maandag 9 december 2024

Yamaha serieus verder aan de slag met turbo driecilinder

Vorig jaar hadden we al het bericht voor je dat Yamaha bezig was met een driecilinder met turbocompressor. We lieten toen ook een foto van een prototype zien in vergevorderd stadium. Maar Yamaha heeft bepaald niet stil gezeten sinds die tijd. Het bedrijf heeft weer een aantal patenten ingediend die meer inzicht geven in de denkwijze achter het ontwerp van de turbo driecilinder dat misschien wel het sjabloon is voor de volgende generatie high-performance motorfietsen.

De nieuwe patentaanvragen geven meer details over de plaatsing van de turbo, intercooler en radiator. Bron: Japans Octrooibureau.

Yamaha bevestigde het bestaan van het project afgelopen november. Toen onthulden ze een prototype dat een MT-10 afgeleid chassis gebruikt en een volledig nieuwe 847cc driecilinder-motorblok. Voorzien van turbocompressor en variabele kleptiming op zowel de inlaat- als de uitlaatnokkenas. Ondanks het feit dat de motor dezelfde cilinderinhoud heeft als de MT-09, heeft hij enorm verschillende onderliggende afmetingen – een 73 mm slag en 67,5 mm boring. Hiermee creëer je een koppelrijk motorblok dat zijn 180 pk piek bereikt bij slechts 8.500 tpm. Dit alles wordt bereikt met een vermindering van 30 procent CO2 uitstoot ten opzichte van even krachtige, normaal aangezogen motoren, terwijl de uitstoot van NOx en koolwaterstoffen minder dan 50 procent bedraagt van de maxima die volgens de laatste Euro 5-emissieregels zijn toegestaan.

De ongebruikelijke locatie van de radiator, voorwaarts en dichter bij de grond, brengt de massacentralisatie naar een ander niveau. Het heeft zelfs afgeschuinde hoeken om te helpen bij de bodemvrijheid. Bron: Japans Octrooibureau

Yamaha Turbo Driecilinder in dezelfde ruimte

De nieuwste Yamaha-patenten laten een aantal gedetailleerde elementen zien van het nieuwe ontwerp. We zien de plaatsing van de turbo zelf, de intercooler en de radiator. Duidelijk is hoe Yamaha een bijna 1.000 cc-turbomotor verpakt in een geheel dat niet groter is dan een ‘normaal’ 1000cc motorblok.

Door het bestaande MT-10 chassis als uitgangspunt te nemen had Yamaha een vaste set van afmetingen om binnen te werken. Maar er moesten wel een aantal onderdelen bij. In het nieuwsartikel van afgelopen november zagen we al dat de radiator ongewoon dicht bij de grond lijkt te liggen. Omdat de turbo en de intercooler in de ruimte achter het voorwiel moesten worden geplaatst. De nieuwe patenten betreffende de Yamaha turbo driecilinder wijzen erop dat dit echt zo bedoeld is en geen fout. En dat de herplaatste radiator bedoeld is om de wielbasis in te korten ondanks de extra onderdelen die bijgeplaatst zijn.

Yamaha FZ-X: patentaanvraag voor kleine cross-over

De turbo en intercooler zijn zo geplaatst om de luchtstroom te optimaliseren en turbo lag te verminderen. Bron: Japans Octrooibureau

Gebogen radiator

In een zijaanzicht van het ontwerp overlapt de radiator het voorwiel. De radiator is echter gebogen zodat beide zijden verder naar voren kunnen komen dan de achterste rand van de voorband. Yamaha verlegt hiermee duidelijk de grenzen van het concept ‘massa-centralisatie’ door steeds meer onderdelen tussen het voor en achterwiel te plaatsen.

Door de radiateur naar achteren te buigen, kan deze dicht bij het wiel worden gemonteerd, terwijl de voorvork nog steeds goed kan inveren. Daarnaast maken de onderste voorhoeken van de radiateur, zoals je in het vooraanzicht ziet in het octrooi, het mogelijk om voldoende af te schuinen met de motor. Door de radiateur te verplaatsen naar het gebied wat op de meeste motoren normaal gesproken leeg is, heeft Yamaha dus effectief ruimte vrijgemaakt voor de turbo en intercooler.

Waarom geen kleinere intercooler?

Waarom de radiator verplaatsen in plaats van een kleinere intercooler plaatsen? Daar zijn twee redenen voor. De eerste is dat de luchtstroom van de turbo naar de motor door de intercooler moet gaan. Door deze afstand zo kort mogelijk te maken wordt de turbo-lag verkleind. Wat één van de belangrijkste doelen van het ontwikkelingsteam is. Ten tweede is het leidingwerk voor de luchtstroom veel dikker dan de waterslangen die op de radiator zijn aangesloten. Als je deze leidingen dus langer zou maken nemen ze veel meer ruimte in.

Dit zijaanzicht laat zien hoe dicht de radiator in achterwaartse richting bij het voorwiel is geplaatst, waardoor er ruimte vrijkomt voor de andere onderdelen. Bron: Japans Octrooibureau

De problemen met gasrespons en turbo-lag die het kortstondige leven van turbo-aangedreven motoren in de jaren 80 zo lastig maakten omzeilt Yamaha met een ander patent. Een enkele, grote gasklep die leidt tot een drieweg inlaatspruitstuk verbetert de gasrespons aanzienlijk in vergelijking met een meer conventioneel systeem dat individuele gashendels voor elke cilinder gebruikt.

Productiemotor op komst?

Deze patenten leveren geen onweerlegbaar bewijs dat er een Yamaha turbo driecilinder productiemotor op komst is. Maar de inspanningen die voor het project worden gedaan en de schijnbaar indrukwekkende resultaten die worden bereikt maken het steeds waarschijnlijker dat er in de toekomst een turbo-Yamaha in de showroom komt te staan.

Bron: Cycle World

Bart Verhoeven
Bart Verhoeven
Bart Verhoeven is al jarenlang actief in de motorbranche als redacteur, presentator en videoproducent. Voor merken als MotorXperience, Motorklik, Promotor, MOTO73 en nu Motor.nl.

Stay tuned

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en mis nooit het laatste nieuws! Onze nieuwsbrief wordt iedere week op dinsdag (bij veel nieuws) en donderdag verstuurd.


Gerelateerde artikelen