet. De examinator maakte er geen probleem van. Hand uitsteken mocht ook en bij remmen met je arm een soort stopteken geven voldeed. Een uur later had ik mijn papiertje. Die BMW R60 heb ik opgeknapt en 26 jaar in bezit gehouden. Ik heb laatst het kenteken nog eens opgezocht, de motor rijdt nog steeds rond in de omgeving van Uden.’

Marathonmotor Harley-Davidson Fat Boy: jongensdroom met 113.000 op de teller

Naast de R60 kocht Rob al snel een R75, dat was tijdens zijn diensttijd in Duitsland. Terug uit dienst volgde een Honda NTV650 Revere. ‘Een lekker licht motortje met cardan waarmee ik bijna 80.000 km heb gereden. Maar ondanks dat hield het BMW-virus me in een greep. Bij de firma Duursma kregen ze mij zover om de Honda voor een leuke prijs in te ruilen op een gebruikte zwarte BMW R1100S. Na de zwarte volgde nog een rode en een blauwe S. Samen waren die drie motoren goed voor 150.000 km. De nieuwe R1200S vond ik een mooie motor. Door een kennis van me werd ik erop gewezen dat er eentje met heel weinig kilometers te koop stond bij Van Kalsbeek in Zwolle. De verkoper vertelde me dat de motor import was uit Engeland. Er zat ook nog een mijlenteller op. De km-stand was met 8.600 km erg laag voor een vier jaar oude motor. Ik maakte een proefrit en was direct onder de indruk van het grote verschil met mijn R1100S. De deal was daarna snel gesloten.’

Duur lager

De meeste kilometers die Rob met zijn BMW’s heeft gereden, bestaan uit woon- werkverkeer en soms een vakantie of een rit met leden van MC MOZAMO. ‘Die motorclub had een handige voorzitter en wist dat wanneer je een vereniging had die refereerde aan “molens” je subsidie kon krijgen. Een van de twee “MO’s” staat dan ook voor “molen”. Dankzij die subsidie waren er veel dingen mogelijk en hadden we zelfs een eigen clubhuis. Maar dat even terzijde, ik zat meestal op de motor om naar mijn werk te rijden. Totdat Fokker in 1996 failliet ging, reed ik dagelijks naar de vliegtuigbouwer in Amsterdam. Daarna vond ik leuk technisch werk bij Douwe Egberts in Utrecht waar ik medeverantwoordelijk was voor de ontwikkeling van koffiezetautomaten. Vakantieritten met de BMW’s bleven beperkt, maar met de nieuwe R1200S ging ik een jaar na aanschaf op vakantie naar Zwitserland. Voor onderhoud kwam ik eerder al bij BMW-dealer Harry Meijer in Lijnden. Voor vertrek naar Oostenrijk ben ik nog even bij hem langs geweest, want ik meende iets aan de motor te voelen wat niet helemaal in de haak was. De motor had pas 28.000 km op de teller, wat kon eraan mankeren? Maar tijdens de rit door Zwitserland namen de problemen toe. Trillen van het blok en een koppeling die vreemd reageerde. Toch maar doorgereden, met moeite thuis kunnen komen, en met het probleem opnieuw naar de werkplaats. Nu was er geen enkele twijfel meer, het blok moest open. Veroorzaker van alle ellende was een kapot lager van de prise-as. Volgens de monteur was ik er net op tijd bij, want er zaten al een paar losse kogeltjes van het lager aan de magneet van de aftapplug. Behalve het lager was er niets kapot, maar de hele operatie leverde wel een rekening van 2.600 euro op. Voor zover ik weet gaf BMW geen garantie, maar heeft Van Kalsbeek 1.000 euro als coulance zelf voor haar rekening genomen.’

1 van 3

Kabelbreuk

Iedere 10.000 km brengt Rob zijn BMW trouw naar de dealer voor een kleine dan wel grote onderhoudsbeurt. ‘Ik ben technisch genoeg om dat zelf te doen. Een Yamaha XS650 en een Honda CX650 staan als hobbyprojecten in mijn schuur. Van de Yamaha heb ik een mooie caféracer gemaakt. Maar bij de motor die ik voor dagelijks gebruik nodig heb, vind ik het gemakkelijker om die naar de dealer te brengen. Dat kost dan wel een paar centen maar ik heb er verder geen omkijken naar. Bij 60.000 km vond de dealer het nodig om de schijven te vervangen. Dat moest volgens de BMW-regels, maar versleten waren ze volgens mij nog lang niet. Bij 94.000 km zijn de stuurkogels vervangen. Na deze ingreep stuurde de motor weer als vanouds. Twee keer zijn de Öhlins-achterschokbrekers bij HK-suspension gereviseerd. Het voor- en na de revisie zorgde echt voor een wereld van verschil. Eén keer heb ik onderweg om hulp van de ANWB moeten vragen. Ik reed op de vijfbaans-A2 tussen Utrecht en Amsterdam toen de motor zonder enige aankondiging stilviel. Ik reed op de derde baan en had de keuze of naar links of naar rechts. Ik heb de vluchtstrook rechts gehaald, maar ik kan je wel vertellen dat dit voor een paar angstige momenten heeft gezorgd. De ANWB’er koppelde de accu los en sloot hem weer aan. Daarna gingen er wel een paar lampjes branden, maar niet meer dan dat. Met de afsleepdienst naar Meijer waar ze het euvel verrassend genoeg snel hadden gevonden. Ik denk dat het vaker voor kwam. Een los kabeltje (wat voor deze motor nergens toe dient) van de kabelboom had massa gemaakt. De boordcomputer zag dat als een storing van het remsysteem, waarna automatisch alles werd uitgeschakeld. Ik vraag me wel af of er geen veiligere manier is om in te grijpen. Dit had voor mij tussen het drukke verkeer heel anders af kunnen lopen.’

BMW R 1200 S op de brug

Aan niets is te zien dat de R1200S al ruim anderhalve ton achter de kiezen heeft wanneer deze bij Motor.NL-expert Van Sleeuwen arriveert. Het korte proefritje levert geen ander commentaar op dan ‘alles is in orde’. Sinds Rob’s vervroegde pensioen wordt de motor niet meer in de winter gebruikt, maar in de winters daarvoor heeft de BMW flink wat pekel doorstaan. Maar dat is aan het uiterlijk nauwelijks terug te zien. Hooguit een beetje spikkels op de onderste kroonplaat en vorkpoten. En enkele roestige bouten van de remklauwen. Dat is dan ook alles. Rem- en schakelpedaal zijn nog als nieuw en dat geldt ook voor de complete uitlaat waarvan de demper op een typische manier uitmondt in het kontje van de motor. Er zit wel een nieuw buddyseatovertrek op. ‘De originele buddyseat was gescheurd. Zo’n nieuw overtrekje kun je er zelf simpel overheen trekken en vast nieten’.

Met een brandstofverbruik van ongeveer 1:17 is de BMW R 1200 S van Rob minder zuinig dan veel andere BMW’s. ‘Ik kreeg van iemand de tip om een “bedotter” te installeren. Dat is een simpel weerstandje wat de temperatuursensor voor de gek houdt. Het lijkt of de motor een graad of vijf koeler is waardoor er iets meer brandstof wordt ingespoten met als gevolg dat de motor veel smeuïger rijdt. Ik ben er heel blij mee. Elke keer wanneer ik bij Meijer kom voor een beurt wordt er gevraagd of de motor olie verbruikt. Tot nu toe valt het reuze mee, zeker voor BMW-begrippen. Tussen twee beurten in vul ik ongeveer een liter olie bij. De R1200S heeft geen middenbok en staat dus altijd schuin op de jiffy geparkeerd. Dat heeft als gevolg dat er bij een koudstart regelmatig een rookpluim te zien is. Door de schuine stand komt er onevenredig veel olie bij de linker cilinder.’

Behalve de storing met het losse kabelboomdraadje zijn er geen elektrische storingen geweest. Alleen twee keer een nieuwe accu. Het cardan is met 130.000 km op de teller gereviseerd. ‘Er zat wat speling op de lagers, dan wordt het tijd om in te grijpen. Lagers en rubbers zijn vervangen zodat de motor er weer een hele tijd tegen kan. Bij een van de laatste beurten vroeg de monteur of ik soms gas gaf met een tang, zo stroef vond hij de gaskabels. Ik had dat zelf niet zo in de gaten, want dat sluipt er heel geleidelijk in. Nadat er nieuwe waren gemonteerd merkte ik pas het verschil.’

Marathonmotor BMW R 1200 GS LC Adventure: motor die zijn naam eer aan doet

Alles wat aan de BMW gecontroleerd kan worden wordt door Van Sleeuwen bekeken en beoordeeld, maar overal wordt een vinkje bij ‘goed’ gezet. Werkelijk niets valt er op deze BMW af te dingen. Het blok loopt loepzuiver en er is aan de gehele motor geen beschadigd of verweerd plekje te vinden. Geen wonder dat de eigenaar nog niet aan verkopen of inruilen denkt. ‘Ik vind de motor nog steeds mooi. Goed onderhoud heeft een paar centen gekost, maar de kinderziektes zijn er zogezegd uit. Waarom dan een andere kopen? Deze kan nog gemakkelijk een ton mee. Omdat de motor nu alleen nog voor plezierritjes wordt gebruikt (met zoon en dochter die beiden ook motorrijden) ben ik veel minder afhankelijk van de BMW.