De zijspancross Grand Prix van Nederland werd in 2009 georganiseerd door de VAMAC in Varsseveld. De loop van de baan op het weiland lag toen anders dan heden ten dage.

Gestart werd in de richting van de N-weg, waarna een grote doordraaiende bocht aansloot op een recht stuk met twee springheuvels waarna de baan vervolgens het bos in ging. Dat laatste gedeelte met die heuvels is anno 2023 nog nagenoeg hetzelfde als veertien jaar geleden. Maar de eerste bocht ligt nu elders, is haaks en gaat bovendien naar links omdat het startveld zich nu in de richting van de bosrand begeeft in plaats van naar de grote weg. Die eerste bocht, zoals die er in 2009 nog lag, was best snel.

2007: jarenlange vete tussen Sergis en Willemsen krijgt vervolg in Oldebroek – terugblik

Maar zoals je weet, met zijspannen op een zandcircuit worden ook snelle bochten langzamer en langzamer. Al gauw verschijnen de eerste sporen en onvermijdelijk worden deze dieper en dieper. Zijspannen, waarbij de motor immers altijd rechtop blijft staan door de asymmetrische vorm van de machine, zijn nu eenmaal dé graafmachines bij uitstek. En door de genadeloze wetten der natuur raakt een zanderige crossbaan binnen mum van tijd vol met sporen.

Maar er was één rijder die maling had aan deze natuurwetten. 2009 was de periode waarin Daniël Willemsen zijn WK-titels achter elkaar naar binnen harkte. De rijstijl van Willemsen was vaak onnavolgbaar voor de concurrentie. Waar alle andere zijspannen in een spoor kwamen en zich al gravend een weg zochten door deze bocht, deed Willemsen het compleet anders. Willemsen, met Sven Verbrugge in de bak, leek een crosser van een andere planeet. Er werd in die eerste snelle bocht niet door de sporen gereden, maar het leek wel alsof Willemsen/Verbrugge over de sporen vlogen!

De ‘ufo’ met nummer 1 staat hier op de foto, zwevend over die diepe sporen in de eerste bocht. Hoe Willemsen de wetten der natuur kon foppen, weet alleen hijzelf. Hoe langer je blijft kijken naar de foto, hoe langer je jezelf verbaast over de buitenaardse krachten die Willemsen/Verbrugge hier leken te hebben. Zwevend over de baan, op weg naar de winst in de Grand Prix van Nederland in Varsseveld.

Tekst en foto: Emil Bilars

Gresini Racing behoort tot de oudere teams in de Grand Prix-paddock en heeft als team op emotioneel vlak veruit het meest te verduren gehad. Naast GP-overwinningen en wereldtitels kende het Italiaanse team twee dodelijke ongevallen met Dajiro Kato en Marco Simoncelli. De derde tragedie volgde in 2021 toen teameigenaar Fausto Gresini overleed. De heftige gebeurtenissen werden ook afgewisseld met magische momenten. Samen met commercieel directeur Carlo Merlini duiken we in de unieke geschiedenis van Gresini Racing.

Het mirakel Freddie Spencer: wonderkind uit Louisiana

De Nederlandse motorsportfans denken bij de racecarrière van Fausto Gresini vaak terug aan de 125cc-race in 1990 op Phillip Island toen hij Hans Spaan zo in de weg reed, dat de Italiaan dit moest bekopen met een klap op de helm van de Nederlander. Gresini zorgde er door zijn manier van racen mede voor dat niet Spaan maar Loris Capirossi wereldkampioen werd. Maar Gresini was zelf ook een uitstekend 125cc-coureur. Hij behaalde twee wereldtitels (1985 en 1987), werd driemaal vicewereldkampoen en won 21 GP’s. Allemaal in de 125cc-klasse. In 1994 stopte de Italiaan met racen en in 1997 begon hij zijn eigen Grand Prix-team. Wat volgde was een achtbaan van hoogte- en dieptepunten.

1 van 3

Eerste wereldtitel

Gresini Racing begon als 500cc-Honda team met als coureur Alexander Barros. Na een aantal podiumplaatsen met de Braziliaan kwamen de eerste Grand Prix-zeges in 1999 met Loris Capirsossi in de 250cc klasse. Een jaar later vertrok Capirossi naar de 500cc en trok Gresini Racing op verzoek van Honda de getalenteerde Daijiro Kato aan. Na een sterk debuutseizoen was de Japanner in 2001 oppermachtig bij de kwartliters en werd hij met elf Grand Prix-zeges overtuigend wereldkampioen. De eerste vijf jaar van het bestaan Gresini Racing brachten dus gelijk veel successen. Dit was ook de periode dat Carlo Merlini volledig in dienst kwam bij het team. ‘Ik werkte al een paar jaar als consultent namens een sportmarketingbureau voor Gresini Racing toen Fausto mij in 2001 vroeg om volledig voor hem te komen werken. Mijn voornaamste taak was het zoeken van sponsoren. Ik had op dat moment nooit gedacht dat ik 24 jaar later nog steeds voor het team zou werken’, begint de 55-jarige Merlini. ‘Sponsorrelaties van begin deze eeuw en nu zijn compleet anders. Vroeger was een sponsor niet veel meer dan een sticker op de kuip of op het pak van de rijder. Nu gaat het veel meer over het constant activeren van de relatie met de sponsoren door bijvoorbeeld beleving te creëren op het circuit. De opbouw van een sponsorbestand is in al die jaren radicaal veranderd.’

Tragische ongelukken

Gresini Racing gaat met Kato – nog steeds als Honda-team – in 2002 naar de nieuwe MotoGP-klasse. De Japanse coureur begint in eerste instantie met een 500cc-tweetakt, maar krijgt door zijn goede resultaten later in het jaar de beschikking over een Honda RC211V-viertakt. Kato wordt de beste nieuwkomer en de verwachtingen voor 2003 zijn hoog gespannen. Helaas kwam de in Japan zeer populaire Japanner tijdens de eerste Grand Prix van dat seizoen op zijn thuiscircuit in Suzuka zwaar ten val en overleed veertien dagen later aan de gevolgen. Het betekende een enorme klap voor het team van Fausto Gresini, maar tijdens de volgende Grand Prix in Zuid-Afrika was het team er wel bij en gebeurde er iets magisch. De tweede rijder van Gresini Racing, Sete Gibernau, pakte pole position en behaalde een dag later zelfs de eerste MotoGP-zege voor het Italiaanse team. ‘Dit was inderdaad een magisch moment, net alsof het zo moest zijn. Maar dat is later nog vaker gebeurd’, vertelt Merlini. Gibernau zou meerdere MotoGP-races voor Gresini Racing winnen. Later zouden Marco Melandri en Toni Elias winnen op een Gresini-Honda in de MotoGP. Zowel Melandri (1x) als Gibernau (2x) werden vicewereldkampioen achter Valentino Rossi.

In 2010 maakte Marco Simoncelli zijn MotoGP-debuut bij Gresini Racing. Het werd voor de populaire Italiaan een seizoen van ups en downs, waarbij hij wel regelmatig zijn uitzonderlijke talenten liet zien. In hetzelfde jaar pakte Elias als coureur van Gresini Racing de eerste wereldtitel in de nieuwe Moto2-klasse. In 2011 weet Simoncelli langzaamaan de weg naar de absolute MotoGP-top te vinden. Jorge Lorenzo, Dani Pedrosa, Casey Stoner gaan hem steeds meer als een echte concurrent zien. Helaas kwam het niet tot een MotoGP-overwinning. Zijn tragische ongeluk tijdens de Grand Prix van Maleisië staat ons nog scherp voor de ogen. Het was de tweede, enorme dreun voor Gresini Racing. Merlini daarover: ‘Deze periode was een achtbaan van emoties. We hebben geweldige dingen bereikt, maar er waren ook zeer tragische momenten. Zowel na het verliezen van Kato als Simoncelli was ik verrast over Fauto’s innerlijke motivatie. Iedereen zou begrip hebben gehad als hij toen had besloten te stoppen met het team. Maar alle teamleden stonden achter hem in welke keuze hij ook had gemaakt. De gebeurtenissen raakten ons allemaal zeer diep, maar Fausto besloot om toch door te gaan.’ En opnieuw gebeurde er iets magisch. De volgende Grand Prix – twee weken na het dodelijk ongeval van Simoncelli – won Michele Pirro in dienst van Gresini Racing de Moto2-wedstrijd in Valencia. En dat terwijl Pirro gedurende het jaar nauwelijks aansprekende resultaten had behaald.

Derde tragedie

Gresini Racing ging dus door en breidt zelfs uit. Vanaf 2012 tot en met is het team actief in zowel de MotoGP, Moto2 als Moto3. In de Moto3 worden de beste resultaten behaald door onder andere Enea Bastianini, Jorge Martin en Fabio Di Giannantonio. Martin scoorde in 2018 de derde wereldtitel voor het team uit Imola, terwijl zijn stalgenoot Di Giannantonio tweede werd.

In de MotoGP stapt Gresini Racing in 2014 over van Honda naar Aprilia, wat een aantal moeizame jaren opleverde. Tijdens corona krijgt het team de volgende dreun te verduren. De 60-jarige Fausto Gresini overlijdt op 23 februari 2021 aan de gevolgen van corona. Het einde van Gresini Racing lijkt nabij. Merlini: ‘Fausto en ik hebben twintig jaar letterlijk zij aan zij gestaan. De relatie ging veel verder dan werk alleen. Onze kinderen zijn van dezelfde leeftijd en wanneer wij op reis waren, gingen onze gezinnen ook vaak mee. Fausto was ook de getuige op mijn bruiloft. Maar begrijp mij niet verkeerd, we waren het zeker niet altijd eens en hadden ook gezonde discussies. Toen Fausto overleed, heb ik natuurlijk wel even gedacht dat dit het einde van het team zou kunnen zijn. Fausto’s vrouw Nadia was nooit betrokken bij het raceteam. Zij zorgde voor de vier kinderen. Ze had het team kunnen verkopen, wat heel begrijpelijk was geweest. Maar ze nam de moedige beslissing om zelf de leiding en verantwoording op zich te nemen. Eigenlijk stond ze voor dezelfde keuze als Fausto na de dood van Kato en Simoncelli. Ik was extreem blij met haar beslissing, want zo kregen we de kans om de nalatenschap van Fausto door te zetten.’

Kenny Roberts: de opkomst van een groot kampioen

MotoGP successen

Met Nadia Padovani aan het roer kwam, in samenwerking met de kinderen en Merlini, stapt Gresini Racing in 2022 voor de MotoGP over naar Ducati. En opnieuw gebeurt er iets magisch. Inmiddels zou een filmscenario al lang als fictie worden bestempeld, maar Bastianini won voor Gresini Racing in Qatar de eerste Grand Prix als Ducati-team. Merlini: ‘Alle energie van Nadia, de kinderen en het team werden hiermee beloond. Soms is het geen toeval dat dingen gebeuren. Het is een soort magie, die we ook wel als de romantiek van de sport omschrijven.’ Bastianini zou dat jaar vier races winnen en als derde eindigen in het wereldkampioenschap. Een jaar later winnen Di Giannantonio (Grand Prix) en Alex Márquez (Sprint) voor Gresini Racing in de MotoGP. En eind vorig jaar zorgde Gresini Racing voor één van de meest sensationele MotoGP-transfers allertijden door Marc Márquez te contracten.

De achtvoudig wereldkampioen wilde na veel blessureleed en moeilijke seizoenen bij Honda maar wat graag laten zien dat hij nog steeds tot de besten van de wereld behoort. En dat dit niet bij een fabrieksteam kon laten zien, maar bij een onafhankelijk Ducati-team als Gresini Racing, maakte Marc Márquez niet uit. Zolang hij maar met een competitieve motor kon racen. Wat betekende de komst van een achtvoudig wereldkampioen commercieel voor Gresini Racing? Merlini: ‘Het werkt zeker mee als je zo’n persoonlijkheid én wereldkampioen aan je kan binden. Het kan ook helpen om gesprekken met potentiële sponsoren een duwtje in de goede richting te geven. Maar tegelijkertijd wisten we niet of Marc één of meerdere jaren zou blijven. Daarom hebben we in ons sponsorbeleid geen radicale veranderingen doorgevoerd. We hebben geen loyale sponsoren laten vallen om plaats te maken voor nieuwe. Dat is ook ons beleid, want Gresini Racing bestaat vanwege een zeer loyale sponsorgroep. Die komen deels uit Italië, want het overgrote deel komt uit het buitenland. Sommige partners zijn al twintig, vijftien of tien jaar aan ons verbonden.’

Naast de MotoGP komt Gresini Racing nog steeds uit in de Moto2 en tegenwoordig ook in de MotoE klasse. ‘Het totale team van Gresini Racing bestaat uit zo’n zeventig personen’, vertelt Merlini. Inmiddels is duidelijk geworden dat Marc Márquez en Gresini Racing na één jaar weer uit elkaar gaan. Door zijn indrukwekkende resultaten is de Spanjaard gepromoveerd naar het Ducati-fabrieksteam. Merlini daarover: ‘Nu er een aantal sleuteltransfers – Martin en Marc Mérquez – zijn gesloten zal er een stroomversnelling plaatvinden voor de resterende toekomstige plekken, waar ook wij deel van uitmaken. Het enige wat zeker is: volgend jaar zijn we nog een Ducati-team, aangezien we een contract met ze hebben tot eind 2025.’

Foto’s: Henk Keulemans

1 van 2