Rondom het lieflijke Domodossola en de Val d’Ossala, tussen de Simplon-pas, de Gotthard en het Lago Maggiore, vind je de mooiste bochtige weggetjes juist in de zijdalen. In dit noordelijkste puntje van Piemonte vind je verder kleine bergmeertjes en fantastische vergezichten op de Alpen.
Klaus H. Daams
Op het Formule 1-circuit van Monza was er onlangs een poging om een wereldrecord te vestigen. Aan het eind daarvan bleef de klok staan op een sensationele 2:00.25. Wie een beetje verstand heeft van motorsport is daarvan niet onder de indruk. Het officiële ronderecord op de 5,8 kilometer lange piste van Monza is immers in handen van Rubens Barichello, die zijn Ferrari daar in een tijd van 1.20,089 rondstuurde. Bij de motorfietsen is het record in handen van WK Superbike-coureur Tom Sykes met 1.41,223. Het gaat hier echter om prestaties van een heel andere orde. Dit is de tijd die de Keniaan Eliud Kipchoge bij een recordpoging neerzette. Hij miste de twee-uurbarrière op een haar na, met slechts 25 seconden. Toch is hij daarmee de snelste mens die ooit de marathonafstand van 42,195 kilometer heeft afgelegd. Helaas wordt deze recordpoging niet officieel erkend, aangezien dit door Nike georganiseerde spektakel “onder laboratoriumomstandigheden” plaatsvond.
“Metingen onder laboratoriumomstandigheden” mogen dan een actueel thema zijn, toch heeft dat heel weinig met onze reis te maken. Wij zijn in Agriturismo La Tensa aanbeland, lichtjaren verwijderd van het marketingkabaal en het circus op het circuit. We zitten in een zorgvuldig gerestaureerd dorp, dat heel originele overnachtingsmogelijkheden biedt en dat met zijn uit natuurstenen opgebouwde huizen het decor lijkt voor nieuwe verhalen met Fred Flintstone en Barney Rubble. Van daaruit vertrekken we – zonder onze eigen voeten als motor te moeten inzetten, zoals de familie Flintstone dat met zijn prehistorische voertuigen moest – naar het zes kilometer verderop gelegen Domodossola. Daar vindt op een vroege zondagmorgen in mei het traditionele Bikersontbijt plaats, om precies te zijn op het Piazza Mercato, de door renaissancehuizen en paleizen met balkonnetjes, erkers en arcades gelardeerde ‘woonkamer’ van dit pittoreske stadje.
Zegening
Dat geeft dan weer aanleiding voor een heel ander soort recordpoging, namelijk de vraag: hoeveel motorfietsen passen er dit jaar weer op het middeleeuwse marktplein? Afhankelijk van het weer zijn dat er meer dan 200, van afgeragde Africa Twins tot hoogglans gepolijste scooters en racers en zelfs bonkige V-Rods. Daarbij de vraag: hoeveel decibel kan het stucwerk van de historische façades aan? En met welke snelheid de snelste van dit bonte gezelschap na de afspraak in Domodossola doorrijdt naar het Moto Benedizione, een motorfietszegening die om elf uur op de Simplonpas in het naburige Zwitserland wordt gehouden. Daarbij zijn doorgaans tot 4.000 machines aanwezig. Tja, dat weet alleen de ‘racedirectie’. Daarbij voor de volledigheid: het wereldrecord voor motorfietsen op een circuit is in handen van Andrea Iannone, wiens Ducati in Mugello 349,6 km/u haalde.
Doorgaans wordt de fotogenieke watermassa omgeleid voor het opwekken van elektrische energie
We besluiten echter om de karavaan niet helemaal naar Simplon te volgen. In plaats daarvan sturen we de Multistrada 950 naar het noordelijkste puntje van de Piemonte, die zich als een omgekeerde V in het rijk van de drieduizenders om de Passo di San Giacomo vleit. Die ligt alweer een flinke steenworp van de Nufen-pas. De geplande verbindingsroute met Tessin is nooit gebouwd, zodat de SS659 door Valle Antigorio en Val Formazza uiteindelijk als een cul de sac doodloopt achter het oeroude valleidorp Riale en kort voor San Giacomo aan het Lago di Toggia. Op het meer ligt nog een dun laagje ijs, maar dankzij verkeersluwe, bochtige weggetjes en een vriendelijk voorjaarszonnetje wordt het ons onderweg toch nog warm rond het hart. Terwijl een heftige slingercocktail bij Foppiano de Brembo’s kersrood laat kleuren en de botanische coulissen al in volle bloei staan, brengt de Cascate de Toce, met 143 meter één van de hoogste en voor de vele bewonderaars ook één van de mooiste watervallen in de Alpen, landschapsliefhebbers in vervoering. Dat doet hij echter alleen op bepaalde, voor toeristen relevante tijden, aangezien de fotogenieke watermassa doorgaans wordt omgeleid voor het opwekken van elektrische energie.
Hoge hakken
Verzamelpunt voor het zondagse namiddaggenot is Bar Fattorini in Baceno. Daarbinnen zitten de mannen dicht op elkaar voor de televisie, gefascineerd kijkend en gedreven discussiëren over hoe Dovizioso, Marquez en Rossi de natuurkundige wetten trotseren tijdens de MotoGP van Spanje: buiten paradeert het lieftallige deel van de bevolking voorbij op hemels hoge hakken. Ook dat is een adembenemende en artistieke topprestatie. Ondertussen geeft een display op de kiosk er tegenover aan dat het 23 graden is.
Wie niet verzadigd is van het fraaie beeld kan zich verzadigen met een heerlijke maaltijd in Ristorante Bistrot.
We snijden een stukje af door de soms met grove rotsen en soms met schilderachtige kapelletjes geflankeerde Valle Devero en geven dan gehoor aan de lokroep van de Simplon-pas. Tot nu toe werd vanwege het door vorst geteisterde wegdek nogal wat van de veerwegen van de Multistrada gevergd, maar op de brede en belangrijke noord-zuidverbinding tussen Zwitserland en Italië wordt meer gevraagd van onze zelfbeheersing met betrekking tot de openingshoeken van de gaskleppen, zeker omdat de E62 door Val Divedro en de smalle Gondo-kloof ons diverse malen in bekoring leidt. Het is immers minder prettig voor deze reisklasse wanneer je ondanks de hemelse zegen bij de Moto Benedizone toch nog wordt getroffen door een duivelse straal uit een radarpistool. Je krijg zelfs een bekeuring als je de contactsleutel in het slot laat zitten wanneer je je niet in de onmiddellijke nabijheid van je motor bevindt. Dat ondervindt een collega op de parkeerplaats van Hotel Monte Leone, als hij na een kort oponthoud bij zijn Honda Hornet terugkeert. Daarna heeft hij bijna geen oog meer voor het fantastische Alpen-panorama tussen Hübschhorn en de met gletsjers bedekte Fletschhorn. In plaats daarvan droomt hij van een machine met keyless contact en transponders.
360-graden-kunstwerk
Voor het laatste breedbeeldspektakel van vandaag dalen we weer 1.700 meter af naar het nu verkeersvrije Piazzo Mercato. Het is een kring van grillige façades van winkeltjes, bars en cafés, ondergedompeld in een romantisch, geeloranje schijnsel van de lantaarns: een zeer geslaagd 360-graden-kunstwerk, dat scherp contrasteert met het hoogtechnologische tft-display van de Ducati. Wie niet verzadigd is van het fraaie beeld kan zich verzadigen met een heerlijke maaltijd in Ristorante Bistrot. Daarna moeten we in het donker terug naar ons huttendorp La Tensa, waarbij we op het laatste deel van de route worden getrakteerd op een offroadpassage, zodat de veerwegen van de vorkpoten nogmaals op de proef worden gesteld.
De cirkelvormige, stekelige rotswand ziet eruit als een kettingwiel, bedekt met sneeuw als een laagje witte kettingspray
Naar de zijdalen in het noorden lopen twee verdere landweggetjes, die ten zuidwesten van Domodossola diep in de bergketen doordringen; tot onder een cirkelvormige, stekelige rotswand die er uitziet als een kettingwiel, bedekt met sneeuw als een laagje witte kettingspray. Bijzonder fraai is – afgezien natuurlijk van het landschap – dat je hier geen doorgaand verkeer aantreft! Zo halen we in Valle Anzasca alleen een keer een arbeider in die zijn Fiat Ducato de sporen geeft alsof deze zelfontbrander partij zou zijn voor de rode diva uit Bologna. De bergwand van de 4.634 meter hoge Monta Rosa aan het einde van het dal bij het skiresort Macugnaga kan wel concurreren, maar dan met de zich niet ver hier vandaan bevindende Matterhorn, die hij met 156 meter overtreft. Aan de andere kant: wat kunnen zulke getallen jou schelen als je lekker relaxed op het terras van herberg Mondo d’Oro in Ceppo Morelli zit, achtte een heftige broodmaaltijd, met daarnaast grappige figuurtjes op de suikerzakjes voor je cappuccino. Voor de afwisseling is het ditmaal niet de twin die het trommelvlies in de tunnel masseert met zijn prachtige timbre, maar de slagen van de klokken van de Chiesa di Croppoe. Ook in het volgende dal, de Val di Antrona, zijn de motorfietsen bijna alleen op een met louter chlorofyl doordrenkte bodem. Rijgenot in voorjaarsdecor. “Alles is zo mooi groen hier”, zou Nina Hagen misschien kwelen, om vervolgens niet te kunnen beslissen of ze aan het einde van het dal links naar het Lago d’Antrona en het Lago di Campliccioli of rechts naar het Lago Alpe del Cavalli zou gaan. Of dat ze de wandelschoenen onder zou binden en over de Antronapas naar het Zwitserse Saastal zou hiken.
Onder wit geschminkte bergtoppen schittert het licht gerimpelde meer, alsof dat een avondgarderobe van blauwe chiffon draagt
Wij zoeken daarentegen een ander meer op, het Lago Maggiore, dus eerst door de Valle Vigezzo tot aan Malesco, daar rechtsaf en over de SP75 door Valle Cannobina. Ik heb geen idee wat de schepper van deze prachtige, zich door een smalle canyon slingerende asfaltworm precies heeft gerookt, maar zijn werk is bijzonder geslaagd. Je mag hierover niet klagen of meer verwachten, zoals in het sprookje van de vissersvrouw Ilsebill, en nog meer bochten en nog meer serpentines eisen: hij zal het uit de Valle Cannobina afbuigende slingerweggetje naar Gurro ook zeker waarderen, maar kort voor het bergnest als extraatje ook een klaphelm wensen, om en passant Marilyn te knuffelen, wiens beeltenis door een onbekende kunstenaar op een bergwand is geschilderd.
Italiaans karakter
Schoonheid in overvloed bij het Lago Maggiore: Onder wit geschminkte bergtoppen schittert het licht gerimpelde meer, alsof dat een avondgarderobe van blauwe chiffon draagt; over uitgebouwde promenades met sjieke restaurants lopen kelders in kostuum trots op en neer, als pinguïns. Dat zouden wij vanuit onze gemotoriseerde logeplaatsen prima en relaxed kunnen bekijken, terwijl we in een lekkere cadans over de langs de oevers van het meer lopende wegen swingen. Ware het niet dat we nog op zoek moeten naar een kamer, wat in een drukbezochte bestemming als deze zonder reservering nog wel eens een probleem kan worden. Maar we hebben geluk, in Cannero Riviera aan het einde van een doolhof van steegjes ontdekken wij Hotel Cortile, een knus verblijf in de nabijheid van de promenades. Waar palmen, zonneschermen en een adembenemende zee aan lichtreflecties uit het meer het afscheid de volgende ochtend moeilijk maken, terwijl al die mooie boten, Lambo’s, Alfa’s en Piaggio Apes wel mogen blijven. Bella chiao, bella chiao? Bella Multi!, die overal een flinke portie Italiaans karakter mee naar toe neemt, en dat niet alleen voor twee uren of dagen.
[sgpx gpx=”/wp-content/uploads/gpx/PRO0619_Alpi_Lepontine.gpx”]
Reisinformatie
Algemeen
Vanaf Val d’Osta buigen vier zijdalen af als takken van een boom. Ze voeren als bochtige vertakkingen ver in en op het gebergte van de noordelijke Piemonte. Wie het daar te rustig vindt, kan afdalen naar de pulserende oevers van het Lago Maggiore. De route die wij in twee dagen reden, is goed voor ongeveer 450 kilometer.
Heenreis
Vanuit Venlo is het over de Autobahn via Basel, Martighny, Brig en de Simplon-pas ongeveer 860 kilometer tot Domodossola. Een alternatieve route is door Zwitserland, over de Gotthard tot Bellinzona en Locarno en van daaruit over de SS337 door Centovall naar het doel. Je hebt voor Zwitserland wel een tolvignet nodig. Een andere mogelijkheid is een traject over de Furka- of Grimselpas, mits die niet vanwege de winter gesloten is.
Accommodatie
Agriturismo La Tensa, Loc. Tensa, I-28845 Domodossola VB, tel 0039-3459566496, www.agriturismotensa.it, € 100,- per nacht in een stijlvol appartement in een gerestaureerd huttendorp met restaurant, zes kilometer buiten Domodossola richting Domobianca, 46°06’00”N, 008°16’31”E.
Hotel Il Cortile, Via Massimo D’Azeglio 73, I-28821 Cannero Riviera VB, tel. 0039-0323787213, eenpersoonskamer vanaf € 78,-, tweepersoonskamer vanaf € 110,-, traditioneel huis met binnenhof, ongeveer 100 meter van de promenade van het Lago Maggiore.
Rifugio Bimse, SS659, I-28863 Formazza VB, tel 0039-3395953393, www.bimse.altervista.org, logies/ontbijt € 40,-, halfpension € 50,-, eenvoudig hotel voor een grandioze bergwand tussen Passo di San Giacomo en Lago di Toggia.
Albergo Rotenthal, Frazione Ponte 91, I-28863 Formazza VB, tel.0039-032463060, www.rotenthal.it, logies/ontbijt € 40,-, halfpension € 59,-, een tip van het Tourist Office Domodossola.
Hotel Mondo d’Oro, Via Martino Trabucati 9, I-28875 Ceppo Morelli VB, tel. 0039-0324890118, www.hotelmondodoro.com, eenpersoonskamer vanaf € 40,-, tweepersoonskamer vanaf € 70,-, familiehuis in Valle Anzasca, aan de voet van het Monte-Rosa-massief. Kampeerders vinden bij het Lago Maggiore bijvoorbeeld iets ten noorden van Cannobio meerdere campings direct aan het meer.
Toeristische informatie
Ik kan de route niet downloaden. Ik krijg alleen tekst te zien, zoals Alpi Lepontine 002
.
Ik heb u enkele weken geleden ook al een bericht gestuurd inzake de routes Spessart. Helaas geen enkele reactie ontvangen.
Deze is mij ontgaan. Excuus, maar beter laat dan nooit. Een workaround om de route toch te downloaden. Zet je cursor op het bestand, doe rechter muisknop/klik en selecteer ‘Bewaar als…’. De route staat nu op de plek waar normaal gesproken je downloads worden neergezet. Waarschijnlijk eindigt de route met .html. Verander dat in .gpx. Je pc vraagt of je dat wel wil, ja dus. De route kun je nu openen in een – online – routeringsprogrsmma als Basecamp of Kurviger voor verdere bewerking.