Test KTM-enduro’s 2024: Africa Extreme

KTM heeft zijn enduro-serie voor 2024 grondig vernieuwd. Wat heet vernieuw: er is nauwelijks iets overgebleven van de vorige modellen. ‘Alleen van de handvatten ben ik zeker dat ze hetzelfde zijn als vorig jaar’, zegt Motor.NL-testrijder en voormalig Europees MX-kampioen Jimmy Verburgh.

Tekst: Jimmy Verburgh
Foto’s: KTM

KTM heeft de presentatie van zijn 2024 enduro’s grondig aangepakt, met een unieke perstest in Lesotho. Voor de kenners: dat is ook de locatie waar de extreme Roof of Africa-enduro plaatsvindt. Het leek ons dus een goed idee om een testrijder van bovengemiddeld niveau naar Zuid-Afrika te sturen. Jimmy Verburgh, voormalig nationaal en Europees MX-kampioen, freestyle pionier, fabrieksrijder en een geweldige kerel nam de honneurs waar.

Nieuwe normen

‘Om met de deur in huis te vallen: dit zijn de meest vooruitstrevende en absoluut de beste enduromotoren waar ik ooit op gereden heb.’ Jimmy is enthousiast. ‘Alles is veranderd en op bepaalde vlakken zijn de EXC-modellen radicaal vernieuwend. Ik durf te beweren dat dit de nieuwe maatstaf kan worden waaraan alles getoetst wordt. De WP-vering is volledig nieuw, de motoren zijn vernieuwd, er is de nieuwe TBi-brandstofinjectie en bij KTM zijn ze ook erg trots op de nieuwe airboxen. Grappig genoeg vonden ze zelf dat de vorige al lang achterhaald waren. Alles is dus vernieuwd, behalve – en daar ben ik niet eens zeker van – de handvatten.’

Test 2023 KTM 890 SMT: geslaagde sequel?

Roof of Africa

Verburgh kreeg dus de kans om helemaal naar Lesotho te gaan om de nieuwe KTM-motoren te testen. Het gaat om de modellen van 2024, die al beschikbaar zijn in juni 2023. ‘Lesotho is niet alleen de thuisbasis van de Roof of Africa, maar ook een vaste testlocatie voor KTM. Er wordt veel testwerk verricht in dit kleine landje, omgeven door Zuid-Afrika,’ vertelt Verburgh. ‘KTM kent er de weg als hun broekzak en ze schrikken niet terug voor zwaar werk. Tijdens de test reden we in feite twee etappes van de Roof of Africa. Johnny Aubert – iemand met wie ik ooit MX-races reed en die later overstapte naar enduro en uiteindelijk twee keer wereldkampioen werd – ging twee keer flink onderuit. Eén keer moest hij zelfs per helikopter worden opgehaald, omdat zijn motor in het water was beland en niet meer startte. Dat zegt wel iets: het was behoorlijk uitdagend daar in Lesotho. Jimmy lachend: ‘Zelf ging ik één keer goed onderuit, toen ik met de EXC-F 500 probeerde om op een steile helling omhoog te springen en vervolgens landde op een plek waar ik eigenlijk niet verder kon rijden. Ik moest even naast de motor staan en ben daarna maar op een meer conventionele manier de berg op gereden.’

150 EXC

‘De 150cc-tweetakt was mijn favoriet. Misschien omdat ik een achtergrond heb als 125 grand prix-coureur, maar voor een enduro vind ik deze configuratie geweldig. Zeer volwassen qua ophanging, met bijvoorbeeld de 48 mm WP Xact-voorvork, 37 pk aan boord en meer koppel dan een 125. En dat alles met een drooggewicht van slechts 97 kg. Als je hiermee een fout maakt, kom je niet meteen een meter verder zoals bij de krachtigere modellen. De nieuwe TBI-injectie zorgt ervoor dat je nog preciezer kunt rijden en dankzij de soepele manier waarop je deze motor beheerst, heb je minder moeite op de zeer technische stukken. Oké, op lange rechte stukken schiet je wat tekort, maar qua plezier en prestaties vond ik hem geweldig!’

250 EXC

‘Voor velen misschien wel de ultieme enduromotor. Hij is aanzienlijk verbeterd ten opzichte van de vorige versie, omdat dit weer een pure 250cc-tweetakt is. Hiermee bedoel ik dat hij precies doet waar een 250cc-tweetakt voor bedoeld is. Laag gewicht, indrukwekkende wendbaarheid, veel vermogen en een goed koppel. Deze motor combineert vrijwel alle voordelen. Er komt 47 pk en 40 Nm uit. Dat is indrukwekkend. Als een tweetakt synoniem staat voor een combinatie van laag gewicht en hoog vermogen, dan is dit het prototype van een tweetakt. Ook erg doseerbaar met die nieuwe injectie. Bij het doorwaden van rivieren kun je de kracht perfect doseren, zodat de motor niet alle kanten op gaat op die gladde stenen. Geweldige machine.’

300 EXC

‘De zwaarste en sterkste motor uit het tweetakt-assortiment. Meer dan 50 pk, maar je kunt vooral profiteren van het koppel. Het is verbazingwekkend hoeveel verschil die extra 50 cc maken. Dit is meer een motorfiets voor de open klasse. Bijna zoals een 500 uit de oude dagen, maar deze is helemaal modern. De nieuwe XACT-ophanging voor en achter is speciaal afgesteld op dit model en zorgt ervoor dat de motor ondanks zijn combinatie van vermogen en gewicht toch goed beheersbaar blijft. Geweldig om mee te rijden op de speciale proeven. Soms wel erg sterk op de zeer technische stukken, maar geweldig als je op een ondergrond zit waar je de power kunt benutten.’

250 EXC-F

‘De lichtste viertakt zou in theorie vergelijkbaar moeten zijn met de lichtste tweetakt, maar die dagen liggen al lang achter ons. De EXC-F 250 is een pareltje van technologie. Het nieuwe frame en de sterk vernieuwde motor vormen de basis van een echt wedstrijdbeest. De EXC-F 250 is razendsnel. Onze testmotor was uitgerust met de optionele quickshifter en had ook tractiecontrole. Het is niet te ontkennen dat de elektronische hulpmiddelen een extra voordeel bieden. Op gladde stukken kweek je als het ware vertrouwen. In het begin aarzelend, omdat tractiecontrole op een enduro toch iets anders is dan op een wegmotor. Maar gaandeweg merk je dat de tractiecontrole je letterlijk en figuurlijk op het juiste pad houdt. Als de ondergrond het toelaat, is het een feest om de 42 pk los te laten. Meer heb je op een gemiddeld enduroparcours echt niet nodig. En het lage gewicht zorgt voor extra wendbaarheid. Geweldige motor.’

350 EXC-F

‘Het 350-blok van KTM werd destijds ontwikkeld door Stefan Everts, maar de oorspronkelijke MX-variant bleek meer nadelen dan voordelen te hebben en verdween geruisloos. Voor enduro liggen de kaarten anders. De EXC-F 350 is hier wat hij moet zijn: een 250 met (bijna) het vermogen van een 350. Deze combinatie van wendbaarheid en kracht is hier nuttiger dan in MX, waar het vooral om kracht bleek te gaan. Daarom voelt de EXC-F 350 van 2024 aan als een 250 met een enorm koppel. Door te spelen met de mappings die je via nieuwe bedieningsknoppen kunt aanpassen, kan de 350 zowel het karakter van een lichte en wendbare 250 als dat van een sterke 450 aannemen. Een kameleon die niet alleen interessant zal zijn voor wedstrijdrijders, maar ook voor liefhebbers die de combinatie van laag gewicht met meer koppel kunnen waarderen. Ook de perfecte motor om steile obstakels te overwinnen, puur op koppel en met een beetje hulp van de koppeling.’

450 EXC-F

‘Dit was de motor waarmee we het meest reden op de laatste dag. Technische stukken afgewisseld met snellere secties en af en toe een special. Dit is enduro in zijn breedste vorm en dit is de motor die de meeste veelzijdigheid toont. Hij voelt – terecht trouwens – alsof je er ook een rally mee kunt rijden, maar heeft, mede dankzij de mappings, ook de souplesse om goed uit de voeten te kunnen op technische stukken. Je kunt hem puur op koppel rijden of het vermogen van 57 pk benutten. De nieuwe 8,5 liter polythene-tank geeft je voldoende autonomie voor lange ritten. Na ruim twee uur rijden was de tank nog niet leeg. Je kunt ervan uitgaan dat de gemiddelde endurorijder dan met veel plezier even stopt om bij te tanken.’

500 EXC-F

‘Het is verbazingwekkend dat een verschil van 50 cc op dit niveau nog steeds merkbaar is. De EXC-F 500 kreeg de voorkeur voor de lange verbindingsstukken. Niet omdat hij een hogere topsnelheid kan halen dan de 450, maar omdat je bij hoge snelheden nog steeds genoeg koppel hebt om met een kleine draai aan het gas het voorwiel op te tillen en een kuil te vermijden. En geloof me, op de lange pistes in Lesotho liggen wel een paar kuilen! Te veel kracht is in dit geval juist leuk. Het is nauwelijks te geloven hoeveel pure power er uit een motor met deze afmetingen kan komen. Het voelt alsof je een motor met de helft van het aantal cc’s tussen je benen hebt. Hoewel dit in wezen een 450 is, zorgt het bodywork van 2024 ervoor dat hij aanvoelt als een 250. Tenminste, totdat je er echt mee gaat rijden. Er is voortdurend een overvloed aan koppel beschikbaar. Het nieuwe blok weegt slechts 29,5 kg en is lichtjes gekanteld en naar achteren geschoven. Dit zorgt voor een nog betere massacentralisatie en een wendbaarheid die we niet zouden verwachten van een 500 cc. Het moet geweldig zijn om hiermee over een parcours in Marokko te scheuren!’