De Indonesische fabrikant van motorfietsaccessoires 3Tech Racing Evolution heeft een opvallende nieuwe uitlaat ontworpen, de Tridente Scorpion. Het bijzondere is dat deze uitlaat variabel instelbaar is, van stil tot luidruchtig. Dit kan handmatig met een hendel aan het stuur of elektrisch met een schakelaar. Zo kun je discreet rijden wanneer gewenst. Dergelijke systemen bestaan al langer, maar het opvallende ‘robotdesign’ is nieuw.
De roestvrijstalen uitlaat is verkrijgbaar in zwart of zilver, in een korte ‘Sporty’-versie van 25 cm en een langere ‘Daily’-variant van 30 cm. Beide hebben een instelbare dB-killer en het gepatenteerde instelmechanisme. 3Tech claimt dat de open stand enkele pk’s extra oplevert.
De prijzen variëren van omgerekend €150 tot €360, afhankelijk van de uitvoering en bediening. Vooralsnog biedt 3Tech de uitlaat alleen aan voor typisch Indonesische motoren, zoals 150cc eencilinders en 250cc viercilinder sportmotoren met vermogens tot 50 pk bij 20.000 tpm.
Europese distributie en typegoedkeuring lijken niet gepland. Online bestellen vanuit Indonesië is in principe wel mogelijk, maar dan komen er nog invoerrechten, belastingen en verzendkosten bij.
Gyan Doensen en Dani Heitink hebben twee voortreffelijke races in de EMX125 achter de rug. De jonge Nederlanders eindigden in Zweden beiden op 36 punten. Omdat Doensen voor Heitink zat in de tweede race ging de derde plaats naar hem. Voor Doensen eindigden met slechts een paar punten meer de Italiaan Francesco Bellei en Hongaar Noel Zanocz.
In Arnhem was een hoofdrol weggelegd voor Doensen, die in beide manches als winnaar over de finish kwam. Na een prima start won hij zaterdagmiddag met ruime voorsprong op Zanocz. Zondagmorgen leek het er aanvankelijk niet op dat de Limburger zou winnen, want hij kwam slecht weg, maar was bij de eerste doorkomst al zevende. Net over de helft van de race nam hij de eerste plaats over van de Italiaan Simone Mancini. Doensen: ‘Ik moest van ver komen, maar heb niets geforceerd. Eenmaal op kop heb ik de race gecontroleerd.’ Een fijne meevaller voor hem was dat Zanocz slechts zesde werd, waardoor hij dertien punten minder scoorde dan Doensen, die nu in de stand de tweede plaats inneemt met een achterstand van slechts vijf punten. Deze klasse heeft nog twee wedstrijden te gaan.
Dani Heitink moest zaterdag een inhaalrace rijden. Dat leverde resultaat op, want hij wist zich meer dan tien plaatsen te verbeteren en werd vijfde. Daar voegde hij op zondag na wederom een niet denderende start een derde plaats aan toe. Hij kwam slechts één punt tekort voor het podium en werd net als een week eerder vierde. Van Nederlandse zijde werden verder punten behaald door Dean Gregoire, Jayson van Drunen en Mick Kennedy.
De EMX250 reed in Uddevalla en die wedstrijd werd gewonnen door Ivano van Erp, die in beide manches tweede werd. Cas Valk eindigde als vierde (winst in de eerste manche en zesde in de tweede race), Bradley Mesters scoorde eveneens twee keer. Met nog drie wedstrijden te gaan leidt de Fransman Mathis Valin, die dertien punten meer heeft dan Valk. Van Erp staat vierde.
Lotte van Drunen heeft de wereldtitel onder handbereik
Lotte van Drunen gaf zichzelf een week na haar 17e verjaardag nog een prachtig verjaardagscadeau door beide manches van de Nederlandse GP in Arnhem te winnen. Dat betekende een herhaling van haar prestatie van vorig jaar. In beide manches legde ze de basis voor haar succes al in de eerste meters door telkens als eerste het startveld te verlaten. Vervolgens bleef ze in beide manches de hele race koploper.
In de eerste manche wist Courtney Duncan goed in haar spoor te blijven. De Nieuw-Zeelandse leek te loeren op een foutje van Lotte om haar te kunnen passeren, maar dat foutje kwam er niet. In de laatste ronde realiseerde Duncan zich dat ze slechts tweede zou kunnen worden en liet het tempo wat zakken. Ook in de tweede race was Duncan tweede, maar toen was het verschil groter.
Voor Lotte van Drunen waren de resultaten van Daniela Guillén van groot belang, want voorafgaand aan de wedstrijd had ze een voorsprong van slechts drie punten op de Spaanse. Met een vierde en een derde plaats verloor Guillén veertien punten, waardoor Van Drunen nu met een gat van zeventien punten afreist naar de slotwedstrijd in Turkije in het weekend van 7 en 8 september. Van Drunen: ‘Ik heb goede zaken gedaan voor het kampioenschap. Verdedigend rijden in Turkije? Nee, altijd aanvallen. Ik wil er alles aan doen om te laten zien dat ik ook op een harde baan kan winnen. Ik ga mezelf geen druk opleggen, ik wil plezier maken en wellicht komt er iets moois uit. Ik sta er goed voor, maar ga niet te vroeg juichen.’
Lynn Valk startte in beide manches goed en wist zich twee keer voorin te handhaven en werd derde en vierde en werd totaal derde. Valk: ‘Een podium is altijd goed.’ Danée Gelissen, begeleid door voormalig 125cc-wereldkampioen Alessio Chiodi, werd achtste, de eindelijk weer herstelde Britt Jans-Beken eindigde als elfde, terwijl Amber Simons zestiende werd.
Na een zware val vorig jaar in Frankrijk besloot Nancy van de Ven te stoppen met de cross. Ze kwam in Arnhem nog eenmaal aan de start voor haar afscheidswedstrijd. Dat ze nog steeds met de besten mee kan liet ze zien door zesde te worden in de eerste manche. De voormalig wereldkampioene kwam in de tweede manche bij de start ten val en moest opgeven.
Sinds 1926 wordt er al geracet op het stratencircuit van Chimay in België. Vergelijkbaar dus als in Assen. Tegenwoordig is de International Road Race Championship (IRRC) het grootste race-evenement in Chimay. Het Belgische stratencircuit is spectaculair, maar ook zeker gevaarlijk. Naast de liefde voor de motorsport wordt er in de regio van Chimay ook veel bier gebrouwen. Deze twee onderwerpen kwamen samen toen ik in 2016 het IRRC-evenement bezocht. De media heeft er een bijzondere werkplek, namelijk in de verouderde toren recht voor start-finish met aan de ene kant de wedstrijdspeaker en aan de andere zijde de wedstrijdleiding. Het evenement in 2016 was goed bezocht en de sfeer zat er goed in, zeker op het punt achter op het circuit bij een dubbele chicane waar aan beide kanten van de weg een kroeg staat.
Tussen de races ging het circuit even open, zodat de toeschouwers de baan konden oversteken en zo van kroeg naar kroeg konden lopen. Aan het einde van de dag hadden sommige bezoekers – waarschijnlijk na het drinken van veel lokale biertjes – niet meer door wanneer er geracet werd en wanneer niet. Kortom: wanneer er wel of niet overgestoken mocht worden. Dit resulteerde in een hachelijke situatie bij het begin van de tweede Superbike-race. Toen de race al was begonnen, liepen er nog steeds mensen over het circuit om waarschijnlijk aan de andere kant van de weg een biertje te halen. Levensgevaarlijk natuurlijk en daarom werd de race gelijk stilgelegd voordat de rijders de ‘café-sector’ binnenstormden. De speaker – die naast mij in de toren stond – riep op dat moment door zijn microfoon: ‘Ga van die baan af!’ Ik had nog nooit meegemaakt dat een race om deze reden werd stilgelegd. Niet veel later konden de Superbike-rijders alsnog van start met alle toeschouwers weer achter het hek, waarvan velen met een vers pintje in de hand. Het gaat er bij het road racen soms gewoon net even iets anders aan toe dan op de permanente circuits.
Loris Veneman (rechts) viert de 1-2 van MTM Kawasaki met teamgenoot Mirko Gennai (links)
Loris Veneman deed met een vierde en een tweede plaats uitstekende zaken in Portimão. Daarnaast pakte de MTM Kawasaki-rijder zijn tweede pole position op rij. Door een uitstekende reeks van resultaten nam de 17-jarige Veneman ook de leiding over in het WorldSSP300-kampioenschap van Inigo Iglesias. De Spanjaard – uitkomend voor het Nederlands-Duitse RT Füsport Motorsport by SKM-Kawasaki team – bleef na een crash en een technisch probleem puntloos in Portugal. Veneman heeft met nog zes races te gaan tien punten voorsprong op Iglesias en elf punten meer Aldi Satya Mahendra. Veneman is daarmee volop in de race om – na Jeffrey Buis in 2020 en 2023 – de derde Nederlandse wereldtitel in deze klasse te behalen. Voor het Belgische MTM Kawasaki team was het hoe dan ook een zeer succesvol weekend in Portimão, want naast de goede resultaten van Veneman wist zijn Italiaanse teamgenoot Mirko Gennai beide races te winnen. Buis kon zich niet mengen in de strijd om de podiumplaatsen en eindigde tweemaal als zevende. Ruben Bijman bezeerde zich flink bij een crash in de kwalificatie en scoorde geen WK-punten.
In de WorldSSP reed Glenn van Straalen twee goede races die hij als negende en zesde afsloot. Zijn Pata Yamaha Ten Kate Racing-teamgenoot Stefano Manzi scoorde twee podiumplaatsen door als derde en tweede te finishen. Manzi staat derde in het WK-klassement. Yari Montella won beide races en staat tweede in het wereldkampioenschap achter Adrian Huertas. Van Straalen bezet de achtste plaats in het WorldSSP-klassement.
Aangezien Cal Crutchlow nog niet volledig fit is om zijn taken als Yamaha Factory Racing MotoGP-testrijder te hervatten vanwege complicaties na een handoperatie, heeft Yamaha Andrea Dovizioso opgeroepen om hem te vervangen tijdens de aankomende privétest in Misano.
Crutchlow onderging eerder dit jaar een operatie aan zijn hand, maar liep daarbij complicaties op. Terwijl Crutchlow zich concentreert op zijn volledig herstel, zal Dovizioso de rol van Yamaha Factory Racing MotoGP-testrijder voor het moment op zich nemen.
Dovizioso en Yamaha hebben enkele weken geleden al een voorbereidende test afgewerkt in Mugello om te bevestigen dat de band tussen Dovizioso en de YZR-M1 nog steeds even sterk is als voorheen. De rijder uit Forlì zal opnieuw op de Yamaha plaatsnemen tijdens een privétest die op dinsdag 20 en woensdag 21 augustus zal plaatsvinden op het Misano World Circuit Marco Simoncelli.
Het podium na de tweede IDM Supersport 300 race met winnaar Phillip Tonn (midden) met naast hem Ruben Bijman (links) en Dylan Czarkoswki (rechts)
Tijdens de voorgaande edities van de IDM-ronde op het TT Circuit Assen was er altijd wel een Nederlandse winnaar in de IDM Supersport of IDM Supersport 300 categorie. Deze keer werd er geen Wilhelmus gespeeld tijdens de Nederlandse ronde van het Internationale Duitse kampioenschap. Ruben Bijman kwam er nog het dichtst bij. In de eerste IDM Supersport 300 race werd Bijman op 0,023 seconde tweede achter de Duitse winnaar Philipp Tonn. In de tweede race eindigden er twee Nederlanders op het podium. Bijman werd achter Tonn opnieuw tweede, maar deze keer eindigde Dylan Czarkowski als derde. Tijdens het hoofdnummer – de IDM Superbike – kwamen Milan Merckelbagh en Colin Velthuizen goed voor de dag. Merckelbagh werd zevende en achtste. Velthuizen scoorde zijn beste seizoensresultaat met een knappe vijfde plaats in de tweede race. In de eerste race was de BMW-rijder uitgevallen vanwege een voorband die langzaam leegliep. De IDM Superbike wedstrijden werden gewonnen door Ilya Mikhalchik uit Oekraïne. In de IDM Supersport waren de ogen gericht op vicekampioen Twan Smits, maar hij kwam in zijn thuisronde niet verder dan een vijfde en achtste plaats. De Belg Luca De Vleeschauwer werd tweemaal tweede. Ook was er met een vierde plaats voor Sasha De Vits. De Belg komt uit voor het Nederlandse Team SWPN. In de WK Zijspannen reed Bennie Streuer met zijn Duitse bakkenist Kevin Kölsch sterk op zijn thuiscircuit. In de eerste race werden Streuer en Kölsch nipt achter de top-drie derde. Na tweede race mocht het Nederlands-Duitse duo wel naar het podium, nadat ze als derde over de finish waren gekomen.
Supermotos zijn populaire motoren en KTM is een toonaangevende fabrikant op dit gebied. KTM heeft al lange tijd een focus op off-road prestaties en baldadigheid op de weg. Met de 2025 450 SMR zet KTM opnieuw de standaard voor supermotos.
De 450 SMR is gebaseerd op het recent vernieuwde 450 SX-F platform. De motor is aangepast voor gebruik op de weg, met 17-inch wielen en sportbanden. Dit maakt van de capabele offroader een motard die wheelies en drifts aanmoedigt.
KTM heeft diverse verbeteringen doorgevoerd aan de 2025 SMR. Het frame is waar nodig lichter gemaakt en verstevigd voor meer flexibiliteit en controle. De motor is hierdoor 300 gram lichter geworden. De WP XACT Closed Cartridge voorvork biedt meer instelmogelijkheden.
KTM heeft niet alleen zijn eigen ingenieurs ingezet, maar ook professionele coureurs betrokken bij de ontwikkeling. Supermoto Wereldkampioen Lukas Höllbacher heeft de motor uitvoerig getest onder verschillende omstandigheden.
KTM toont met de 2025 450 SMR zijn technologische kracht in het supermoto-segment. Concurrenten zoals Ducati zijn echter ook actief op dit gebied, met modellen als de Hypermotard 698 Mono en mogelijk een directe rivaal voor de 450 SMR. De competitie tussen fabrikanten zorgt voor constante innovatie en verbetering van supermotos.
Droge voeten houden tijdens overstromingen veroorzaakt door klimaatverandering? Zet deze motorroute langs de mooiste wierden en terpen van Groningen en Friesland alvast in je GPS.
Bij Lauwersoog veranderen wierden in terpen; de Groningse benaming voor wierden verandert in het Friese terpen. Water en land maken samen Noord-Nederland. Op oude kaarten bijvoorbeeld staat vanaf het Lauwersmeer tot Dokkum de Zuider Ee getekend. Dat is een oude geul waar getijdenwater doorheen stroomde. Deze waterweg slibde dicht en verloor zijn vaarfunctie, maar is nog altijd in het Friese landschap aanwezig.
De letters ‘-um’ in een Friese plaatsnaam verraden dat er oorspronkelijk een terp lag. Toch is Anjum zo plat als een polderpannenkoek en tikt onze route in Wierum de Waddenzee aan. De bescheiden stijging van de grafzerken bij het kerkje op de bult staat een schril contrast tot de hoge strakke zeedijk ernaast. De kerktorenspits lijkt er net bovenuit te steken. Dat maakt in een klap duidelijk dat er door de eeuwen heen nogal wat is veranderd én verbeterd op het gebied van waterkering en zeekering.
De smalle asfaltbaan van de Koaterhusterwei slaat wat slingers door het vlakke, lege land waar de groene streep van de zeedijk aan stuurboord lijkt te worden platgedrukt door de hemel. Bitgumermolen dankt zijn naam aan de korenmolen die hier vroeger stond, waar nu het staketsel van een kunstwerk aan herinnert. De mensen hebben eeuwenlang accenten in het landschap gezet en die ook weer verwijderd. Met de aanleg van dijken verloren wierden en terpen hun functie als vluchtheuvels. Veel werden afgegraven vanwege de vruchtbare aarde, de mest waarmee wierden en terpen eeuwenlang werden opgehoogd.
Ook zonder Zuider Ee weten schepen Dokkum te bereiken. In de wateren in en rond het vestingstadje dobberen plezierjachten. Op de kade van het Grootdiep parkeren we de motoren, Dokkum is bij uitstek geschikt om even de benen te strekken over de oude stadswallen van het bolwerk dat waterwolf en andere belegeraars buiten moest houden.
Ruim tien eeuwen voor het begin van onze jaartelling waren de uitgestrekte Noord-Nederlandse kwelders tussen Vlie en Eems al goed bewoonbaar. Door daling van het zeewaterpeil waren ze drooggevallen. Vooral de hogere delen, die niet voortdurend verziltten, waren goed bruikbaar als landbouwgrond en voor veeteelt. Vooral uit Drenthe kwamen de landbouwers en veehouders, omdat op de Hondsrug en andere hoge delen de grond was uitgeput. Zij wierpen de wierden en terpen op, verhoogde woongebieden in nog onbedijkt gebied, waar mensen en dieren een goed heenkomen vonden als het water steeg. De oudste van die vluchtheuvels dateren van rond 700 v.C.
1 van 9
Nepnieuws
Midden in wat nu Friesland heet, lag vroeger de Middelzee. Het zeespiegelpeil steeg weer, de oorspronkelijke huisplaatsen werden door de terpbewoners met kleizoden en mestplaggen opgehoogd. Later werden losse terpen samengevoegd tot grotere, waarop de latere terpnederzettingen ontstonden. Deze wierden en terpen worden beschouwd als de oudste tekenen van het Nederlandse cultuurlandschap. De verschillende op elkaar gestapelde lagen bestonden behalve uit klei ook uit menselijk en dierlijk afval. Daarin zijn unieke archeologische vondsten gedaan, zoals Romeinse munten die aantonen dat Friesland vroeger geen geïsoleerd gebied was aan de rand van de beschaving.
De Romein Plinius maakte in 47 n.C. een Romeinse veldtocht tegen de Friezen mee en heeft ons een beschrijving nagelaten over het Friesland van toen.
‘Daar stort de oceaan zich met twee tussenpozen per dag en nacht in een geweldige stroom uit over een onmetelijk land, zodat men bij deze eeuwige strijd in de gang der natuur twijfelt of de bodem tot de aarde of tot de zee behoort. Daar leeft een armzalig volk op hoge heuvels, door hen met de handen opgeworpen tot op het uit ervaring bekende peil van de hoogste vloed, en daarop hebben zij hun hutten gebouwd – zeevarenden gelijk als het water de omgeving bedekt, maar schipbreukelingen als het water zich heeft teruggetrokken. Dan jagen zij de vissen na die met het water trachten weg te vluchten. Vee hebben zij niet en ze kunnen zich dus niet voeden met melk. Evenmin lukt het ze een stuk wild te vangen, aangezien in de verre omtrek de zee elk struikgewas heeft weggespoeld. Van riet en biezen maken zij een soort touw, waarvan ze visnetten knopen. Aardkluiten die ze met hun handen uitsteken, laten ze meer nog in de wind dan door de zon drogen en ze branden die om eten te koken en hun door de noorderwind verstijfde leden te warmen.’
Nepnieuws zouden we dat vandaag de dag noemen en Plinius zou zijn sociale mediumaccount geblokkeerd zien als hij in 2024 dit soort nonsens zou verspreiden. Dan is het tegenwoordig een stuk aangenamer om door Friesland te toeren.
De terp van Hegebeintum
In Groningen spant de wierde van Ezinge de kroon, in Friesland is dat de terp van Hegebeintum. Bij het bezoekerscentrum ontmoeten we een vrijwilliger die ons als gids vergezelt. Zijn uitleg brengt de geschiedenis van dit Friese hoogtepunt tot leven. De terp van Hegebeintum werd niet afgegraven, want daar stond een kerkje op. Het oudste deel van het godshuis op het bergje is gemaakt van tufsteen, dat in de twaalfde eeuw uit de Eifel hierheen werd gehaald. Later leerden Friese monniken in Italië bakstenen maken, klei lag hier genoeg. De kerktoren is dus van later, want gemaakt van kloostermoppen. In de toren hangt een klok waarvan het uurwerk iedere dag met de hand moet worden opgewonden. Het kerkje werd van katholiek tot protestant bekeerd en is nog steeds in gebruik. Elke eerste zondag van de maand is er een kerkdienst. Iedereen mag voorgaan, onder één voorwaarde: de dienst moet in de Friese taal worden gehouden. De terp van Hegebeintum is met 8,8 meter boven NAP de hoogste van Nederland.
Buiten wierden en terpen steken er nog andere verhogingen uit boven het Noord-Nederlandse landschap: de dijken. Vaak zijn ze eeuwenoud, zoals de Friese Slagtedijk. Dat is een regelrechte klassieker, hoog, smal en slingerend door het Friese weideland. Na Tzum kunnen we het niet laten om niet tenminste een stukje van een van de onbetwiste hoogtepunten van Friesland mee te pikken.
Rond het jaar 1000 werden de eerste dijken opgeworpen om de dorpsgebieden tegen de zee te beschermen. In de daaropvolgende eeuwen zijn die dijken met elkaar verbonden, totdat uiteindelijk zo’n beetje alle terpen waren omsloten. Daarna werd het verloren gegane land door extra bedijking teruggewonnen en werd er nieuw land op zee gewonnen, zoals het Oude Bildt in de 16de eeuw en later het Nieuwe Bildt. Daar is het ook mooi toeren, al zijn de wegen er niet zo vol met kronkels als bijvoorbeeld de Slagtedijk.
Ook Harlingen is het waard om iets langer te verpozen en langs het water achter de kloeke Waddendijk te slenteren. De haven verbindt Harlingen met Terschelling en Vlieland en de rest van de wereld. Wij wenden de motoren weer landinwaarts. Waar nu korenaren en vee op het land staan, staken ooit als eilanden de terpen boven het land uit. En daarlangs rijden we graag nog een keer onze Vluchtheuvelroute, die eindigt in Pingjum.
De tocht rijden we op zaterdag 27 juli. De tocht wordt individueel gereden en inschrijven is niet nodig!
De Terp van de Toekomst
Veel oude terpen zijn afgegraven, maar wat er nog rest wordt als erfgoed gekoesterd. En er komt een nieuwe terp bij. ‘Waar de zee het land kust.’ Bij het dorp Blije is buitendijks een kunstproject gerealiseerd door het collectief Observatorium. Dit is een mysterieus gebied, tussen land, water en lucht in. Volgens berekeningen van de TU Delft gaat de zeespiegelstijging in het Waddengebied twee keer sneller dan op andere plekken langs de Nederlandse kust. Tijd dus voor een symbolische vluchtheuvel. Een Groeiende Terp, laag op laag, net zoals de eeuwenoude vluchtheuvels van Groningen en Friesland. Kunstenaar Ruud Reutlingsperger zegt over zijn Toekomstterp: ‘Wij hebben waarschijnlijk allemaal in onze jeugd of met onze kinderen op het strand zandkastelen, dammen, dijken en gaten gebouwd om de zee tegen te houden. Dat lukte natuurlijk nooit! Het verdween altijd weer in de zee en de volgende dag moest je weer opnieuw beginnen. Dat “gevecht” tegen de zee is wat ook dit landschap gemaakt heeft. De Terp is als zandkasteel de overtreffende trap.’
Tekst en foto’s: Michiel van Dam
Informatie over wierden, terpen, Groningen en Friesland
Motor.nl gebruikt cookies om jouw ervaring op onze website zo goed mogelijk te maken. Hiervoor hebben we een aantal cookies nodig. Veel lees en kijkplezier!
Functionele cookies
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
