Zo simpel is avontuur Wikken en wegen, wikken en wegen; het valt niet mee om de ultieme voorganger te vinden van de Ténéré 700. Is het de eencilinder-XT600Z Ténéré of toch de tweecilinder-XTZ750 Super Ténéré? Vanwege het avontuurlijke karakter valt de keuze op de eerste. Als de Ténéré 700 afgelopen jaar als een verrassing kwam, heb je onder een steen geleefd. Productierijp ogende prototypen effenden de afgelopen jaren het pad voor de Yamaha. Het was wel een verrassing dat het eindresultaat zo weinig van de prototypen afwijkt en hoe onwaarschijnlijk veelzijdig de motor is. Zonder problemen slikt hij allerlei soorten ondergrond en het ‘all’ in allroad staat er niet voor de show. De XTZ750 Super Ténéré stond ook zijn mannetje op Afrikaanse ongebaande paden, maar dan wel met een uitzonderlijk talent als Stéphane Peterhansel in het zadel. Iedere weekendrijder – zelfs een begenadigde – is beter af met de handelbare Ténéré 600. Daarom staan in deze aflevering van Oud & Nieuw de eencilinder-XT600Z Ténéré tegenover de tweecilinder-Ténéré 700. Ze staan nader tot elkaar dan de 700- en 750-allroad-twins van Yamaha. Nul Elektronica Het is onvoorstelbaar dat de XT600Z Ténéré al bijna veertig jaar oud is. De tijd heeft amper vat op hem, terwijl het eerste model al in 1983 het levenslicht zag. Natuurlijk zitten onze ogen niet in ons achterhoofd en zien we zaken als een trommelrem, luchtkoeling, een telescoopvork en een dashboard dat uit twee analoge tellers bestaat. Bekijk je de 600 niet als verzameling onderdelen, maar als een homogeen geheel, dan oogt dat geheel nog altijd modern en tijdloos stoer. Andere iconen van de eerste generatie allroads met mammoetbenzinetank hebben dat ook. De Suzuki DR650 Dakar en Honda XL600LM zijn net zo tijdloos. Het is dat pure, in uiterlijk en daad, dat de Ténéré 700 ook weer de motorwereld in pompt. Wie de technische specificaties van een hedendaagse motorfiets bestudeert, heeft hopelijk geleerd voor IT’er. Zelfs een instapmodel heeft al 1001 vormen van ‘control’: wheelie control, traction control, launch control, cruisecontrol en weet ik veel welke vormen van control allemaal. De Ténéré 700 heeft er nul. Zelfs het wettelijk verplichte ABS is uitschakelbaar tijdens het offroad-speelkwartier. Natuurlijk ontbreekt ook elke vorm van elektronica op de Ténéré 600. Sterker nog: zelfs dat handige knopje om de eencilinder elektrisch te starten ontbreekt. Kickstarten is het devies en dat weerhield heel wat potentiële kopers van de daadwerkelijke aankoop. Pas bij de XT600E in 1990 monteerde Yamaha een startmotor. Het zal eigenaar Jos Bourgondien worst wezen. Met een welgemikte en ogenschijnlijke gemakkelijke lel trapt hij zijn trotse bezit keer op keer aan. Bij de kladden Deze XT600Z Ténéré staat ook wel bekend als de 34L. Die code verwijst naar de inhoud van de immense benzinetank, die nog altijd een blikvanger is. Het verleidde MOTO73 om het een ‘motorfiets met een zwembad erop’ te noemen. De benzinekraan onder ‘het zwembad’ doseert de brandstof richting de dubbele carburateurs met een diameter van 27 millimeter. Het blok is geen doorontwikkeling van klassieker XT500, maar van anonieme tussenpaus XT550. Het blok ontpopt zich tot een pareltje met voor een eencilinder keurige manieren. Bonkerig en onwillig is de eencilinder niet, wel soepel, lekker krachtig onderin en in het middengebied en mechanisch stil. Zelfs met zulke goede rapportcijfers maakt de Ténéré 700 gehakt van zijn voorvader. Het tweecilindertje staat voor het beste wat de huidige motorwereld ons te bieden heeft. Het loopt soepel, krachtig en smeuïg en hoewel bij een lineaire vermogensafgifte saaiheid op de loer ligt, grijpt het je volledig bij de kladden. De eencilinder van de 600 verliest de strijd niet omdat hij slecht is, maar omdat de twin van de 700 krankzinnig goed is. Beide Yamaha’s bewijzen dat het niet om een extreme bak vermogen draait, maar het is toch lekker dat de 700 over 74 pk beschikt, waar het bij de 600 bij 45 pk ophoudt. Oké, de eencilinder is flink wat kilo’s lichter, maar dat motorische verschil maak je niet zo maar goed. Toch lijken de twee blokken – hoe verschillend ook – best op elkaar. Ze geven beide het vermogen zo mooi af dat je op een trial-nonstop nog uit de voeten kunt. Kleinzoon van twin Of je op een nonstop beter af bent op de nieuwe of op de oude is voer voor discussie. De oude is lichter, maar de nieuwe heeft de ergonomie beter voor elkaar. Daarop sta je ontspannen op de voetsteunen, alsof je op een pure enduro onderweg bent. Op de 34L drukt de tank je benen wat uit elkaar op technische passages. Bovendien rust er door al die liters peut automatisch flink wat gewicht op het voorwiel. Juist in mul terrein wil je dat niet. Toch is de zithouding van de 600 verre van verouderd. Alles zit precies waar je het verwacht en het is prima kilometers vreten. Het bredere zadel verslaat qua comfort zelfs het smalle exemplaar van de 700. Het typeert de XT600Z Ténéré dat hij de 700 kan bijbenen en zoals bij het zadel zelfs verslaat. De mono kan de kleinzoon van de twin zijn, maar hij heeft zijn avontuurlijke genen succesvol doorgegeven en is tegelijk jong gebleven. Dit duo kan letterlijk de wereld aan en iedereen weet dat de hele wereld niet alleen over uitdagende offroadroutes voert, maar ook over saai asfalt. De Yamaha’s weten niet alleen raad met alle vormen van ondergrond, maar ze transformeren ze ook nog eens allemaal in een feestje. Beide motoren grossieren in pure pret tijdens dagelijkse ritten, maar ze hebben ook de capaciteiten om het routinematige woon-werkverkeer om te zetten in de avontuurlijke reis van je leven. Wat kost dat? De cultstatus van de Ténéré XT600Z voel je in de portemonnee. Motorzaken weten dat de vraag het aanbod overstijgt en daarom zijn de Yamaha’s allang niet meer voor een appel en een ei te koop. Particulier ben je nog het best af, maar zelfs op websites als Speurders en Marktplaats bieden geïnteresseerden grif. Normaal betalen ze daar het liefst minder dan de oudijzerprijs. Voor € 1.700,- heb je een particuliere 1986-machine, maar bij een motorzaak loopt dat op tot € 3.950,- voor een 1989-exemplaar met 45.000 kilometer op de teller. Waarop letten bij aankoop en onderdelensituatie Ténérés hebben het imago de hele wereld fluitend rond te rijden, maar toch loont het om een occasion op een paar zaken kritisch te bekijken. Als je een echte 34L wilt kopen, let dan op de volgende zaken: de oliekoeler aan de linkerzijde, het motorbloknummer dat begint met 34L en op de cilinderkop en de onderkant van de buddy staat ook 34L. Twijfel je over de echtheid, informeer dan bij Jos Bourgondien. Deze Ténéré-kenner heeft bovendien een schuur vol onderdelen en motoren. Vooral het plasticwerk is amper te krijgen en daarom gaat het voor goudgeld van de hand. De wielen zijn sterk, maar corrosiegevoelig. Het stalen frame is te lassen en zorgt dus niet voor problemen. Het motorblok wordt vaak vervangen door een 2 KF-blok (gewone XT600 uit 1988).