Je zou bijna vergeten dat er een tijd was dat de wereld het zonder BMW GS’en moest stellen. Sinds 1980 kunnen we er niet meer omheen, maar in de jaren zeventig was BMW officieel niet eens betrokken bij de allereerste GS. Het Italiaanse motormerk Laverda, daarentegen…
BMW zat in een neerwaartse spiraal wat verkoop betreft. Na in de jaren ervoor flink aan de weg te hebben getimmerd, zocht het merk iets dat het tij kon keren. De Verenigde Staten waren een groeimarkt gebleken voor alle merken, maar de Amerikaanse BMW-importeur begon erg specifiek te worden met haar verzoeken. Offroad; daar was het te doen!
Honda en Yamaha hadden een ware gekte in de Amerikaanse offroad-wereld ontketent, met eenvoudige en lichte doch krachtige tweetakt offroaders. BMW ging alleen echt geen tweetakten maken, maar wilde de door BMW USA neergeworpen handschoen gerust oprapen. Of ja, BMW wilde dat wel laten doen.
Zodoende werd buiten de boekjes om opdracht gegeven een offroad-waardige BMW te maken. Enerzijds ging de al aan BMW gelieerde Herbert Scheck aan het werk, aangezien Scheck met een zelf verbouwde R75/5 al succesvol in het onverhard geweest was, maar anderzijds ging er ook een verzoek uit aan een partij van buitenaf. Niet de minste ook; Laverda kreeg een belletje.
Laverda kreeg een belletje…
Ervaring met crossers en trialmotoren had Laverda wel, en ook het samenwerken met andere merken op dat vlak was het Italiaanse merk niet vreemd. Eerder werden met Zundapp en Husqvarna ook al crossers gemaakt; BMW werd in 1977 na een telefoontje van BMW’s technisch directeur Hans-Günter von der Marwitz aan dat lijstje toegevoegd. Massimo Laverda ging akkoord en begon met het plan voor een prototype.
Alessandro Todeschini was als technisch topman binnen Laverda leider van het project en ook de ontwerper van het frame. De geroemde Italiaanse framebouwer Verlicchi zou vervolgens dat frame maken. De R60-blokken die BMW naar Breganze gestuurd had, zouden uiteindelijk tot 800cc opgeboord zouden worden, terwijl de rest van de motor in rap tempo bij toeleveranciers vandaan kwam. Vering van Marzocchi, naven en velgen van Grimeca en Akront, Magura-afmontage en een tank en zadel van Bernardi Mozzi en Giuliari. Stuk voor stuk partijen waar Laverda al langer goede banden mee had, waardoor het snel kon schakelen. BMW had dat zelf nooit zo kunnen bewerkstelligen, zeker niet binnen vijf weken, zoals dat Laverda wel gelukt was.
Niet de vader, maar eerder de opa van de productie-G/S.
Naar verluidt zou Massimo Laverda hun Laverda-BMW GS800 nooit als de oervader-aller-GS’en gezien hebben. Hijzelf zou het zelfs nooit als prototype van de R80G/S hebben willen beschouwen. Mooie aanvulling is dat Massimo Laverda’s broer Piero volgens de overlevering gezegd zou hebben dat de Laverda-BMW GS800 niet de vader, maar eerder de opa van de productie-G/S was. In het Italiaans klonk het vast heel romantisch!
Ondanks er weinig eer voor terug te verwachten, valt de connectie van die allereerste GS of G/S – of volgens de Laverda-broers niets van dat alles – met de uiteindelijke R80G/S niet te ontkennen. Ook dat productiemodel kreeg namelijk een 800cc-blok, in plaats van de geplande, lichtere R60-boxer, evenals een specifiek voor de G/S ontwikkeld frame en vering van Marzocchi.
Overigens werden er officieus nog een aantal huisvlijt-G/S’en gemaakt. Zoals al gezegd had motorcoureur Herbert Scheck al een interpretatie gemaakt, maar zelfs BMW’s eigen testchef Laszlo Peres had een offroad-BMW gemaakt. In 1978 stonden alle drie die incarnaties zij-aan-zij aan de start van de cross in het Tsjechische Benesov.
Die door Laverda ontwikkelde BMW GS800 – en de andere twee, uiteraard – lieten zien dat het geen luchtkasteel was een grote offroad-BMW te maken, die lange ritten in het onverhard moeiteloos kon doorstaan. Iets wat we na de R80G/S, R80GS, R650GS, R100GS, R1100GS, R850GS, R1150GS, R1200GS en inmiddels al de R1250GS ondertussen allemaal wel kunnen beamen.
Maar het begon met dat ene belletje van BMW naar Laverda.
In de rubriek Vergeten Prototype blikken we terug op de meest spraakmakende prototypes die in de ijskast verdwenen.
—
Foto’s: Touratech, BMW en Moto Officina
Gerard Rond reed met dit prototype, maar dan wel met een BMW-blok, in het voorjaar van 1977 een All-Road Cross door de bossen in de Achterhoek.
Hij stond niet officieel als deelnemer genoteerd, maar reed plotseling mee. Bloedje snel, buiten de klassering om en zo snel als hij ineens in het veld mee reed, zo verdween hij voor het einde in een speciale tent!
Ik heb hier nog wel een foto van.
Andere tijden, Spannende tijden! 😉