Sinds Quasimodo, de klokkenluider van de Notre Dame, weten we dat we niet bang moeten zijn voor bochels. Integendeel zelfs. Dat blijkt ook maar weer eens in de Bucklige Welt, de “bochelwereld” ten zuiden van Wenen. Dat ‘land van duizend heuvels’ is een mooi plekje aarde buiten de grootstedelijke hectiek, dat je snel in het hart sluit, speciaal als niet-gebochelde aan het stuur van een nogal onthaastend voortbewogen motorfiets.
[sgpx gpx=”/wp-content/uploads/gpx/oostenrijk-rond-salzburg.gpx”]
Klaus Daams
Uitrit 66 van de A2 tussen Wenen en Graz, en vonkensproeiend als een kringen-in-de-hemel-trekkende oudejaarsraket streeft de Harley-Davidson Switchback naar de hoogte, door de haarspeldbochten van Grimmenstein richting Kaltenberg. De Harley maakt via de asfaltstrelende treeplanken meteen innig contact met de Bucklige Welt. Een uur later ontmoet ik in de gemoedelijke gelagkamer van Hotel Post in Kirchslag Heinz Sattler, buitengewoon goed bekend met de streek. Ik kom tijdens de briefing nauwelijks mee met het noteren van alle routetips, ‘omdat je hier zo waanzinnig mooi kunt rijden’. De balpen heeft alleen pauze als mijn tafelgenoot nog een glas wijn bestelt. Aangezien de opgewekte duizendpoot als verzekeringsadviseur uiteraard ook nog andere klanten heeft te verzorgen, en bovendien zijn geliefde Honda Blackbird momenteel een beetje hulpbehoevend is, speelt de komende dagen Josef “Pebo” Staab, gepensioneerd schoolhoofd en gepassioneerd Harleyrijder, de lokale gids.
Nauwelijks hebben de Switchback en Road King de vermoeidheid uit de koelribben geschud en Kirchschlag met vette slag verlaten, of gaan we in Lembach voor Gasthaus Stöcker al in de ankers. Seniorcheffin Hertha heeft al in 1959 de vergunning om motor te rijden verworven en ook dochter Gerda, de voor haar geraffineerde herbergskeuken geroemde ‘kruiden-Gerda’, draait graag aan het gas als de volgestopte dagplanning dat toe laat. Aan tafel krijgen we nog een paar anekdoten uit de tijd dat Gerda bij Pebo en Hertha bij diens vader op school ging. Klein is de wereld hier en dan ‘Servus, kom maar gauw terug met een groep motorrijders.’
Terugkomen. Dat kan in het land van duizend heuvels zomaar eerder gebeuren dan je denkt. In ieder geval bij diegenen die niet pietluttig een route uitknobbelen om maar in géén geval een etappe dubbel te rijden. Maar vooralsnog tovert iedere bocht een nieuwe verrassing tevoorschijn, zodat we zelfs blij zijn met het wat heiige weer. Daardoor kunnen we weliswaar slechts raden naar de Schneeberg in de nabije Weense Alpen, maar de fotostops kunnen we vergeten. Des te beter, kunnen we meer kilometers maken.
Bochtus interruptus
Zo slingeren we door met onze slagschepen, richting Blumau. Even later in Wiesmath steil bergafwaarts door Hölle, bij wintersneeuw en –ijs zeker geen feest, maar met mooi droog asfalt puur genieten. Wie vreugde beleeft aan de bestbewaarde Keltische aarden verdedigingswal van Oostenrijk, vindt die in Schwarzenbach. Meer recente geschiedenis werd in Hochwolkersdorf geschreven. Daar herinnert “Gedenkraum 1945” eraan dat hier, tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog, door onderhandelingen met de Sovjets de basis werd gelegd voor de wedergeboorte van Oostenrijk binnen de grenzen van voor de oorlog. Zonder dat zijn Schwarzenback en Hochwolkersdorf trouwens ook het vermelden waard: beide plaatsen zijn verbonden door de meest fotogenieke haarspeldbochten van de bochelwereld.
Helemaal niet zo eenvoudig, om steeds nieuwe formuleringen te vinden voor de bochtige weggetjes die zich zo glad over de rondingen van moeder natuur vleien. Voor ijzerrijders zoals wij, verdomd moeilijk om te stoppen voor de bezichtiging van toeristische bezienswaardigheden, zoals bijvoorbeeld de imposante Burg Forchenstein aan de voet van het Rosaliengebergte. Want wie houdt er nou van bochtus interruptus?
Versterkte kerken
De mens leeft niet alleen van lucht en liefde. Zeker niet rond het middaguur, wanneer de streek is doorspekt met voor de regio typerende Heurigenschenken, waar nieuwe wijnen met wat hapjes worden geserveerd. Een ommetje door Neudörfl, alles zo modern hier, en dan snel verder naar Katzelsdorf. Daar heeft de “genietboerderij” Böhm vandaag net rustdag, maar bij Döller verlaat de gast, dankzij lekkernijen uit eigen slagerij het lokaal met een voldaan gevoel.
‘De rest van de rit is ook schitterend’ verklaart Pebo. ‘Alleen maar kleine dorpjes. Stiften zoals aan de Donau zijn hier niet, maar wel veel weerkerken.’ Daarbij ontkomen we niet aan een geschiedkundige excursie. Toen de Ottomanen in een ver verleden na de val van Constantinopel in 1453 oprukten naar Midden-Europa en Wenen, versterkten de bewoners van de Bucklige Welt de muren van hun kerken, om beschutting te bieden tegen plunderende troepen. Daarachter konden zich honderden mensen wekenlang verschansen, water kwam uit speciaal daarvoor aangelegde bronnen, uit schietgaten en pekneuzen kreeg de aanvaller op zijn kop.
Meer daarover op de 98 kilometer lange Wehrkirchenstraße tussen Katzelsdorf en Edlitz. Maar ook zonder wist men zich te beschermen tegen rampspoed. Nog in 1880 bijvoorbeeld streed de bevolking tegen de aanleg van een weg van Kaltenberg naar Grimmenstein en verweerde zich daarmee met boerenslimheid tegen de verplichte belasting. Die konden de bevoegde ‘belastingambtenaren’ namelijk niet wegbrengen, vanwege de slechte toestand van de wegen. Tegenwoordig genieten wij van de gevolgen daarvan op lange termijn: een verkeerstechnisch paradijselijke situatie, zo goed als zonder brede rijkswegen. Veel zijwegen veranderen in onverharde boerenpaden, waarop onze kolossen hun off-roadeigenschappen kunnen demonstreren. Ook leuk: in Kirchslag vinden niet alleen elke vijf jaar Passiespelen plaats, de volgende in 2015, maar ook jaarlijks voorrondes van de Oostenrijkse nationale motorcrosskampioenschappen.
Gastronomisch genieten
Veel gasten komen per Rolls-Royce of helikopter naar het Triad. Het omgebouwde voormalige stalgebouw boven Bad Schönau is het gastronomische topadres van de Bucklige Welt, geleid door de met twee koksmutsen van Gault-Millau bekroonde Uwe Machreich en zijn vrouw Veronika. De 41-jarige waard blijft nuchter: ´men kan niet met één achterwerk op twee kerktorens zitten.´ Zo wimpelt hij met een knipoog de vestiging van ongetwijfeld florerende dependances van zijn toprestaurant af, terwijl hij aan het fornuis in een klassieke runderbouillon roert. Toch is er geen reden voor drempelvrees. Morsige motorrijders met trek in een stevige versterking horen net zo bij het publiek als mensen in zakenkostuum, die een 7-gangendiner vieren en aansluitend misschien nog naar het huiseigen golfterrein verdwijnen. Wie dat wil, kan in Triad zelfs kookcursussen boeken.
Wij stappen weer op de gereserveerde fauteuils van onze Harley’s en cruisen naar Schloss Krumbach, geliefd als huwelijkshotel. Geen huwelijk voor ons, het blijft bij een ereronde over de binnenplaats van het kasteel. Kort daarna hebben we toch een vluchtige liaison aan de balie-annex-tapkast van Gasthaus Buchegger in Tiefenbach. Het innig met de Bucklige Welt verbonden bedrijf viert in 2014 zijn 170-jarige bestaan. Goed voor een mooi verhaal, maar de bardame is geen prater, dus wij stappen gauw weer op om de rit te vervolgen.
En zo’n dikke V-Twin stop je niet zomaar. Ook niet voor merriemelk en edele brandewijnen die langs weg, door het brede Wiesental naar Zöbern, aangeprezen worden. Daarvoor zouden we de vloeiende swing van de motoren moeten onderbreken, dus blijven alleen de pogingen over om tussendoor een paar appeltjes voor de dorst van de overvolle takken in de berm te plukken. Schip, schraap, schop: never stop heavy metal in galop! Bergopwaarts door de haarspeldbochten en weer naar beneden door het bosrijke tehuis van de firma Wildzwijn & Co. , De rit wordt tijdelijk onderbroken in Aspang-Markt. Fans van historische spoorverbindingen weten misschien dat deze plaats aan de nooit voltooide spoorlijn Wenen- Thessaloniki ligt. Vrienden van motorvoertuigtechnische rariteiten moeten inplannen dat het Aspanger Automobielmuseum niet dagelijks is geopend, en wie van merkwaardige café-restaurants houdt, moet zeker Höller eens bezoeken.
Vurige linde
Steeds hoger gaat het nu door de wintersportgemeente Sankt Corona en Kirchberg am Weichsel naar het Freistritzsattel, met 1298 meter het hoogste punt van de Bucklige Welt en tegelijkertijd grens met de Stiermarken. De wolkengrens ligt vandaag duidelijk lager, liever even van de route af, dan in regen klappertanden. De beloning: een concert voor hete uitlaatkelken tijdens de bestorming van de 842 meter hoge Rammsattel. En daarna de stilte, begeleid door het knisperen van een afkoelende motor. Even uit het zadel tijdens een in-het-weiland-liggen-en-het-gras-horen-groeien-pauze met uitzicht op Sonnenwendstein en Großen Otter. In Friedersdorf nog een mooi verhaal: een linde met mazzel, waar midden jaren zeventig de bliksem insloeg. De boom vatte vlam en kon alleen aan de buitenkant geblust worden, van binnen smeulde het door. Totdat de echtgenoot van Maria uit Haselbach (zij vertelde ons het verhaal) een soort venster in het hout sneed, zodat ook het vuur in de binnenstam kon worden bestreden. De linde overleefde, zodat het ook de volgende lente zoemt en bromt rond de prachtige bloeiende kroon.
Maar intussen gaat het plenzen, tot de volgende dag een droge noordwester het wolkendek opentrekt en wij brommend als twee hommels, die overigens veel minder temperatuurgevoelig zijn dan bijen, het Freistritzsattel ten tweede male bezoeken. Door nu, verder naar het Paffensattel. Die is duidelijk meer inspirerend: restasfalt vol littekens als het gegroefde gezicht van een honderdjarige kerkgangster. Semmering, Gloggnitz, Burghotel Kranichberg, we flipperen weer midden door de Bucklige Welt. We gassen, remmen en blazen door, wat in Kuhberg ook tot een hysterische blafaanval van een waakhond leidt, die waarschijnlijk nog nooit eerder Pinball of Switchback heeft gezien. Maar als de hond een biker was, zou hij zeker met zijn staart kwispelen vanwege de appetijtelijke brokjes tussen Hochwolkersdorf, Bromberg, Hollenthon en Sprateck.
Vrijdagmorgen. Pebo wordt geroepen door de Harley-party in Faak, maar ik ben nog lang nie klaar met de gebochelde wereld. Vroeg vertrek ik uit Kirchschlag, om 14 uur ben ik hemelsbreed pas twintig kilometer verder gekomen. Ik wil helemaal geen einde breien aan die kluwen van kleine en kleinste weggetjes waarvan ik ben gaan houden. Omdat je hier zo waanzinnig mooi kunt rijden! Nog eens: de haarspeldbochten bij Tiefenbach om Blumau, de pelgrimskerk Maria Schnee in Kaltenberg en de windmachine bij Lichtenegg, langs de Spratzbach door het dal van de zeven molens en verder en verder. Gaandeweg zatgereden komt in Thernberg het Landgasthaus Thaler als door de knorrende maag geroepen. Daar worden, liefdevol gedrapeerd, kiproulade met spinazie, aardappelballetjes en zwammen in lichte botersaus geserveerd. Niet in de laatste plaats een optisch genot en daardoor ook op het bord een soort bochelwereld.
INFORMATIE
De Bucklige Welt, halverwege Wenen en Graz gelegen, is het perfecte contrast met de hectische grote stad. Verlaten wegen kronkelen door het “land van de duizend heuvels”, langs dorpen, boerderijen en herbergen en hopelijk ook, indien nodig, tot ontspanning.
Heenreis Het snelst gaat het via de autosnelweg richting Wenen, waarvoor tol moet worden betaald. Daarna op de A2 richting Graz tot uitrit 66 Grimmenstein. Dan wordt het de zijkanten van de banden al warm rond het rubberhart in de haarspeldbochten omhoog naar Kaltenberg. En daarna duik je diep, respectievelijk schuin, in de wonderbaarlijke wereld van de bochels.
Onderdak Zowel van west naar oost als van noord naar zuid is de afstand maximaal 40 kilometer. Om zonder bagage dagtochten te maken ligt daarom een vaste standplaats voor de hand. De volgende adressen vielen bij de beschreven toer in de smaak:
Hotel Post, Günserstraße 2, A-2860 Kirchschlag, tel. 0043-2646-2216, www.hotel-post-hoenig.at; Gasthaus Buchegger, Tiefenbach 1, A-2851 Krumbach, tel. 0043-2647-42263, www.gasthaus-buchegger.at; Triad, Ödhöfen 25, Bad Schönau, A-2853 Krumbach, tel. 0043-2646-8317, www.triad-machreich.at; Artis Hotel Schloss Krumbach, A-2851 Krumbach, tel. 0043-2647-42209, www.artis-hotels.at; Gasthof Rottensteiner, Otterthal 10, A-2880 Otterthal am Wechsel, tel.0043-2641-8200, www.gasthof-rottensteiner.at.
Bezienswaardigheden Gestage druppels hollen al ongeveer een miljoen jaar zijn steen uit, voor veel vleermuizen is hij intussen vaste verblijfsplaats: de Hermannshöhle bij Kirchberg is de grootste druipsteengrot van Niederösterreich en fascineert zowel bezoekers als zoölogen, www.hermannshoehle.at. Tot in de tweede eeuw voor Christus reiken de oorsprongen van het Keltendorp in Schwarzenbach. Toentertijd een van de belangrijkste nederzettingen in het gebied van de Oost-Alpen, tegenwoordig openluchtmuseum; het jaarlijkse Keltenfestival is een droom voor fans, www.schwarzenbach.gv.at. Eveneens al wat jaartjes achter de gebochelde rug hebben de tentoonstellingstukken uit de tijd van 1888 tot 1972 in het automobielmuseum Aspang-Markt; het spectrum reikt van koetsmobiel over een gepantserde Gräf & Stift tot Formule-V-racewagen, www.aspangmarkt.at
Opmerkelijk én interessant De tinnen figurenwereld in Katzelsdorf, samen vormen ze het grootste diorama van Oostenrijk, www.zinnfigurenwelt-katzelsdorf.at. Niet te vergeten ook de ‘Brombergse Heksenweg’ die aan hand van het voorbeeld van de in 1671 op de brandstapel verbrande Afra Schickh het lijden van de slachtoffers van de heksenvervolging documenteert en thematiseert, www.bromberg.at. Om geen slachtoffer te worden van bijvoorbeeld de naar het westen marcherende Ottomanen, verschansten de bewoners van de Bucklige Welt zich vroeger indien nodig in weerkerken, tot kleine vestingen omgebouwde godshuizen; die staan tegenwoordig voor geïnteresseerde bezoekers open langs de bewegwijzerde Wehrkirchenstraße, www.wehrkirchenstrasse.at. In elk geval komt men 60 meter dichterbij de hemel op het uitzichtsplatform van het windkrachtcomplex Lichtenegg; dat het echter ook op aarde heel mooi kan zijn bewijst het panorama over de Bucklige Welt, www.lichtenegg.gv.at
Lectuur en kaarten Er is ook in het Duits geen reisgids speciaal voor de Bucklige Welt te vinden, noch in de boekhandel aldaar, noch op internet. Als dat geen goed teken is voor een “geheimtip”. Om tenminste niet op de weg zonder oriëntering te zijn, hoewel zelfs dat hier zeker zijn charme heeft, is er de “ADAC Urlaubskarte Burgenland, Steiermark Ost” op schaal 1:150.000 voor €8,99.
Adressen Tourismusverband Bucklige Welt, Ransdorf 20, A-2813 Lichtenegg, tel. 0043-2643-701020, www.buckligewelt.at
