Ook al is het misschien niet zo bekend als Zuid-Tirol en de Dolomieten in het noorden of de Toscane in het zuiden, de Emilia-Romagna betovert je met alles waar we Italië zo om liefhebben. Het nodigt uit tot een reis door de tijd op kronkelige, verkeersarme wegen door de Apennijnen, met uitstapjes naar middeleeuwse dorpen zoals Dozza en het bruisende Bologna, waar de hightechfirma Ducati gevestigd is.
Zondags naar de kerk? In katholiek Italië geen vraag, ook niet voor de meer seculiere types die in Bologna in de wijk Borgo Panigale naar de Heilige Mis in de heilige hallen van Ducati trekken, naar de goddelijke motoren in het bedrijfsmuseum. Maar wat is dat? In ieder geval geen ‘oecumene’. Want terwijl de portier de 950 Multistrada V2 S van Katrin naar de grote bedrijfsparkeerplaats doorlaat, moeten bezoekers met een merk van een andere fabrikant, ook al heeft deze een klankvolle Italiaanse naam, buiten op straat een parkeerplek zoeken. Misschien een tip voor de volgende keer: grote Ducati-stickers op de tank plakken – en kijken of de portier het herkent. ‘Het is een voorrecht alleen voor Ducati’s,’ lacht Madi, het meisje voor alles bij de portiersloge, als ze ons eindelijk de toegangsbewijzen voor het museum overhandigt. En daar staan ze dan, mooi op een rij in een halve cirkel, de meestal rode of zilveren juweeltjes, van de Cucciolo Racing uit 1949, een bromfiets met een gemodificeerd 48cc-motorblok dat in Monza verschillende snelheidswereldrecords vestigde, tot de legendarische 750 Imola Desmo, in 1972 winnaar van de 200-mijl-race in Imola, met coureur Paul Smart, tot de Desmosedici GP van 2016, die dankzij futuristische winglets zelfs stabiel is bij snelheden boven de 350 km/u. Het is waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd voordat het werkpaard van Jorge ‘Martinator’ Martin hier ook verschijnt. Of is dat slechts voorbehouden aan echte fabrieksracers? Of staat straks de machine van Marc Márquez er, omdat hij voor de tiende keer een wereldkampioenschap op zijn naam heeft geschreven?
Panoramische landschappen
Ongeveer duizend jaar eerder werd de Abbazia di Monteveglio gebouwd, hoog op een heuvel, zo’n twintig kilometer ten zuidwesten van Borgo Panigale. Schimmig, zoals de visioenen van de oprichters van Ducati, die in 1926 begonnen als producent van radiocomponenten, komt de omtrek van het complex uit de middagnevel tevoorschijn. Terwijl het koele kerkgewelf en de schemerige crypte geheel aan de contemplatie zijn gewijd, kun je je buiten aan de zonovergoten tafels van Trattoria del Borgo ook overgeven aan aardse geneugten. Genoeg verwonderd of zelfs gesmuld, tijd om de motoren op een passende manier in beweging te brengen. Eerst op de SP27 van Bersaglino naar Zappolino, van de ene bocht naar de andere zigzaggend. Kijk aan, dat gaat dus. Maar om nu niet als cultuurbarbaren door het golvende wijnbouwgebied van de Emilia-Romagna te razen, willen we in Savigno, niet te verwarren met Sauvignon Blanc, een wijnbouwbedrijf bezoeken, de Azienda Agricola Mastrosasso Torricella in de Via Scardazzo 292. Een adres dat een populair doel van dagjesmensen blijkt te zijn. Een wijnproeverij kun je beter niet doen als de tocht nog moet beginnen, maar weerstand bieden tegen datgene wat de virtuoze grillmeester Alessandro Bartolini boven het open vuur bereidt, is al moeilijk genoeg – tenzij je vegetariër bent. Daarna is er in ieder geval gelegenheid voor een powernap op het gras tussen de wijnranken. En nu echt vrij baan voor de volbuikigen, met volle vaart verder op de SP27 via San Prospero en Bortolani naar de SP69 naar Marzabotto. Alleen de geheugenkaart is nog vrij leeg, er ontbreekt een klassiek motief ‘Panoramische landschappen vanaf de motorfiets’. We vinden het bij Vedegheto: groene, schilderachtige heuvels, vooraan het dorp met natuurstenen huizen en een okergele kerktoren; daarbij een vrouw in zwarte kleren die met haar witte hond aan het wandelen is, en als kleuraccent de rode Multistrada. Cliché? Bellissima!
Toertocht Italië: geweldig motorrijden in Toscane
Illustere gasten
Terug naar Bologna. Als in Marzabotto het ‘Museo Nazionale Etrusco Pompeo Aria’ op het culturele lijstje staat. Over de SS64 dan maar, die als een rode hoofdader de zondagavondfile naar de hoofdstad van de Emilia-Romagna moet verhelpen. Als we de kans krijgen schieten we de SP26 op, want daar is het duidelijk minder druk. Hoe dan ook, het navigatiesysteem leidt ons door het stratenlabyrint van de metropool uiteindelijk naar het vooraf gereserveerde hotel Il Guercino in de Via Luigi Serra 7. Twee kruispunten verder staat als een rots in de branding de imposante Chiesa del Sacro Cuore di Gesù. Wie het gebouw met de zestig meter hoge koepel voor de hoofdkerk van Bologna houdt, vergist zich: dat is in de stad die zo rijk is aan religieuze gebouwen de Basilica di San Petronio aan de Piazza Galvani. Maar we dwalen af, want we vallen meteen de naast Il Guercino gelegen Enoteca La Fermé binnen, waar je bij verschillende lekkernijen niet alleen voortreffelijke wijnen kunt krijgen, maar zelfs ook Beach Voyeur, een smakelijk ambachtelijk bier uit Bologna. Maandagochtend. Nog een keer naar Ducati, verwachtingsvol nu voor de officieel aangemelde Factory Tour. Ach, wat was zo’n fabrieksbezoek jaren geleden nog een onverdeeld genoegen. Toen kon de auteur de mensen op hun werkplek portretteren, laten zien hoe zij met charme en toewijding materie tot leven brachten. En vandaag? Bij aanvang, strikt fotoverbod. Hé? Daarvoor zijn we toch gekomen, de geheimen van de raceafdeling Ducati Corse blijven achter gesloten deuren verborgen. Maar ja, niets aan te doen, sinds de overname door Audi waait er een koudere wind, basta. Afgezien daarvan is de tour door de montagehallen best interessant. Ciao Borgo Panigale, avanti avanti op de SP26 naar Montepastore, om ons weer over te geven aan het geslinger terwijl we aan weerszijde worden ingepakt door ingetogen bergpanorama’s. Cereglio en Vergato, Castel d’Aiano en Marano zijn de tussenstations. De wegen zijn soms roestbruin zoals de door de zon vervaagde lak van een Golf II, soms gehavend en uitermate geschikt voor het elektronische, semi-actieve onderstel van de Multistrada. Multicultureel dan op de SP62 tussen Riola en Ponte di Verzuno, als het sprookjesachtige kasteel Rocchetta Mattei opduikt, een mix van Neuschwanstein en Alhambra. We zijn iets te laat, daarom grazie mille gids Diletta, die ons met enthousiasme door het complex leidt dat eigenlijk alleen in het weekend toegankelijk is. Wow, wow, wow! Terwijl je in de traphal met al die verwarrend zwart-wit geblokte pilaren en bogen bijna gelooft dat je in een puzzel van M.C. Escher bent beland, is in de meestal lege ruimtes meer fantasie vereist om je voor te stellen hoe het hier aan het eind van de 19e eeuw toeging. Kasteel- en bouwer Cesare Mattei, een Italiaanse heler én uitvinder van de elektro-homeopathie, hield van feestjes en illustere gasten.
Futa en Raticosa
Jaarlijks komen 20.000 tot 30.000 muziekliefhebbers in juli samen tijdens het Soul-festival in Porretta Terme, de rest van het jaar is het er vooral rustig in deze plaats die beroemd is om zijn thermale baden. Met Hotel Helvetia Thermal Spa als nachtverblijf hebben we het behoorlijk weelderig. En hoewel Katrin en ik ons nauwelijks voor wellness of jacuzzi kunnen opwinden, verheugen we ons de volgende ochtend toch al vroeg over een hoop schaduw – logisch, als de zon zo mooi schuin van boven straalt. Dus turen we in tegenlicht met samengeknepen ogen door de met insectenlijkjes windschermen. Via Lizzo en Badi op de SP40 komen we aan bij het Lago di Suviana, een stuwmeer en recreatieparadijs omringd door groene eikenbossen. Tot 75 kilogram zware karpers zouden er gevangen kunnen worden, waarschijnlijk visserslatijn. Maar goed, als souvenir voor thuis staat in ieder geval een pittige salami Diavola op de boodschappenlijst in plaats van zo’n graterige vis. Een soortgelijke pittige variant is er ook in Castiglione dei Pepoli, in de Bottega della Carne di Fanti e Figli. Vlak naast de slagerij aan de Piazza Libertà is ook het Caffe Centrale gevestigd; twee cappuccino’s kosten daar geen fortuin zoals op het San Marcoplein in Venetië, maar vriendelijke 3,20 euro – samen. Terwijl verderop baby’s in kinderwagens in slaap worden gesoesd, rijden we naar het ‘buitenland’. Immers verlaten we Emilia-Romagna en maken een omweg door Toscane waar we ons, bij lokale motorrijdersscene zo populaire passen Futa en Raticosa, laven aan het kronkelige asfalt. Om het kort te houden: helemaal bovenaan op onze persoonlijke ranglijst staat de SP503 van Firenzuola naar de SS65, de werkelijke route over de beide prominente passen. Pitstop bij Chalet Raticosa, zelfs doordeweeks het trefpunt en het hoogtepunt van de Italiaanse motorcultuur. En dan de laatste sprint, een race tegen de zon op de SP58 en SP21 naar de etappebestemming van vandaag. We verliezen. Het is inmiddels donker als we aankomen in Dozza, wat prachtig en romantisch is. Hosanna! Liefde op het eerste gezicht. Het display van de Ducati schittert net zo mooi als de verlichte middeleeuwse burcht Rocca Sforzesca, als een soort symbool van de alsmaar verder ontwikkelende capaciteiten van homo technicus. En de kunstenaars? Ze komen naar de Biennale del Muro Dipinto in Dozza, maken de muren en gevels van het dorp tot een fantastische openluchtgalerie, 24 uur per dag geopend. De adressen voor een passend après-moto: eerst de Osteria di Dozza, een herberg met originele wand- en plafonddecoraties, daarna de Locanda Dolce Vita, een B&B voor een heerlijke nachtrust. Naast het muurschilderij ‘Cometa’ dat een enorme komeet toont die door de duisternis van de kosmos spoedt, en daaronder, piepklein, een planeet – de aarde? Daarbij past, niet alleen bij het laatste station van onze reis, het enkele kilometers van Dozza verwijderde racecircuit van Imola, de inscriptie ‘Tempus Fugit’, de tijd vliegt, nee: de tijd racet voorbij.
Reisinfo
Onbegrijpelijk mooie motorwegen en historische stadjes maken Emilia-Romagna tot een aantrekkelijke reisbestemming – niet alleen voor Ducatifans, die, net als alle andere motomanen, in Bologna de geboorteplaats van hun favorieten kunnen bezoeken en verkennen.
HEENREIS
Van bijvoorbeeld Rotterdam is het via Keulen, Karlsruhe, Ulm, Bregenz, Vaduz, Thusis, Bellinzona en Milaan ruim 1.400 kilometer naar Bologna.
SLAPEN
Hotel Il Guercino, Via Luigi Serra 7, 40129 Bologna, Telefoon +39/051369883. Stijlvol viersterrenhotel (Garni) met wellnesscentrum ten noorden van het centrum, parkeerplaats op de binnenplaats, tweepersoonskamers vanaf 95 euro. www.guercino.it.
Hotel Helvetia Thermal Spa, Piazza Vittorio Veneto 11, 40046 Porretta Terme BO, Telefoon +39/053422214. Weelderig viersterrenhotel met een grote spa in het centrum van het kuuroord dat beroemd is om zijn Soul-festival, op loopafstand van een parkeergarage, tweepersoonskamers vanaf 160 euro. www.helvetiabenessere.it. Locanda Dolcevita, Via XX Settembre 17, 40060 Dozza BO, Telefoon +39/3497431349. Charmant verblijf in het dorp dat lijkt op een openluchtgalerie, openbare parkeerplaatsen, tweepersoonskamers ca. 80 euro.
BIJZONDERHEDEN
Een gastronomische tip is de typisch Italiaanse Osteria di Dozza, Via XX Settembre 19, 40060 Dozza BO, Telefoon +39/0542678200, waar het interieur al een lust voor het oog is; www.osteriadozza.it. Dozza biedt talloze fotomomenten met zijn kunstzinnige muurschilderingen. Ook het Ferrari-monument ‘Rampante’, een vijf meter hoge sculptuur van Ferrari F40’s bij de toegang tot het circuit in Imola, is een klik waard. Op het binnenterrein van het autodromo van Imola biedt een schaduwrijke uitzichtheuvel in het vrij toegankelijke Aque Minerali Park een onbelemmerd uitzicht op het circuit (bocht Acque Minerali). Bijzondere bochtig zijn de SP68 van Vergato naar Castel d’Aiano, de SP40 van Porretta Terme naar het Lago di Suviana en via Bargi in de Serra del Zanchetto, evenals de SP21 van Giugnola naar San Martino in Pedriolo. Natuurlijk mag ook het museum niet ontbreken, met of zonder rondleiding door de fabriek van Ducati, Via Antonio Cavalieri Ducati 3, 40132 Bologna – Borgo Panigale; Tickets v.a. 18 euro, fabriekstour (€38) na aanmelding.
Download de route Emilia-Romagna
Tekst en foto’s: Klaus H. Daams
