Een Yamaha FJR1300 staat bekend als een van de meest betrouwbare groottoermotoren. Dat was een van de redenen waarom Noël Wilborts zeven jaar geleden een FJR1300 in Explorer-uitvoering kocht. De tellerstand is inmiddels opgelopen van 0 naar 126.800 km en dat hadden er veel meer kunnen zijn wanneer corona, pensioen en een medische ingreep bij de eigenaar niet voor vertraging hadden gezorgd.
Noël Wilborts
| Woonplaats | Houten |
|---|---|
| Leeftijd | 69 jaar |
| Beroep | gepensioneerd consultant |
| Rijdt sinds | 1972 |
| Aangeschaft | 2017 |
| Model | Yamaha FJR1300 AE Explorer |
| Nieuwprijs | circa € 27.000,- |
| Dagwaarde | circa € 13.000,- |
| Rijstijl | toer |
| Gebruik | woon-werk en vakantie |
| Brandstofverbruik | 1:17 |
| Olieverbruik | nihil |
| Onderhoud | bevriende monteur |
| Bouwjaar | 2017 |
| Kilometerstand | 126.816 km |
Noël Wilborts (69) groeide op in Oisterwijk waar hij in zijn jeugd kennismaakte met bromfietsen. ‘Mijn vader had in de oorlog motorgereden, meer motorhistorie was er bij ons in de familie niet. Wel reden mijn vrienden op brommers en daar hoorde ik ook bij. En rond de 18e verjaardag werden bij een aantal jongens die brommers ingeruild voor motoren. Al voordat ik een rijbewijs had kocht ik een 250cc-Suzuki-tweetakt. Met een “L” op het achterspatbord mocht ik met een oefenvergunning in een bepaald gebied rijden. Maar zoals bijna iedereen dat toen deed, maakte ik dat gebied veel groter. Ik reed er overal mee naartoe. Dat ging goed totdat ik een keer wat te overmoedig werd en uit een bocht vloog. Dat was voor mijn vader het moment om in te grijpen. De Suzuki werd aan de ketting gelegd en ik mocht er pas weer mee rijden nadat ik mijn rijbewijs had gehaald.’
Marathonmotor BMW R1200GS LC: van Suzuki-fan naar BMW-fan
Na zijn opleiding moest Noël op voor zijn nummer in het leger. Daar kreeg hij de keuze uit een taak in de verpleging of een taak als tandartsassistent. ‘Bijzonder, want ik had totaal geen medische achtergrond. Ik koos voor tandartsassistent. Dat betekende wel dat ik dan zo’n 400 km van huis in Duitsland gestationeerd zou worden. Ik heb even overwogen om daar met de motor naartoe te gaan, maar ik kwam er al snel achter dat dat met de 250cc-tweetakt, zeker in de winter, geen doen was. Nog afgezien van het feit dat er begin jaren 70 amper fatsoenlijke motorkleding voorhanden was. Met pijn in mijn hart heb ik de motor toen verruild voor een auto.’
Even wachten
Na zijn dienstplicht bleef Noël een aantal jaren als beroepsmilitair in Duitsland wonen en kwam pas begin jaren 80 weer terug in Nederland. ‘Ik had een baan als consultant in de tandartsbranche. Daarbij kwam mijn ervaring goed van pas, die ik tijdens de diensttijd had opgedaan. Maar van motorrijden was geen sprake meer. Het duurde zelfs tot eind jaren 90 totdat dit onderwerp weer ter sprake kwam. Mijn zwager stond plotseling met een Kawasaki GPZ750 op de stoep. Vanaf dat moment begon het bij mij ook weer te kriebelen. Kort daarna kocht mijn zwager een rode Kawasaki GTR1000. Die motor vond ik zo mooi dat ik er ook een heb gekocht in precies dezelfde kleur. Na twee jaar maakte de GTR1000 plaats voor een nieuwe Honda Varadero. Bijzonder was wel dat ik de Varadero in eerste instantie spuuglelijk vond. Totdat ik hem mooi begon te vinden van lelijkheid. Klinkt misschien een beetje raar, maar het was echt zo. Aan het avontuur met de eerste Varadero kwam een einde nadat ik met deze motor op een dijkweg een bocht miste. Dankzij de tijdens een VRO-cursus opgedane ervaring liep het allemaal redelijk goed af, maar de Honda was nadien behoorlijk krom. De Varadero beviel uiteindelijk toch zo goed dat ik na het ongeval toch weer een nieuwe kocht. In 2007 maakte de Varadero plaats voor een oerdegelijke Honda Pan European 1300. Met die motor reed ik tussen de 30 en 35.000 km per jaar. De motor werd gebruikt voor woon-werkverkeer, voor verre vakanties en voor het uitzetten van routes voor de motorclub waar ik secretaris van was. Toen de Pan de twee ton naderde vond ik het tijd om te kijken naar iets nieuws. Omdat er geen nieuwe Pan aan zat te komen viel Honda af. Een Goldwing vond ik veel te zwaar en van een BMW-boxer word ik niet warm of koud. Maar een Yamaha FJR1300 leek me wel iets. Maar dan moest ik wel een jaartje wachten, want ik had ergens gelezen dat er een nieuwe FJR1300 met een zesde versnelling en elektronisch verstelbare vering aan zat te komen. Toen die nieuwe FJR1300 er in 2017 was, heb ik die gekocht in de meest luxueuze Explorer-uitvoering. Handvatverwarming, zadelverwarming, LED-verlichting en ga zo maar door. Het kostte een paar centen (27.000 euro) maar dan had ik ook wat.’
Krassen
Hoewel de nieuwe Yamaha FJR1300 AE Explorer van alle gemakken was voorzien, waren er toch nog een paar dingetjes die aangepast moesten worden. ‘Mijn vrouw, die vaak achterop meegaat, vond de Pan veel fijner zitten. Om de zit voor haar op de FJR1300 prettiger te maken zijn er voetsteunverlagers voor de duosteps gemonteerd. En om voor mezelf een iets betere zithouding te creëren, zijn er stuurverhogers geplaatst. Het stuur is daardoor niet alleen ietsje hoger – maar nog belangrijker voor mij – het is iets meer naar achteren gekomen. Meer naar me toe zogezegd. En omdat het oog ook wat wil, heb ik de originele uitlaatdempers vervangen door twee Akrapovič-dempers. Het geluid, hoewel nog steeds zeer beschaafd, is ook net wat mooier. Kost een paar centen, maar dat had ik er voor over.’
| Heb jij ook een marathonmotor? |
| Heeft jouw motor ook een respectabele kilometerstand bereikt en ken je de historie? Meld je dan aan voor een grondige inspectie door onze specialisten! Stuur een e-mail aan marathonmotor@mpsadventure.nl met je contactgegevens en informatie over je motor, zoals merk, type, bouwjaar en kilometerstand. Meer info is te vinden op mpsadventure.nl. |
De eerste jaren ging het hard met de kilometers. Woon-werk van Houten naar Almere en vakanties in Noorwegen. Tijdens de eerste trip naar Noorwegen ging het echter mis met de FJR. ‘Noorwegen is een geweldig motorland en ik schuw de gravelpaden niet met de FJR. Regelmatig wordt er gestopt om foto’s te maken, zo ook tijdens mijn eerste rit met de FJR. Ik parkeerde de motor op de jiffy en terwijl ik een foto maakte, hoorde ik achter me een doffe dreun. Daar lag mijn nieuwe motor met nog maar net 1.000 km op de teller. Kuip bekrast en spiegel deels afgebroken. Dat deed even pijn – het voordeel is dat alle krasjes daarna minder pijn doen. Ik ben zuinig op mijn materiaal maar zeker niet op een overdreven manier. Je mag gerust aan een motor kunnen zien dat die ook gebruikt wordt. Vanwege mijn pensioen rij ik geen woon-werkverkeer meer en door een openhartoperatie is de Yamaha een half jaar niet gebruikt. Anders was de kilometerstand nog flink hoger geweest.’
Brandstofpomp
Een FJR1300 mag dan een probleemloze motor zijn, een ingrijpende terugroepactie vanwege een mogelijk probleem aan de tweede versnelling heeft Yamaha veel geld gekost. Maar beter dat dan imagoschade voor het Japanse merk. ‘Ik had al 85.000 km met de motor gereden, nooit een probleem met de versnelling gehad. Om het probleem, wat er bij mij eigenlijk niet was, te verhelpen moest het blok worden uitgebouwd. Yamaha-dealer Van de Kuinder heeft dat in mijn geval gedaan. Toen het blok eruit lag, heb ik gevraagd om maar meteen bedrading aan te leggen voor een paar extra lampen. Niet om zelf beter te zien maar om beter gezien te worden. De monteur heeft een paar mooie steuntjes voor de lampen gemaakt. Ik ben er heel tevreden over. Voor regulier onderhoud van mijn motoren kwam ik jaren bij Van de Waerdt Motors in Doorn. Helaas bestaat deze zaak niet meer. Maar voor advies kan ik nog wel altijd bij de oude eigenaar terecht. Zelf doe ik niets aan onderhoud. Heeft weinig zin met mijn twee linkerhanden.’
Hoewel Noël een rustige rijder is en meer geniet van het hoge koppel van de Yamaha FJR1300 AE Explorer dan van het absolute topvermogen, is een stoplichtsprintje wel aan de orde. ‘Normaal rij ik nooit hoog in toeren, als dat soms wel het geval was, dan voelde ik dat de motor bij ongeveer 8.000 toeren inhield. Ik heb daar verder nooit werk van gemaakt, want ik reed zelden in dat toerengebied. Een paar jaar terug begon de motor wat in te houden en hoger in de toeren ging de fut er helemaal uit. Boven 8.000 toeren gebeurde er niks meer. Aanvankelijk wisten de monteurs het probleem niet te traceren, want het euvel was nog niet eerder bij andere FJR’s geconstateerd. Uiteindelijk bleek het probleem in de brandstofpomp te zitten. Een duur grapje (1.150 euro), want er zat niets anders op dan de pomp te vervangen. Maar dat is dan ook het enige probleem dat ik met de FJR heb gehad.’
Yamaha FJR1300 AE Explorer op de brug
De Yamaha FJR1300 AE Explorer van Noël is niet de eerste FJR die voor Marathonmotor bij MOTO73-expert Van Sleeuwen op bezoek komt. Maar wel de eerste van het laatste type (met de zesde versnelling). Noël is een doorgewinterde motorrijder die er geen moeite mee heeft om op een regenachtige dag zuidwaarts te rijden. Van Sleeuwen maakt een kort proefritje waarin hem niets bijzonders opvalt. Van Sleeuwen: ‘126.000 km wil eigenlijk niks zeggen voor een FJR1300. Dit is een motor waarmee je tonnen kunt rijden. Daarom is het zo jammer dat deze toerbuffel niet meer wordt gemaakt.’
Op de brug wordt volgens goed gebruik eerst naar de balhoofdlagers gekeken. Die zijn in orde. Ook op de remmen valt niets aan te merken. ‘De schijven zijn wel een keer vervangen, die waren te dun geworden’, weet Noël zich te herinneren. Bij het rechter voorwiellager komt roest uit de keerring wat volgens Van Sleeuwen geen goed teken is. Bij een volgende beurt toch maar even de wiellagers en keerringen controleren.
Dat er ook in de winter met de FJR wordt doorgereden, is op sommige plekken te zien aan roestige boutjes (vooral bij de remmen) en licht verweerde lak van het motorblok. Om te voorkomen dat de motor nog eens omkukelt als deze op de jiffy wordt gezet, is er een verbreder gemonteerd. De middenbok kan wel even wat aandacht gebruiken. Die beweegt zo stroef dat deze niet zonder een extra zetje inklapt. Wat extra smering is hier op zijn plaats.
Afgezien van wat krasjes veroorzaakt door het omvallen in Noorwegen ziet de motor er nog strak uit. Volgens de MOTO73-expert kan deze motor nog wel een paar ton mee. De eigenaar is niet van plan om de FJR op korte termijn van de hand te doen. ‘Ik ben bijna 70 en zolang het gewicht van de motor me nog geen grote parten speelt blijf ik met de FJR rijden. Wordt de motor me straks toch een keer te zwaar, dan zit ik aan de Yamaha Tracer te denken. Maar voorlopig geniet ik nog bijna iedere dag van het enorme koppel van de FJR.’
Foto’s: Peter van der Sanden
| Merkenclub |
| Met zo’n populaire motor als de FJR1300 kan het niet anders of er is ook een FJR-club in Nederland (www.fjr-club.nl). Via de club kun je (digitaal) in contact komen met andere leden. Verder worden er diverse toertochten en clubdagen georganiseerd. De club telt maar liefst 700 leden. |
| Reparaties en problemen |
| 85.800 km Recall tandwiel tweede versnelling en remschakelaar, remschijven voor vervangen 86.300 km Remschijf achter vervangen 90.500 km Brandstofpomp vervangen |
| Richtprijzen bij motorzaak |
| 2014 ca. 12.500 euro 2015 ca. 13.500 euro 2016 ca. 14.500 euro 2017 ca. 15.500 euro 2018 ca. 16.500 euro |
| Gemonteerde accessoires |
| Navigatie Topkoffer Verwarmde zetels voor en achter Handvatverwarming Stuurverhogers Verlaagde passagiersteps Elektronische vering Akrapovič-uitlaatdempers |
| TECHNISCHE GEGEVENS Yamaha FJR1300 AE Explorer | |
|---|---|
| MOTOR | |
| Type | viercilinder-lijnmotor |
| Cilinderinhoud | 1298 cc |
| Boring x slag | 79 x 66,2 mm |
| Kleppen per cilinder | 4 |
| Compressieverh. | 10,8:1 |
| Carburatie | injectie |
| Transmissie | zesbak |
| Eindoverbr. | cardan |
| PRESTATIES | |
| Maximum vermogen | 146 pk bij 8.000 tpm |
| Maximum koppel | 138 Nm bij 7.000 tpm |
| RIJWIELGEDEELTE | |
| Frame | gegoten aluminium brugframe |
| Vering voor | upside-down-telescoopvork |
| Vering achter | monoschokdemper |
| veerweg v/a | 135/125 mm |
| Rem voor | twee 320mm-schijven met vierzuigerklauw |
| Rem achter | 282mm-schijf met dubbelzuigerklauw |
| Banden v/a | 120/70ZR17, 180/55ZR17 |
| MATEN EN GEWICHTEN | |
| Gewicht | 269 kg (droog) |
| Tankinhoud | 25 liter |
| Zithoogte | 805/825 mm |
| Wielbasis | 1545 mm |
| Balhoofdhoek | 26° |
| Naloop | 102 mm |
Evolutie Yamaha FJR1300
Voor de FJR1300, het toerparadepaardje van Yamaha, werden in 2001 door de pers alle superlatieven uit de kast getrokken. De beresterke motor werd geroemd om zijn sportieve rijgedrag in combinatie met prima toereigenschappen. De eerste modellen (2001 en 2002) hadden soms problemen met de klepgeleiders. De ruit wilde in die eerste jaren nog weleens voor extra turbulentie zorgen. Af fabriek is er later een gewijzigde ruit gekomen. Model 2001 werd standaard zonder koffers geleverd. Vanaf model 2002 was dat wel het geval. ABS was in eerste instantie alleen leverbaar als optie. Heb je het over een FJR1300A, dan staat de A voor ABS. Van 2001 tot 2006 zijn zowel de FJR1300 als de FJR1300A leverbaar geweest. Vanaf 2006 is er alleen de versie met ABS. In 2006 kreeg de FJR1300 een strakker gelijnde kuip, de ruit werd groter, het stuur verstelbaar, ander dashboard, andere koffers en een deels gecombineerd remsysteem. De achterbrug werd met 35 mm verlengd voor een nog betere rechtuitstabiliteit.
De modellen ’04, ’05 en ’06 hadden soms problemen met de Throttle Position Sensor, wat onder garantie werd opgelost. Een andere modificatie bij model 2006 was een extra massakabel. Modellen van vóór 2006 hebben een platte radiateur, vanaf model 2006 wordt die gebogen.
Er bestaat ook een Yamaha FJR1300AS waarbij AS staat voor Assisted Shift en is voorzien van Yamaha’s Chip Controlled Shift (YCC-S). Dat houdt in dat de motor een automatische koppeling heeft in combinatie met een elektrisch bediende versnellingsbak. Hiervan zijn er slechts weinig verkocht, hoewel het systeem goed werkt en in de praktijk betrouwbaar bleek.
In 2016 kreeg de FJR1300 een update met ander kuipwerk, ander voorspatbord en een zesbak. Model 2016 is er in twee kleuren: Matt Silver (grijs) en Tech Graphite (antraciet). De typeaanduiding AE staat bij de FJR1300 voor ABS (A) en elektronisch instelbare vering (E).
Voor alle FJR’s na 2016 is er een ingrijpende terugroepactie geweest voor een modificatie aan de tweede versnelling. En een modificatie aan de remlichtschakelaar die voor storing van de cruisecontrol kon zorgen. Vanwege twintig jaar FJR1300 heeft Yamaha in 2021 een Ultimate Edition in een zwart/goud kleurstelling uitgebracht waarmee het FJR1300-tijdperk werd beëindigd vanwege strengere emissie-eisen.
