Misschien heb je het nog nooit meegemaakt, maar het is een vreemde gewaarwording: je motor begint slechter en slechter te sturen en verliest stabiliteit. Als je afstapt en tegen de banden duwt, wordt snel duidelijk waarom: één van je banden is lek. Wat nu…?
Jaren geleden overkwam me dit tijdens een trip door Schotland, waar we met MOTO73 naartoe waren om een vijftal allroads te testen. De Triumph Tiger had een ‘Plattfuß’, zoals onze Oosterburen dat zo treffend kunnen zeggen. Daar stonden we met onze handen in het helmhaar. Dat werd er niet beter op toen de BMW-GS-rijder in het gezelschap een reparatiesetje onder zijn zadel vandaan toverde: zo’n setje had lijm, een soort boorschroevendraaier-vijl, een kleverige veter en een soort trekker. De bedoeling was dat je het gat met de boorschroevendraaier iets opruimde en opruwde, vervolgens de veter met lijm insmeerde en met de trekker in het gat duwde en de trekker weer terugtrok. De veter bleef achter en lijmde het gat dicht. Vervolgens kon je de uitstekende veter afsnijden en de band met bijgeleverde CO₂-patronen weer van een basishoeveelheid lucht voorzien.
Producttest bandenspanning: wat te doen bij een lekke band onderweg?
Binnenband
Deze plaksetjes werken prima, als je motor is voorzien van tubeless banden. De Triumph in kwestie had spaakwielen en tube-type banden met binnenband. Dat ging hem dus niet worden. Nu hadden wij destijds geluk dat het een langzaam lek was en dat er 50 km verderop een motorzaakje was, dat beloofde open te blijven tot we waren geweest. Bij elke benzinepomp werden de banden van de Triumph keihard opgepompt en een uurtje later kreeg de Triumph een nieuwe binnenband. We konden weer op pad en na een spannende rit in het donker konden we nog net op tijd aanschuiven bij het diner, in een hotel in Fort William. Hadden we echter een motor met tubeless banden gehad, dan hadden we het borreluur nog gehaald.
Diverse middeltjes
Sinds dit avontuur neem ik op elke rit op een motor met tubeless banden zo’n veter-plaksetje mee. Bij testmotoren met binnenband vertrouw ik op de wegenwacht, hoewel ik ook weleens een spuitbus bandreparatiespul meeneem, mits ik daar ruimte voor heb. Auto’s worden tegenwoordig vaak standaard met dit spul geleverd in plaats van met een reserveband, dus het zal wel werken. Ik gebruik iets dergelijks ook in mijn fietsen en dat werkt daar in elk geval prima. In de banden van mijn KTM’s – een EXC450 en een 990 Adventure – doe ik het anders. Beide hebben spaakvelgen en banden met binnenband. Die heb ik voorzien van een dosis Ride-On. Dit product bestaat uit een viskeuze vloeistof, die via het ventiel in de band wordt gespoten. Na het inbrengen van de vloeistof moet een rit van een kilometer of tien worden gemaakt om ervoor te zorgen dat de vloeistof zich gelijkmatig over het oppervlak van de binnenkant van de band verspreidt. Bij een lek wordt de vloeistof door de druk in de band het lekgaatje ingeperst, waar het stolt. Een aramidevezel in de vloeistof versterkt de afdichting van het gat. Het afdichten gaat zo snel, dat er geen meetbaar drukverlies in de band optreedt als er een inrijding heeft plaatsgevonden. Dat is erg belangrijk, want een dalende luchtdruk zorgt voor een toenemende vervorming van de band. Dat geeft een enorme warmteontwikkeling, waardoor het rubber van de band wordt aangetast en de band niet veilig meer is. Ride-On bevat verder een corrosieremmer, die zorgt dat staaldraden uit het karkas, die door de inrijding ‘bloot’ komen te liggen, worden beschermd tegen corrosie.
Niet permanent
Er zijn dus allerlei manieren om te zorgen dat je bij een lekke band niet langs de kant van de weg strandt, maar dat je je weg kunt vervolgen. De belangrijkste vraag is dan: is de band nu veilig en definitief gerepareerd? Het antwoord is nee! Zeker niet. Het zijn allemaal noodoplossingen, die bedoeld zijn om thuis te komen. Rema TipTop, een van de fabrikanten van de veters, stelt in de gebruiksaanwijzing dat je er niet harder mee mag dan 60 km/u en dat je er maximaal 400 km op mag rijden. Daarna moet je de band laten vernieuwen. Op de spuitbus Car Baufix antilek-bandenspray staat duidelijk dat het om een noodreparatiemiddel gaat en dat je de band zo snel mogelijk moet laten repareren door een bandenspecialist. De gebruiksaanwijzing van Ride-On stelt eveneens dat je je band door een bandenspecialist moet laten inspecteren als je een inrijding hebt gehad. Daarbij is het wel de vraag of je überhaupt hebt gemerkt dat je een lek had. Regelmatige inspectie van je loopvlak is dus wel verstandig. Bijvoorbeeld elke keer dat je je bandenspanning controleert.
Niet veilig
Een reparatie van buitenaf kan in principe nooit veilig zijn, omdat je niet weet wat voor schade een schroef of spijker aan de binnenzijde van je band heeft aangericht. Hoe lang is de spijker? Hoe krom? Heeft hij de zijkant van de band geraakt en beschadigd? Er is maar één manier om daarachter te komen en dat is de band te demonteren en de binnenkant te inspecteren. Een tweede probleem is dat deze middelen alleen hechten op het dunne randje rubber van het loopvlak. Ze vormen geen geheel, ze zijn er niet mee gevulkaniseerd. De hechting is dus miniem en de materialen kunnen gemakkelijk weer loslaten. Veters kunnen bij hogere snelheden of langere afstanden losraken en eruit schieten. In Duitsland is het zelfs bij de wet verboden om met een van buitenaf gerepareerde tubeless band te rijden, ook bij auto’s.
Paddenstoel
Er is eigenlijk maar één goede manier om een band te plakken en dat is van binnenuit, met een ‘paddenstoel’ of, zoals ze dat bij Rema TipTop noemen, een Minicombi-pleister. Die ziet eruit als een soort inlaatklep, een schotel met een steel eraan. Een paddenstoel geeft een flinke overlap van het gat, waarbij in de schotel nog koordlagen zijn opgenomen. Omdat hij van binnenuit wordt geplaatst, gaat dat nauwkeuriger en subtieler dan een plug van buitenaf. Dat gaat als volgt: eerst worden vuil, talk en siliconen met behulp van Liquid Buffer en een schraper verwijderd. Het gat wordt uitgeboord met een freesmaat, die hoort bij de maat van de steel van de Minicombi-pleister. Het te lijmen oppervlak aan de binnenkant van de band moet vervolgens worden opgeruwd met een schuurtol met korrel 36, vervolgens wordt het oppervlak schoongeborsteld met een messing borstel. Breng Fast Dry Cement (lijm) met een priem aan in het schadekanaal. Dan wordt er Fast Dry Cement op het opgeruwde oppervlak aangebracht. Na 6 tot 10 minuten droogtijd wordt de Minicombi-pleister met de steel in het gat getrokken, het oppervlak van de ‘schotel’ wordt met een roller aangedrukt. Daarna wordt de plug bedekt met Innerliner Sealer.
Wat kost motorrijden nu echt? We zetten het op een rij voor je
Kiezen of delen
Het plakken van een tubeless band met een paddenstoel is dus de enige goede manier, al wordt ook dat voor motorfietsen afgeraden door de meeste motorzaken en bandenspecialisten. De reden is dat motorbanden warmer worden en ook zwaarder belast worden dan autobanden. Het risico dat er iets misgaat met het beschadigde oppervlak of de beschadigde koordlaag is dus groter. En als er iets misgaat, zijn de gevolgen groter. In de praktijk willen bandenspecialisten een klein gaatje in het midden van het loopvlak van licht belaste banden nog weleens repareren, mits de band door een lage bandenspanning niet heel heet is geworden en er geen noodreparaties zijn uitgevoerd. Noodreparaties zijn handige thuiskomers, maar ze hebben nadelen: wanneer de banden zijn gevuld met een spuitbus of met Ride-On, zijn ze van binnen vies en plakkerig en zal geen bandenspecialist zich er nog aan wagen. Reparatie met een prop geeft een ander probleem: hoewel wordt gesteld dat ze los kunnen raken, zitten ze meestal toch wel zo vast dat je ze er niet meer uit krijgt zonder de band nog verder te beschadigen. Repareren met een paddenstoel gaat dan ook niet meer. Maar thuiskomen is ook fijn.
