Zuid-Limburg op de bonnefooi

Het lijkt er soms op dat er in Zuid-Limburg maar één doorgaande weg is: de Mergellandroute. Ja hoor, natuurlijk is deze mooi. Maar om nou massaal blind de bordjes achterna te rijden? We hebben een beter idee. Op de bonnefooi. Rijden op gevoel.

Fotografie: Hans Avontuur

Na de aanloop over de snelweg, krimpt de wereld tot een golvend zandpad langs akkers en bos. Op een kruispunt in de leegte van het heuvelland staat een ijzeren veldkruis: ‘Eert den schepper’. Ik stuur mijn vintage Moto Guzzi naar een boerderij in de verte en duik er vervolgens de diepte in. Beneden wacht de idylle van het gehucht Terstraten.

GPS-tocht Kempen/Zuid-Limburg: genieten met een zachte G

Ik schakel een versnelling terug en laat de tweecilinder langzaam door het plaatsje met zijn oude hoeves rollen. Het is er stil en vredig. Fruitbomen, vakwerk, een kabbelend stroompje. Dit is Zuid-Limburg op zijn mooist en ik rijd niet – ik herhaal – níet op de Mergellandroute. Zelfs mijn navigatiesysteem heb ik thuisgelaten (red.- de route heeft Hans naderhand thuis gemaakt).

Ik heb me voorgenomen om zoveel mogelijk op gevoel te rijden. Weggetje rechts, weggetje links, stukje zand, een klinkerpad, omhoog, de diepte in. Eigenlijk is het heel eenvoudig: ik rijd daar naartoe waar het mij het leukst lijkt. De nieuwsgierigheid achterna. In de wetenschap dat dit soms tegenvalt, maar meestal juist wat moois oplevert.

Het bijkomende voordeel is dat op deze manier niemand last van mij heeft. Ik begrijp mensen die langs populaire routes wonen heel goed. Zelfs als iedereen zich netjes gedraagt, raast er de hele dag een optocht aan je deur voorbij. Auto’s, motoren, fietsers, cabrio-, oldtimer- en brommerclubs. Of het nou gaat om motoren over een landweggetje of over rolkoffertjes in de Amsterdamse binnenstad, zodra het er te veel zijn, wordt het vervelend.

Op zoek naar rustige alternatieven dus. Wijnandsrade, Swier en Brommelen – wat een fijne namen trouwens – er is nauwelijks iemand te zien. Ik passeer wijnbouwers, smalle beken en verander 180 graden van richting zodra ik de skyline van Heerlen zie. Terug in het boerenland gooi ik mijn snelheid omhoog en snijd ik de bochten wat scherper aan. De wind neemt het mooie ronde geluid van de Guzzi tweecilinder mee de leegte in, waar het oplost in ochtendnevel.

1 van 4

Je voelt de wind

In Ransdaal raak ik ongemerkt en onbedoeld dan toch de Mergellandroute. Op de binnenplaats van een monumentale vierkantshoeve drink ik koffie met vlaai. Kruisbessen, want die zou het lekkerst zijn. De zon is precies warm genoeg om nog even lekker te blijven zitten. Geen haast. Bonnefooi hè. Ik stop, rijd en finish wanneer ik dat zelf wil.

Na de koffiepauze wandel ik terug naar mijn motor die uitblinkt in eenvoud. Het is geen toerbuffel waarmee je naar Zuid-Europa en de hoogste Alpenpassen gaat. Hoewel dat best kan, ontbreekt het comfort van bijvoorbeeld een ruit, lange veerwegen of koffers. Maar dit is wel echt motorrijden. Op de kale Moto Guzzi V7 III Stone S voel je de wind, de weg, de vering en de snelheid. Precies zoals het ooit bedoeld is.

De Mergellandroute gaat hier west-oost, dus besluit ik vooral even noord-zuid aan te houden. Er komt steeds meer reliëf in het landschap. Het regelmatige golvende terrein heeft plaatsgemaakt voor diepere dalen en hogere pieken. Ook de weggetjes worden spannender. Soms is de keienstrook amper een auto breed met aan beide kanten een hoge aarden wal. Op deze holle wegen hoop je, zeker als het steil omhoog gaat, dat er geen tegenligger aankomt. En al helemaal geen tractor met aanhanger.

Een paar keer loop ik aan het einde van zo’n traject vast op een verbodsbord of een boerenerf. Maar veel vaker opent de tunnel van groen zich en ontvouwt zich een vergezicht over een dal met dorp op de bodem of aan de overkant.

Na een steile klim vanuit het kleine Eys bereik ik tussen de uitgestrekte weilanden een vijfsprong. Remmen. Keuzestress. Welke weg is de beste optie? Mijn gevoel laat me deze keer in de steek. Dan maar op goed geluk schuin oversteken. Prima gok. Er volgt een fijne afdaling naar Nijswiller: smal, holle weg, panoramaroute. Tot nu toe is het gelukt om zonder enige vorm van navigatie te rijden, behalve mijn eigen interne kompas. Om te voorkomen dat ik te veel naar het zuidwesten rijd, heb ik toch hulp nodig van Google Maps. Oké, gezien. Mechelen aantikken en binnendoor verder.

Eenzame motorrijder

Het terrein boven Mechelen en de Kleine Geul is verrassend leuk. Alle bekende routes volgen de weg beneden, maar ik neem het alternatief binnendoor. Jackpot. De smalle wegen gaan omhoog, dalen af, blijven op hoogte en trakteren me telkens op een nieuw vergezicht. Ondertussen mag de Guzzi zich uitleven in overzichtelijke bochten die bij dit type motorfiets passen: niet te hoekig, niet te rond. Precies goed om een naked doorheen te jagen.

Het dichtbegroeide Elzetterbos wordt gevolgd door een klim en eindigt in Vijlen voor de deur van A Gen Kirk, één van de gezelligste cafés van Zuid-Limburg. Helaas kan ik geen ambachtelijk speciaalbier drinken, maar een blik op het interieur is voldoende voor een opgewekte geest. Het staat er bomvol met heiligenbeelden, religieuze schilderijen, bijbels en andere kerkboeken. Wie door Limburg rijdt komt overal een vorm van devotie tegen. Of je nou gelovig bent of niet, onderhoudend is het zeker. Zoals dat opschrift op één van de talrijke veldkruisen die ik al ben tegengekomen:

‘Ach zondaar

Verandert u van leven

Zal ik u de hemel geven’

Ik rijd op en neer naar Vaals om in het Vaalser Museum een kapel vol met honderden heiligenbeelden te zien en neem bij gebrek aan een alternatief een paar kilometer Mergellandroute mee tot Epen. Mooi en prachtig, met uitzicht en fijne bochten. Hoewel er geen topdrukte heerst, voel ik me er niet op mijn plaats. Blij dat een klein weggetje me mee terugneemt naar onbekend terrein.

Heerlijk, een vleugje avontuur. Rijdend over de flanken van de heuvels ben ik niet meer één van de velen, maar een eenzame motorrijder op zoek naar moois. Ik passeer gehuchten met vakwerkhuizen, balanceer op de grenslijn tussen Nederland en België en rijd plotseling langs het Kasteel van Beusdael.

Iets verderop begint de Belgische Voerstreek, ooit het grimmige decor van de taalstrijd tussen Walen en Vlamingen. De heethoofden zijn ondertussen van het politieke toneel verdwenen en dat doet de streek goed. Het grote voordeel van die roerige tijd is dat er landschappelijk nooit veel is gebeurd. Als de Vlamingen iets wilden veranderen, wilden de Walen niet. En omgedraaid.

Toerisme Spanje: daarom Extremadura

Oude grenspalen

In mijn achterhoofd had ik het plan om aan de Nederlandse kant van de grens te blijven, maar nu ik eenmaal in België rijd stuur ik de Guzzi richting het smalle water van de Voer. Ik volg het water naar onder meer Sint-Pieters-Voeren, Sint-Martens-Voeren en ’s Gravenvoeren. De weilanden zijn er nog wat kleiner dan in Zuid-Limburg. Met mals gras en grazende koeien. De heuvels bedekt met gemengd bos. In de dorpen staan eenvoudige huizen met af en toe een kerk als bastion van het geloof.

In de Voerstreek zijn het de kleine dingen die verrassen. Een weelderige forellenvijver, een eeuwenoud kapelletje, een galgenberg. Of neem de historische afspanning De Swaen aan een beschermd pleintje op de Kinkenberg. Het vermoeden bestaat dat deze herberg onderdeel was van Europa’s eerste internationale postroute uit de 15^de eeuw, opgezet door een zekere meneer Taxis.

Het 1.024 kilometer lange traject verbond het Innsbruck van Maximiliaan van Oostenrijk met het Mechelen van zijn dochter Margaretha. De rit was verdeeld in etappes met aan het begin en eind steeds een afspanning waar van paard en ruiter werd gewisseld. Zodra de koerier deze herberg naderde blies hij op zijn hoorn, zodat zijn opvolger zich kon klaarmaken voor vertrek. Op die manier werden belangrijke brieven en documenten in recordtempo bezorgd. De oorsprong van expresspost.

Bekend terrein. Ik herinner me een sluiproute naar Nederland. Dus klim ik met de Moto Guzzi V7 naar de top van de Kinkenberg en volg er een gravel pad. Oude grenspalen staan als stille monumenten in het veld. Met de wind in het gezicht en de stofwolken op mijn hielen, probeer ik de motor om de diepste kuilen te sturen. Zoeken naar het juiste evenwicht. Snelheid houden zonder uit het zadel geslingerd te worden.

Ik daal af, klim omhoog en volg een slingerweg over een heuvelrug richting de ondergaande zon. Helemaal alleen.

Download de route Zuid-Limburg op de bonnefooi

1 van 9